Alle nummers
Archief tijdschrift

2020, nummer 9

Jaargang
63
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Helder beeld van verdachte huidafwijkingen

    Dit boek is een drastische herziening van Kanker en huid: dermato-oncologie voor de huisarts uit 2010. Het verscheen naar aanleiding van het uitkomen van de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen en sluit daar goed bij aan. Dit boek is vooral interessant voor huisartsen die zich verder willen verdiepen in verdachte huidafwijkingen.

  • Bewuste keus? [Redactioneel]

    Het is nog maar kort geleden dat de uitbraak van het coronavirus COVID-19 de reguliere zorg in Nederland voor een belangrijk deel tot stilstand bracht.

  • Apptip WaarneemApp

    De opzet van de WaarneemApp is gericht en functioneel: aanbieden en vinden van waarnemingen. Het gaat daarbij zowel om kort- en langdurige praktijkwaarnemingen als om diensten op een huisartsenpost. Een vraag- en aanbodapp dus, gebouwd door (huis)artsen en met de insteek gratis voor aanbieders en plaatsers, nu en in de toekomst.

  • Deze maand in H&W nr. 9: Oncologische bevolkingsonderzoeken

    De meeste huisartsenpraktijken lijken de reguliere zorg en ketenzorg voor chronische aandoeningen weer te hebben opgepakt. Ook de bevolkingsonderzoeken naar darm-, borst- en baarmoederhalskanker zijn gefaseerd hervat. Toch zien veel mensen af van deelname aan deze bevolkingsonderzoeken. Bongaerts et al. analyseren de landelijke opkomstcijfers en doen suggesties om de opkomstcijfers omhoog te krijgen. Daarnaast komen er ook weer diverse andere onderwerpen aan bod in dit septembernummer van Huisarts en Wetenschap.

  • Meer verwondingen bij kinderen van ouders met psychische diagnose

    Kinderen van ouders met een psychische of psychiatrische diagnose hebben een fors hoger risico om fysiek letsel op te lopen. Valpartijen, brandwonden, vergiftigingen en andere incidenten komen met name in het eerste levensjaar veel vaker bij deze kinderen voor dan bij kinderen van ouders zonder psychiatrische aandoening. Dat blijkt uit een Zweeds onderzoek.

  • Gebruik van beeld vergroot kennis en begrip

    Patiënten begrijpen de informatie die we bieden vaak maar beperkt en onthouden deze ook niet altijd goed. Gebruik van beeld bij het (e-)consult helpt mogelijk. Een systematisch literatuuronderzoek liet zien dat beeldgebruik een bescheiden maar significante verbetering van kennis en begrip opleverde. Dat gold echter niet voor therapietrouw. Het beste resultaat werd geboekt als de beelden gepaard gingen met korte teksten (minder dan 10 woorden per beeld).

  • Geen verband tussen residuvolume en klachten

    Mictieklachten bij mannen komen veel voor en het residu na mictie kan een rol spelen bij het ontstaan van urineweginfecties. Het residuvolume is alleen niet goed te bepalen met palpatie en percussie van de blaas. Voor de huisartsenpraktijk zou het daarom handig zijn als er een relatie was tussen het residuvolume en een klachtenscore. Nederlands onderzoek laat echter zien dat een dergelijk verband niet bestaat.

  • Blijf alert op gebruik maagzuurremmers

    In Nederland staan maagzuurremmers in de top 3 van meest gebruikte geneesmiddelen. Uit een meta-analyse – onlangs ook uitvoerig beschreven in het Geneesmiddelenbulletin – blijkt dat het gebruik van maagzuurremmers is geassocieerd met een risicoverhoging van 75% op intestinale kolonisatie met multiresistente bacteriën. Verstandig gebruik van deze medicijnen blijft dan ook aangewezen.

  • Veel valrisicoverhogende medicatie bij ouderen

    Van de 60-plussers die zich melden op de SEH gebruikt ruim tweederde medicatie die het risico op vallen verhoogt. Dat blijkt uit een systematisch literatuuronderzoek. Interventies in de vorm van advies vanuit het ziekenhuis aan de huisarts hadden na een jaar een wisselend effect op het gebruik van ‘fall risk inducing drugs’ (FRID).

  • Nieuw onderzoek naar een integraal ketenzorgprogramma

    De huidige ketenzorgprogramma’s voor diabetes mellitus type 2, COPD en hart- en vaatziekten richten zich op 1 chronische aandoening. Die aanpak voldoet vaak niet. Daarom is er een nieuw onderzoek gestart naar een andere aanpak, waarbij de huidige ketenzorgprogramma’s worden samengevoegd tot een integraal zorgprogramma voor mensen met chronische aandoeningen en multimorbiditeit: Ketenzorg Ontketend.

  • Verzamelstoornis, meer dan een RTL-programma

    Sinds 2013 is ‘verzamelstoornis’ een officiële classificatie in de DSM-5, en sinds 2018 is de stoornis internationaal door de WHO erkend in de ICD-classificering. Desondanks is er nog maar weinig wetenschappelijke literatuur beschikbaar over de behandelopties. Aanbevelingen voor behandeling strekken zich uit van gerichte cognitieve gedragstherapie (CGT) tot een farmacotherapeutische voorkeur voor een SSRI.

  • Interventies voor onverklaarde subfertiliteit

    Bij paren met langer dan een jaar bestaande onverklaarde subfertiliteit kan voor een afwachtend beleid worden gekozen of voor een geassisteerde voorplantingstechniek, zoals ovariumstimulatie (OS), intra-uteriene inseminatie (IUI), een combinatie van beide (OS-IUI) of in-vitrofertilisatie (IVF) met of zonder intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI). De auteurs van deze cochranereview gingen na of deze 4 interventies effectief en veilig zijn. Er bleek onvoldoende bewijs dat het aantal levend geboren kinderen bij deze interventies toenam ten opzichte van een afwachtend beleid. Wel leek het erop dat OS en OS-IUI de kans op een meerlingzwangerschap vergroten ten opzichte van een afwachtend beleid of IUI.

  • Nitrofurantoïne werkt niet altijd bij oudere mannen met cystitis

    Nitrofurantoïne heeft niet altijd het gewenste effect bij de behandeling van mannen met urineweginfecties. Een Nederlands onderzoek naar therapiefalen bij nitrofurantoïne laat zien dat het middel bij ruim een kwart van de patiënten lijkt te falen, vooral bij oudere mannen. Dat is iets om alert op te zijn.

  • In gesprek met coassistenten over een loopbaan in de huisartsgeneeskunde

    Ervaringen tijdens coschappen zijn vaak bepalend voor de uiteindelijke beroepskeuze van artsen. Opleiders promoten hun vak allemaal op hun eigen manier. De Canadese huisartsopleiding heeft nu een 12-punts gesprekstool ontwikkeld voor opleiders om de afweging voor de huisartsgeneeskunde op een gestructureerde manier te bespreken.

  • Veel minder antibioticavoorschriften tijdens de COVID-19-pandemie

    Antibiotica werken bij bacteriële infecties, maar niet bij virale infecties zoals COVID-19. Toch zijn er landen waar veel antibiotica worden voorgeschreven bij COVID-19. Onderzoek van het Nivel laat zien dat het aantal patiënten met een antibioticumvoorschrift in Nederland juist gedaald is tijdens de COVID-19-pandemie.

Wetenschap

  • Ervaringen na een klacht over de huisarts: Veertien diepte-interviews met patiënten

    Het is soms lastig om als direct betrokkene op een klacht te moeten reageren. Een klachtenfunctionaris of het organiseren van peer support kan dan een oplossing zijn. Bij de start van een geschillenprocedure zouden klagers beter geïnformeerd moeten worden over wat die procedure inhoudt.

  • Waarom mensen niet deelnemen aan oncologische bevolkingsonderzoeken

    Oncologische bevolkingsonderzoeken zijn op populatieniveau alleen effectief als een groot deel van de doelgroep eraan meedoet. Nederland kent 3 van dergelijke bevolkingsonderzoeken: naar baarmoederhals-, borst- en darmkanker. Zorgelijk is dat de huidige opkomstcijfers van die onderzoeken een dalende trend laten zien en soms al onder de effectieve grens liggen. Wij hebben de achtergronden van (niet-)deelname in kaart gebracht. Huisartsen kunnen mogelijk een belangrijke rol spelen bij het keren van de dalende trend.

  • Patiënten stellen meer praktische vragen aan de huisarts

    Het is belangrijk periodiek te onderzoeken hoe het vraaggedrag van patiënten in de spreekkamer van de huisarts door de tijd verandert. Dat vormt namelijk een van de indicatoren van de patiëntparticipatie, die in Nederland de laatste jaren steeds meer gestimuleerd wordt. Het blijkt dat patiënten in 2016 minder vragen stelden dan in 2007, terwijl de gemiddelde consultduur toenam. Het type vragen veranderde significant: het aantal medische vragen nam af, terwijl het aantal vragen van meer praktische aard (bijvoorbeeld over financiën en logistiek) groeide, vooral onder laagopgeleide patiënten.

  • Het individueel opleidingsplan: prul of praal?

    Artsen moeten hun kennis en vaardigheden voortdurend bijspijkeren: levenslang leren is de norm. Huisartsenopleidingen besteden daarom veel aandacht aan zelfsturend leren. Daarbij hoort een individueel opleidingsplan. In de praktijk zien aiossen het nut ervan vaak niet in, maar een individueel opleidingsplan kan wel degelijk waardevol zijn. Voorwaarde is wel dat de opleiding ruimte maakt voor autonome keuzes van de aios en ervoor zorgt dat opleiders en docenten beschikken over voldoende coachingsvaardigheden.

Praktijk

  • Hair Apposition Technique voor traumatische hoofdwonden

    De Hair Apposition Technique (HAT) is een sluittechniek voor ongecompliceerde traumatische wonden van de behaarde hoofdhuid die kleiner zijn dan 10 cm en bij haar dat langer is dan 1 centimeter. Het sluiten van de wond door haarplukken te draaien en met lijm vast te hechten maakt deze techniek veilig. Ze vormt een goed alternatief voor hechten. Omdat verdoving niet nodig is, is de HAT vooral voor kinderen een patiëntvriendelijke sluittechniek. Wat betreft complicaties en patiënttevredenheid zijn hechten en de HAT vergelijkbaar, waarbij de laatste eenvoudiger, sneller en goedkoper is. Er is nog meer inzicht nodig in de toepasbaarheid en aanvaardbaarheid van deze techniek bij kinderen.

  • Medicamenteuze overtijdbehandeling & diabetes gravidarum [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Behandeling van een dupuytrencontractuur

    Plastisch chirurgen passen percutane naaldfasciotomie (PNF) poliklinisch toe bij de behandeling van een dupuytrencontractuur. Ook huisartsen blijken deze techniek te kunnen verrichten: de resultaten van de huisarts-auteur die de PNF-behandeling in zijn praktijk uitvoert lijken zowel op de korte als op de langere termijn overeen te komen met de gepubliceerde resultaten van plastisch chirurgen. Wij denken daarom dat de huisartsenberoepsgroep en ziektekostenverzekeraars PNF landelijk in de 1e lijn kunnen implementeren. Dit draagt bij aan de gewenste transitie van zorg van de (duurdere) 2e naar de (goedkopere) 1e lijn.

  • Piëzogene pedale papels: geen reden tot ongerustheid

    Piëzogene pedale papels zijn huidkleurige of gele zwellingen aan de voeten die ontstaan door druk op de huid. Ze zijn goedaardig en geven meestal weinig klachten, dus er is geen reden tot ongerustheid. Bij hinderlijke klachten is er een aantal behandelopties, maar voor geen daarvan is adequaat wetenschappelijk bewijs.

  • Ecg-casus ‘Op bed’

    De huisarts denkt aan pneumonie, het direct bepaalde CRP is 5 mg/l. Verder maakt de huisarts een ecg vanwege de bradycardie. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. , Hoe luidt uw diagnose en welk beleid stelt u voor? ➤ Het antwoord vindt u hier .

  • Diabetes gravidarum

    Diabetes gravidarum (zwangerschapsdiabetes) is een stoornis in de koolhydraatstofwisseling die ontstaat of voor het eerst ontdekt wordt tijdens de zwangerschap. De aandoening geeft meestal geen klachten, maar is gerelateerd aan perinatale en maternale complicaties, dus screening is noodzakelijk. Dieet- en beweegadviezen volstaan bij 80% van de patiënten.

  • Hypnische hoofdpijn

    Hoofdpijn is een veelvoorkomende klacht op het spreekuur, maar er zijn zeldzame vormen die de huisarts niet makkelijk zal herkennen. Deze casuïstiek beschrijft zo’n zeldzame vorm, waarbij vroegtijdige herkenning en behandeling met een kopje koffie een verwijzing uitspaart en een dankbare patiënt oplevert.

  • Anabole steroïden en cardiovasculair risico

    Fitness is een groeiende tak van sport. Een deel van de fitnessbeoefenaars gebruikt androgene anabole steroïden (AAS), vaak in kortdurende combinatiekuren. Tijdens zo’n kuur verandert het lipidenprofiel en stijgt het cardiovasculaire risico sterk. Doorgaans is dit tijdelijk en keert het lipidenprofiel na de kuur terug naar normaal. Toch is bij AAS-gebruikers gerichte preventie en goede voorlichting over de risico’s aangewezen, ook bij intermitterend gebruik.

  • Overtijdbehandeling in de huisartsenpraktijk

    Overtijdbehandeling kan effectief en veilig in de huisartsenpraktijk plaatsvinden en als aanvullende zorg door de huisarts worden ingezet. In deze nascholing komen de farmacologische eigenschappen van de middelen, de contra-indicaties en de te verwachten bijwerkingen aan bod. We gaan in op de praktische aanpak in het kader van 3 consulten: besluitvorming en termijnbepaling, instructies bij de behandeling en nazorg. Randvoorwaarden voor de praktijkvoering zijn goede toegang tot echodiagnostiek, beschikbaarheid van mifepriston en misoprostol, en goede mondelinge en schriftelijke informatievoorziening.

NHG Forum

  • Kinderen en patiëntportaal [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Ouders die via hun eigen patiëntportaal vragen stellen over hun kinderen. In haar praktijk komt Ariëtte Sanders het regelmatig tegen. “Dat betekent dat ik veel moet knippen en plakken om zowel de vraag als het antwoord in het juiste dossier te krijgen. Dat zijn meerdere handelingen en je doet dubbel werk. Plus je krijgt vervuiling van het HIS van de ouders”, vertelt ze.

  • NHG-Congres e-health in 2021

    Het NHG-Congres met het thema Poten in de klei, kop in de cloud is wegens de coronamaatregelen verplaatst naar vrijdag 5 november 2021. Huisartsen kunnen zich die dag ‘live’ laten bijscholen op het gebied van e-health. Congresvoorzitter Niels Chavannes: “Het wordt een congres met speelse elementen, minder ‘klassiek’ dan voorheen. We gaan er een groot feest van maken, ook omdat het NHG haar 65-jarig bestaan viert.”

  • Vernieuwd: de NHG-Bepalingenviewer

    Met de NHG-Bepalingenviewer kunt u snel en eenvoudig diagnostische bepalingen vinden waarvoor u uitslagen in uw HIS wilt vastleggen.

  • “Kaderhuisarts zorgt voor landelijk netwerk”

    Kaderhuisarts Spoedzorg in de regio Apeldoorn Roland Zeilstra werkt aan structurele verandering van Nederlandse acute zorg, tijdens en na corona. Hoe bereidde zijn kaderopleiding hem hierop voor?

  • Digitale zorg [Column]

    Afgelopen maanden zijn we massaal aan het beeldbellen gegaan. Ook ik heb eindeloos ‘Zoomend’ vergaderd, met mijn ouders geskypet, met mijn nichtje via Facetime gekwartet en met vrienden een online escaperoom gespeeld. Zelfs de digitale borrel, elk aan de eigen keukentafel, ontbrak hierbij niet. Na de eerste hick-ups bracht dat vooral heel veel goeds en leuks.