Alle nummers
Archief tijdschrift

2019, nummer 3

Jaargang
62
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Kaderhuisartsen [Redactioneel]

    Het aantal huidkankers stijgt explosief. Is een kaderopleiding oncodermatologie vanuit de huisartsgeneeskunde dan het juiste antwoord? In dit nummer kruisen voor- en tegenstanders daarover de degens.

  • Webtip ‘Medischescholing.nl’

    De website Medischescholing.nl is opgezet door huisarts Kasper Maltha en basisarts Richard Supheert. Beiden zijn bijzonder geïnteresseerd in onderwijs, zoals te lezen is in het colofon. Eén van de slogans op de website is “13.000 huisartsen, 1500 aanbieders, 1 website”.

  • Persoonsgericht onderzoek naar relatie darmmicrobioom en chronische klachten

    Wat voor de ene patiënt wel werkt, werkt voor de andere patiënt niet, dat merken we vaak in de spreekkamer. Dit punt blijft vaak onderbelicht in klassieke RCT’s waarbij onderzoekers naar de gemiddelde effecten kijken en niet naar de variatie tussen patiënten. In een nieuw Amsterdams onderzoek gebeurt dat wel. De onderzoekers bekijken de invloed van de individuele darmflora op darmklachten en vermoeidheid bij patiënten met een chronische ziekte.

  • De mens centraal en niet de ziekte

    In 'Positieve psychiatrie' staat de mens centraal, en niet de ziekte. De focus ligt dan zowel op de klachten als op de krachten. Aan de hand van verhalen, toepassingen en casuïstiek bespreken de auteurs deze vorm van psychiatrie. Hun aanpak is ook aantrekkelijk voor huisartsen.

  • Geen antibiotica bij diverticulitis

    Een geperforeerde diverticulitis is een van de meest voorkomende oorzaken van een acute buik. Een diverticulitis verloopt meestal goedaardig en zelflimiterend. Er wordt vaak geprobeerd om een perforatie te voorkomen. De lang betwiste antibiotica blijken geen toegevoegde waarde te hebben.

  • Probiotica tegen diarree bij antibiotica

    Patiënten die antibiotica gebruiken kunnen last krijgen van diarree. Wanneer zij behalve antibiotica ook probiotica krijgen, kan het risico op diarree met 60% verminderen. Maar omdat het risico laag is, moeten om één geval van diarree bij antibioticagebruik te voorkomen 42 mensen probiotica gebruiken. Dat ontdekten de auteurs van een Cochrane-review, maar de kwaliteit van het bewijs is zeer laag tot matig en er zijn geen onderzoeken uitgevoerd bij patiënten in de eerste lijn.

  • Probiotica tegen diarree bij chemo- of radiotherapie

    Meer dan de helft van de patiënten die chemo- of radiotherapie krijgt, heeft last van diarree. Aanhoudende en veelvuldig optredende diarree kan leiden tot voedingstekorten en de kwaliteit van leven beïnvloeden. Ernstige diarree kan ervoor zorgen dat de behandeling moet worden aangepast, gestopt of uitgesteld. Probiotica zouden diarree tegengaan, maar de auteurs van een recente Cochrane-review vonden daarvoor slechts zeer gering bewijs, dat bovendien van lage kwaliteit was.

  • Gids over probiotica bij antibioticagebruik

    TNO en ARTIS-Micropia hebben een nationale gids gepubliceerd met een praktisch overzicht van probiotica die samen met antibiotica kunnen worden gebruikt om antibiotica-geassocieerde diarree te voorkomen. De relevantie van de gids is voor de Nederlandse huisarts echter beperkt.

  • SGLT2-remmers bij diabetes en hart- en vaatziekten

    Uit een systematisch literatuuronderzoek blijkt dat SGLT2-remmers bij patiënten met diabetes de kans op ziekenhuisopnames voor hartfalen en afname van nierfunctie vermindert. Bij patiënten die een cardiovasculair event hebben doorgemaakt, verlagen de middelen bovendien de kans op myocardinfarcten, beroertes en cardiovasculaire sterfte.

  • Minder antibiotica door CRP-test bij acuut zieke kinderen

    Veel acuut zieke kinderen in de huisartsenpraktijk worden behandeld met een antibioticum. Dat kan anders. Uit een onderzoek onder Belgische huisartsen blijkt dat alleen al het gebruik van een CRP-sneltest het aantal antibioticavoorschriften flink vermindert.

  • Actief zelfmanagement en zorggebruik

    Er zijn steeds meer patiënten met chronische aandoeningen en daardoor stijgt de zorgdruk. Een actieve bijdrage aan de eigen gezondheid door de patiënt kan deze zorgdruk verlagen. Uit een Brits cross-sectioneel onderzoek blijkt dat actief zelfmanagement is geassocieerd met minder zorgverbruik en verspilling.

  • Griepvaccinatie bij gezonde ouderen

    Vier van de vijf gezonde 60-plussers onttrekt zich aan de oproep voor de griepvaccinatie en dit aantal blijft min of meer gelijk in de twee jaar na de eerste oproep. Mannen en patiënten met weinig contact met de praktijk hebben de grootste kans ongevaccineerd te blijven. Deze groep is voor de huisarts moeilijk bereikbaar.

  • Vrouwelijke huisartsen schrijven minder antibiotica voor aan vrouwen

    Antibiotica bij keelklachten zijn vaak niet geïndiceerd. Toch blijven er consulten voor keelklachten waarin huisartsen (ten onrechte) antibiotica voorschrijven. Uit een retrospectief onderzoek van 11.285 consulten voor keelklachten blijkt dat vrouwelijke huisartsen minder antibiotica voorschrijven dan mannelijke huisartsen, met name als de patiënt vrouw is.

  • Behandeling van sepsis op de HAP

    Tijdige herkenning en behandeling van sepsis in de eerste lijn is essentieel voor de prognose. In de praktijk blijkt dit echter een hele opgave, zo blijkt uit een retrospectief onderzoek. Bij 43% van de patiënten die werden opgenomen voor sepsis vermoedde de huisarts aanvankelijk geen sepsis. De mortaliteit in deze groep was beduidend hoger dan bij de patiënten bij wie de huisarts wel direct sepsis vermoedde.

Wetenschap

  • Effect primaire cardiovasculaire preventie bij ouderen

    Het is niet duidelijk of cardiovasculaire interventies in de eerste lijn het risico op cardiovasculaire ziekten bij ouderen daadwerkelijk verlagen.

  • ‘Moet ik naar de dokter?’ Een app onderzocht

    De druk op huisartsenposten neemt toe; online instrumenten voor zelftriage zouden deze overbelasting
    kunnen verminderen.

  • De griepprik: wetenschappelijk falen en belangenverstrengeling

    Niet-deskundige politici, artsen met belangenverstrengelingen en een falend overheidsbeleid domineren de discussie over influenzavaccinatie. Het is verontrustend hoezeer de adviezen van de huidige deskundigen en politici getuigen van een groot gebrek aan wetenschappelijk en helder denkvermogen. Er zijn immers nog steeds geen wetenschappelijke bewijzen voor de werkzaamheid van de griepprik.

  • De griepprik: dat kan beter

    Na de publicatie van de NHG-Standaard Influenza en influenzavaccinatie in 1993 steeg de vaccinatiegraad onder risicopatiënten tot 77%. Inmiddels is de vaccinatiegraad gezakt naar 50%. Oorzaken lijken de aanhoudende discussie over de effectiviteit van het vaccin en de achterblijvende innovatie van het vaccinatieprogramma. Elders zijn er talloze innovaties in de griepvaccinatie geweest, die aan Nederland zijn voorbijgegaan. We zullen het programma moeten aanpassen.

  • Een kaderopleiding dermato-oncologie is prematuur

    Het pleidooi voor een kaderopleiding dermato-oncologie sluit aan bij de trend dat huisartsen zich naast de gebruikelijke zorg ook specialiseren in chirurgische verrichtingen. Deze (extra) vormen van specialistische zorg in de huisartsenpraktijk zijn welkom, maar er is op het moment weinig reden een kaderopleiding dermato-oncologie op te zetten. Het antwoord ligt in de beroepsopleiding.

  • Dermato-oncologie is voor álle huisartsen belangrijk

    De toenemende zorgvraag in de huidoncologie vraagt om een grotere rol van huisartsen. Er moet in de eerste lijn meer aandacht komen voor dermatologie, maar dat geldt niet voor complexe chirurgie. Om aan de toenemende zorgvraag bij dermato-oncologie te voldoen, is dan ook geen nieuwe kaderopleiding nodig, maar meer aandacht hiervoor tijdens de basisopleiding, meer nascholing en een betere navolging van de NHG-Standaard.

  • Tijd voor een kaderopleiding dermato-oncologie

    De incidentie van huidkanker is tussen 1973 en 2009 ongeveer verviervoudigd. Huisartsen kunnen een grotere rol spelen in de behandeling van niet-melanocytaire huidkanker (NMSC). De publicatie van de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen in 2017 was een eerste stap in die richting, een kaderopleiding dermato-oncologie kan de volgende stap zijn.

  • Vroege symptomen van dementie herkennen

    De vaak gebruikte Mini-Mental State Examination (MMSE) is weinig sensitief voor het herkennen van
    vroege symptomen van dementie. Mogelijk kan het toevoegen van de korte Visual Association Test (VAT)
    de voorspellende waarde van de MMSE voor dementie verbeteren.

  • Leidt samen beslissen tot minder antibioticagebruik?

    Er zijn aanwijzingen dat gezamenlijke besluitvorming onnodig voorschrijven van antibiotica kan verminderen.

  • ZonMw-directeur Henk Smid: “Als je als huisarts kwaliteit wilt leveren, doe je mee aan wetenschappelijk onderzoek”

    Het heeft enkele jaren geduurd, maar in 2019 komt er extra financiering vanuit de overheid voor huisartsgeneeskundig onderzoek. ZonMw gaat gedurende vier jaar het budget van acht miljoen euro beheren. Daarmee krijgt de uitvoering van de Nationale Onderzoeksagenda Huisartsgeneeskunde een nieuwe impuls. Als het aan Henk Smid, directeur van ZonMw ligt, hoeft het niet bij deze vier jaar te blijven.

Praktijk

  • Kennistoets: Diagnostiek van dementie

    Toets uw kennis.

  • De halonaevus, heilige onder de moedervlekken

    Ongeveer één op de honderd Nederlanders heeft een halonaevus. Deze naevus wordt omgeven door een witte kring van gedepigmenteerde huid, een aanwijzing dat het immuunsysteem de naevus aan het afbreken is. Halonaevi worden vooral bij kinderen en jongvolwassenen aangetroffen, voornamelijk op de rug, en zijn meestal benigne. Afwachtend beleid en bescherming tegen zonlicht volstaan, maar de centrale laesie moet altijd kritisch en systematisch worden beoordeeld om dysplasie of een melanoom uit te sluiten.

  • Een verrassende oorzaak van dyspneu: Rendu-Osler-Weber

    Er komt een patiënte op het spreekuur die last heeft van inspanningsdyspneu en pijn op de borst. De huisarts denkt aan een cardiale oorzaak. Toch is er iets anders aan de hand, want er zijn klinische aanwijzingen voor een zeldzame aandoening: de ziekte van Rendu-Osler-Weber. Waar moet u op letten?

  • Serie therapie van alledaagse klachten: Behandeling van artrose

    Huisartsen zien veel patiënten met artrose van de knie.De aandoening is niet te genezen en de behandeling richt zich op bestrijding van de pijn. Alle richtlijnen adviseren beweging, omdat fysieke activiteit de pijn vermindert en de functie verbetert. Daarnaast is er een scala aan andere behandelmogelijkheden.

Richtlijn

  • Veelgestelde vragen over meningokokken

    In de afgelopen jaren neemt het aantal gevallen van invasieve meningokokkenziekte veroorzaakt door de meningokok type W in Nederland toe. Om het aantal ziektevallen te beperken krijgen peuters van 14 maanden en tieners vanaf 14 jaar sinds 2018 het MenACWYvaccin aangeboden. Hieronder vindt u een selectie van een aantal veelgestelde vragen aan het NHG over invasieve meningokokkenziekte en het MenACWYvaccin.