Alle nummers
Archief tijdschrift

2019, nummer 10

Jaargang
62
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Onderzoek ook wat de bevolking wil [Redactioneel]

    Bent u voor of tegen? In welke waarheid gelooft u? Polarisatie en controverse tref je niet alleen in de hedendaagse samenleving, ook artsen en wetenschappers kunnen er wat van.

  • Conditietraining bij chronisch hartfalen vermindert ziekenhuisopnames

    Verminderde inspanningstolerantie is een veelvoorkomend symptoom van hartfalen en een belangrijke voorspeller van de prognose en verminderde kwaliteit van leven. Conditietraining kan hier uitkomst bieden, aldus een recente cochranereview. Conditietraining verbetert de kwaliteit van leven en vermindert het risico op een ziekenhuisopname.

  • Webtip huisarts-migrant.nl

    Wist u dat meer dan 25% van de Nederlandse bevolking beperkte gezondheidsvaardigheden heeft? En dat geïsoleerde eosinofilie bij migranten op een worminfectie kan wijzen? Dit leerden wij op huisarts-migrant.nl. ‘Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten, vluchtelingen en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden’, aldus de homepage.

  • Nieuw onderzoek naar de diagnostiek van longembolie

    Bij een vermoeden van longembolie wordt de huisarts vaak voor een diagnostisch dilemma geplaatst, met het risico op zowel over- als onderdiagnostiek. In een onderzoeksproject uit Utrecht wordt bekeken of een nieuwe beslisregel (de YEARS-strategie) effectiever is dan de huidige richtlijn, met minder onnodige doorverwijzingen tot gevolg.

  • CRP-sneltest vermindert antibioticagebruik bij COPD-exacerbaties

    Het gebruik van CRP-sneltests bij het vermoeden van een COPD-exacerbatie kan het antibioticagebruik verminderen zonder meer COPD-gerelateerde klachten te veroorzaken. Dat is de conclusie van een recent uitgevoerde RCT.

  • Naar minder suikerhoudende dranken

    Verschillende omgevingsinterventies verlagen de consumptie van suikerhoudende dranken. Te denken valt aan: suikerhoudende dranken labelen, duurder maken, minder beschikbaar stellen op scholen, en gezondere alternatieven aanbieden in restaurants, winkels en thuis. Dat blijkt uit een cochranereview. Hier ligt een taak voor de overheid en het bedrijfsleven.

  • Meer anafylaxie bij orale immunotherapie voor pinda-allergie

    Orale immunotherapie bij patiënten met een pinda-allergie vergroot de kans op anafylactische reacties ten opzichte van placebo of vermijding, hoewel er bij provocatietesten wel desensibilisatie optreedt. Dat is de conclusie van een systematische review.

  • Barrières bij gynaecologisch onderzoek

    Mannelijke huisartsen ervaren mogelijk barrières in het doen van gynaecologisch onderzoek en dat kan leiden tot ondermaatse zorg. Aan de andere kant kan deze terughoudendheid onnodig bimanueel onderzoek bij asymptomatische patiënten voorkomen. Dat concluderen onderzoekers op basis van een survey onder Noorse huisartsen.

  • Voetbadje na nagelextractie heeft geen zin

    Na een partiële nagelextractie krijgen patiënten vaak het advies een voetbadje te nemen. Een Noors gerandomiseerd onderzoek toont echter aan dat twee verschillende voetbadjes na een partiële nagelextractie infecties of pijn niet verminderen en ook geen kalmerend effect hebben. Voetbadjes hebben geen meerwaarde boven paraffinegaas.

  • Onderschat impact hyperemesis gravidarum niet

    Hyperemesis gravidarum (HG) is de belangrijkste reden voor ziekenhuisopnames in de vroege zwangerschap. Uit een Noors kwalitatief onderzoek bij 107 vrouwen met HG bleek dat de psychosociale gevolgen groot zijn. Van de vrouwen veranderde 19% van huisarts uit ontevredenheid over de begeleiding. Bewustwording van de impact en meer kennis over de behandeling kunnen dit hopelijk voorkomen.

  • SSRI’s als niet-hormonale behandeling bij opvliegers

    Opvliegers tijdens de overgang zijn hinderlijk. Naast niet-medicamenteuze behandeling kan ook systemische hormonale therapie hulp bieden. Sommige patiënten hebben daarvoor echter een contra-indicatie. De NHG-Standaard De overgang (2012) noemt clonidine dan als alternatief, maar in sommige gevallen zijn ook SSRI’s een optie.

  • Gordelroosvaccin effectief maar nog te duur

    Een nieuw vaccin kan 9 van de 10 gevallen van gordelroos voorkomen en biedt langdurige bescherming tegen het virus. De Gezondheidsraad staat positief tegenover gordelroosvaccinatie van ouderen boven de 60 jaar. De Raad vindt echter wel dat het vaccin goedkoper moet worden voordat wordt overgegaan op grootschalige vaccinatie.

  • Beperkte plaats CRP-bepaling bij een exacerbatie COPD

    De NHG-Standaard COPD adviseert CRP-bepaling bij een COPD-exacerbatie bij patiënten met lichte of matige obstructie alleen als de huisarts twijfelt of het zinvol is een antibioticum voor te schrijven. In een onderzoek in de tweede lijn werd voorschrijven van antibiotica op geleide van de CRP (afkappunt > 50 mg/ml) vergeleken met voorschrijven op basis van de zelfgerapporteerde purulentie van het sputum. In de CRP-groep leidde dit tot een absolute reductie van het aantal antibioticavoorschrijften met 14,5%.

  • D-dimeer voor uitsluiten longembolie bij zwangerschap

    Longembolie is een belangrijke oorzaak van maternale sterfte. Aangezien het D-dimeer stijgt tijdens de zwangerschap wordt deze bepaling vaak achterwege gelaten wanneer men denkt aan een longembolie. Dit leidt tot veel onnodige CT-beeldvorming. Toch lijkt een kwantitatieve d-dimeertest in combinatie met een aangepaste beslisregel ook in de zwangerschap bruikbaar, aldus een recent onderzoek dat werd geleid door Nederlandse onderzoekers.

Wetenschap

  • Burgers over kernwaarden en kerntaken huisarts

    Op initiatief van partijen binnen de huisartsenzorg zijn in 2018 de kernwaarden en kerntaken van de
    huisarts(enzorg) herijkt. Hoe kijken burgers aan tegen die kernwaarden en kerntaken?

  • Fysiotherapie bij COPD helpt, maar blijft vaak onbenut

    Waar medicatie vaak tekortschiet, is fysiotherapie bewezen effectief ter verlichting van klachten en beperkingen bij mensen met COPD. De NHG-Standaard COPD voorziet in een beweegadvies en indien succes hiervan uitblijft, kan verwijzing naar fysiotherapeut worden overwogen. In dit artikel bepleiten de auteurs verwijzing naar de fysiotherapeut van iedereen met matige of ernstige ziektelast en een beperkt fysiek functioneren. Sinds 2019 wordt fysiotherapie vergoed binnen de basisverzekering voor patiënten vanaf matige luchtwegobstructie (GOLD II).

  • CRP bij COPD-exacerbaties

    Wat moet je als huisarts met twee tegenstrijdige nieuwsberichten op deze website over CRP-bepalingen bij COPD-exacerbaties? Hoe interpreteer je de koppen bij deze nieuwsberichten, geschreven om huisartsen kort en krachtig bij te praten over hun vakgebied? Is de plaats van CRP nu beperkt of toch zinvol om gerichter antibiotica te kunnen voorschrijven?

  • Massascreening met mammografie: feiten en misleiding

    Het nut van massascreening naar borstkanker staat ter discussie. In oudere RCT’s moesten duizend vrouwen tien jaar worden gescreend en opgevolgd om één geval van borstkankersterfte te voorkomen. Dat ging wel ten koste van vijf overbodige kankerdiagnoses. Feitelijk worden deelnemende vrouwen echter misleid. Jaarlijks worden meer dan een miljoen vrouwen onderworpen aan een mogelijk schadelijk onderzoek, zonder enige vorm van <em>informed consent</em>.

  • De vrouw kiest bij screening op borstkanker

    Het bevolkingsonderzoek borstkanker voorkomt jaarlijks 850 borstkankerdoden doordat de ziekte in een vroeg stadium ontdekt en behandeld wordt. Tegenover zeven ontdekte mammacarcinomen per duizend deelnemers staan echter zeventien foutpositieve uitslagen. Iedere vrouw die een uitnodiging ontvangt, weegt zelf de voordelen van deelname af tegen de nadelen.

  • Wat is uw advies over deelname aan het bevolkingsonderzoek borstkanker?

    Als een vrouw op uw spreekuur komt omdat ze twijfelt over deelname aan het bevolkingsonderzoek voor borstkanker, wat adviseert u dan? Om u bij dit vraagstuk te helpen, vroeg de redactie van H&W twee auteurs om hun visie: epidemioloog/publicist Luc Bonneux en epidemioloog borstkankerscreening Mireille Broeders. De twee auteurs verschillen flink van mening over de winst van screening, maar zijn het over een aantal zaken eens: 1) deelname is een individuele beslissing, 2) aan deelname zijn ook nadelen verbonden, en 3) vrouwen moeten daarom goede informatie krijgen.

  • Wat maakt samen beslissen zo complex?

    Van praktijkondersteuners wordt verwacht dat zij samen met chronische zieke patiënten doelen en actieplannen formuleren. Dit vraagt een verandering van hun rol: van medisch expert naar coach.

  • Knelpunten in de palliatieve spoedzorg

    De spoedzorg van palliatieve patiënten tijdens ANW-uren is de laatste tien jaar weliswaar sterk verbeterd, maar er zijn nog knelpunten, met name rond persoonlijke continuïteit, informatieoverdracht, identificatie van palliatieve patiënten en de voorbereiding op het palliatieve traject.

  • Ziekte van Lyme in de Nederlandse huisartsenpraktijk

    Voor de incidentie van de ziekte van Lyme zijn tot nog toe slechts ruwe schattingen beschikbaar. Annemarie Uijen et al onderzochten de incidentie van Lyme op basis van elektronische dossiers uit Nederlandse huisartsenpraktijken over de periode 2009-2014. Verder analyseerden zij de kenmerken van de betreffende patiënten en keken we in hoeverre de huisartsen de CBO-richtlijn uit 2013 volgden.

Praktijk

  • Vulvaire aandoeningen [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Elke Geraerts: “We moeten van timemanagement naar aandachtsmanagement”

    Het NHG-congres komt er weer aan, dit jaar onder het motto ‘Relax, ‘t is gewoon complex!’ over het veelzijdige huisartsenvak. Neuropsycholoog en keynotespreker Elke Geraerts weet als geen ander dat complexiteit een fenomeen van deze tijd is. En heeft volop ideeën over hoe het anders kan. Sleutelwoorden: lef en bezieling.

  • Hiv bij migranten

    Niet-westerse migranten in Nederland hebben meer te kampen met soa- en hiv-problematiek dan autochtone Nederlanders. Wanneer zij vragen hebben over hiv en soa gaan ze vaak eerder naar de huisarts dan naar een Centrum voor Seksuele Gezondheid. Dat betekent dat huisartsen bij deze groep migranten extra alert moeten zijn op symptomen die kunnen wijzen op een hiv-indicatoraandoening.

  • Vulvaire jeuk: niet altijd candidiasis

    Vulvaire jeuk is een vervelende en veel voorkomende klacht die een grote invloed kan hebben op het dagelijks leven. Het is belangrijk om naast de frequent voorkomende oorzaken als Candida-infecties, seksueel overdraagbare aandoeningen, irritatieve en contactallergische oorzaken, ook andere, mogelijk minder bekende oorzaken van vulvaire jeuk in het achterhoofd te houden, zoals vulvaire intra-epitheliale neoplasie, lichen simplex chronicus en lichen sclerosus.

  • Pijnlijke nachtelijke erecties

    Het voorkomen van nachtelijke erecties is normaal. Soms kunnen deze erecties pijnlijk zijn, dan voelt de patiënt (heftige) pijn diep in de penis. Dit gebeurt tijdens de remslaap. Uitleg over mogelijke oorzaken van deze sleep-related painful erections of erectio nocturna dolorosa is belangrijk, omdat patiënten zich vaak zorgen maken. Bij veel last is het goed om te verwijzen naar een uroloog.

  • Een snelgroeiend aneurysma van de buikaorta

    Soms wordt op een echo of CT van de buik een aneurysma aortae abdominalis (AAA) ontdekt. Vaak gebeurt dat in een ziekenhuis. De radioloog vermeldt die toevalsbevinding meestal wel in de brief aan de huisarts, maar als het AAA ‘klein’ is, wordt meestal niet vermeld dat follow-up geïndiceerd is. Die controle kan echter van levensbelang zijn.

Richtlijn

  • Vier nieuwe ICPC-subcodes in het HIS

    Per 1 oktober 2019 brengt het NHG vier nieuwe ICPC-subcodes uit om gezondheidsklachten, diagnoses, en soms ook processen en verrichtingen in de huisartsenpraktijk te coderen. Het gaat om codes voor palliatieve zorg, integrale complexe zorg, genderincongruentie en aanpassingsstoornis. Ook is de ICPC-thesaurus uitgebreid met nieuwe toegestane zoektermen, waaronder transgender en eikenprocessierups.

  • Veelgestelde vragen over pneumokokkenvaccinatie bij 60-plussers

    In 2018 adviseerde de Gezondheidsraad om mensen tussen 60 en 75 jaar te vaccineren tegen pneumokokken, om zo deze groep beter te beschermen tegen sterfte en ziekte door pneumokokken. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil vanaf 2020 de pneumokokkenvaccinatie beschikbaar stellen voor deze doelgroep via een programmatische aanpak met financiering vanuit de overheid. Het Nederlands Huisartsen Genootschap en de Landelijke Huisartsen Vereniging ondersteunen dit advies.

  • Overweeg alfablokkers bij urinestenen

    De aanbeveling over alfablokkers in de NHG-Standaard Urinesteenlijden is herzien. Mogelijk levert het gebruik van alfablokkers klinisch relevante voordelen aan patiënten die opwegen tegen de eventuele nadelen van dit middel. Een recente internationale richtlijn en de daaraan gekoppelde herziening van een cochranereview suggereert het gebruik van alfablokkers voor patiënten met urinestenen.

NHG Forum

  • “Het oogt vaak complexer dan het is”

    De diversiteit van het vak van huisarts is iets wat Hemen Hamad (aios) altijd al heeft getrokken. Dit jaar neemt hij deel aan de congrescommissie van het NHG-Congres. Het thema ‘Relax, ‘t is gewoon complex’ is hem op het lijf geschreven.

  • Aios Rick van de Doel: “Waarnemen biedt meer vrijheid”

    Binnenkort is Rick van den Doel klaar met de huisartsopleiding en gaat aan het werk als waarnemer, net als de meeste starters. Hoe word je vanuit de opleiding hierop voorbereid en wat kun je zelf doen?

  • Laat NHG jouw profielfoto maken

    Op zaterdag 5 oktober 2019 is de Startersdag van het LHV in de Fabrique in Utrecht.

  • Koude technologie, warme zorg [Column]

    Technologie zal de huisarts nooit vervangen; diens werk wordt er wél leuker en gemakkelijker door. Met het oog op de snel toenemende zorgvraag maakt digitale technologie onze gezondheidszorg nóg beter en toegankelijker.

  • PIN Voeding

    Voeding is een belangrijk en regelmatig terugkerend onderwerp in de praktijk. Ook in de media is er volop aandacht voor gezond eten en voedingstrends. Huisartsen die graag hun kennis en vaardigheden over voeding uitbreiden, kunnen dat nu doen met het nieuwe Programma Individuele Nascholing Voeding.

  • No show patiënten [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Wat doe je als een patiënt niet reageert op een oproep – zowel schriftelijk als telefonisch - voor een herhaaluitstrijkje? Marjolein Busser, huisarts in Rotterdam, besprak deze kwestie met haar collega’s uit de HOED en belde vervolgens de KNMG voor advies. Naar aanleiding van een tuchtzaak luidde dat advies: blijf contact zoeken met de patiënt, net zo lang tot deze reageert.