2004, nummer 10

Jaargang

Nieuws

Advisering erfelijke borstkanker
Het lijkt zo aantrekkelijk: een interactief computerprogramma dat vrouwen voorlicht over de mogelijkheden en problemen bij genetisch onderzoek op borstkanker. In de VS werd het effect van een dergelijk programma vergeleken met gewone één-op-ééncounseling door een geneticus. De deelnemende vrouwen…
Behandeling van impetigo
Achtergrond Impetigo is de derde meest voorkomende huidziekte bij kinderen na eczeem en wratten. Het is ook een aandoening die huisarts geheel zelf behandelt; slechts 1% van de patiënten met impetigo verwijst zij naar de specialist. Voor huisartsen is het van belang om te weten welk behandelplan…
Starten met hoge versus lage dosering inhalatiecorticosteroïden bij debehandeling van astma bijvolwassenen en kinderen
Achtergrond De effectiviteit van inhalatiecorticosteroïden als onderhoudsbehandeling van astma bij kinderen en volwassenen is overtuigend aangetoond. Er is echter nog geen overeenstemming over de optimale startdosering. Doel Doel van deze review was om de effectiviteit van verschillende…
Handboek diabetes mellitus
Het goed leesbare boek is de derde herziene versie van het boek Diabete s mellitus uit 1995. Het is onderverdeeld in een drietal delen, wat gekunsteld aandoet en weinig toevoegt aan de overzichtelijkheid. In 34 hoofdstukken worden bijna alle aspecten van diabetes mellitus type 1 en 2 behandeld…
Te hoog gegrepenpatiëntenvoorlichting
De ontwikkelingen op het terrein van de medicamenteuze behandelmogelijkheden gaan enorm snel. Goede informatie over ziekten en behandelingen is vooral voor gebruikers van geneesmiddelen geen overbodige luxe, ook niet buiten de spreekkamer van de arts. Vandaar dit boek. Het is een handzaam en goed…
Klinisch redeneren, een feest der herkenning
Praktiserende artsen weten vaak niet wat zij allemaal weten. Maar die kennis is wel erg belangrijk voor het geneeskundig proces, het klinisch redeneren van klacht naar therapie. In 1999 verscheen de eerste uitgave van dit boek voor een brede doelgroep van studenten, specialisten en huisartsen…
Implementatie WGBO
De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) is in werking sinds 1995. Ze regelt de relatie tussen hulpverlener en de patiënt met nadruk op de rechten van de patiënt. Uit evaluatie na 5 jaar bleek dat artsen weliswaar globaal de wet naleven, maar in specifieke situaties toch te…
Taakopvatting psychosociale zorgverlening versmald
Alhoewel psychosociale zorgverlening een wezenlijk onderdeel uitmaakt van de door Nederlandse huisartsen verleende zorg, is hun taakopvatting van deze zorg versmald ten opzichte van 1987. Zij behandelen ook minder vaak zelf psychosociale problemen in de dagelijkse praktijk. Dit blijkt uit een…
Auteursrichtlijnen kwalitatief onderzoek
In deze H&W starten we een serie over de methodologie van kwalitatief onderzoek. De serie is zeker niet alleen bedoeld voor onderzoekers maar ook voor lezers die willen weten wat je met kwalitatief onderzoek onderzoeken kunt en hoe dat dan moet. We hebben – wel speciaal voor auteurs – ook…
Risicocommunicatie
Meer verantwoordelijkheid voor preventie bij de patiënt leggen betekent dat we die goed moeten voorlichten over risico's. Het NHG heeft sinds kort een elektronische risicometer (www.nhg.artsennet.nl). Veel andere organisaties hebben ook programmaatjes om risico's op een aandoening te meten. Een…
PSA onder de 4 biedt geen garantie
Onderzoek in de VS heeft aangetoond dat mannen met een PSA10 ng/ml in 60%. Dit recente onderzoek is uitgevoerd bij 2950 mannen tussen de 62 en 90 jaar die in een placebogroep zaten van een RTC naar het effect van finasteride op het voorkómen van prostaatkanker. Gedurende 7 jaar werd jaarlijks de…
Database lopend onderzoek
De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) houdt sinds kort een vrij toegankelijke database van goedgekeurde onderzoeken bij (www.ccmo.nl). Eind juli stonden er nog maar 14 onderzoeken op, variërend van onderzoek naar kniebraces tot vaccinatie tegen hepatitis B in hoogrisicogroepen. Voor…
Longkankerpatiënten voelen zich gestigmatiseerd
Afbeeldingen van zwarte longen op grote billboards en op pakjes sigaretten hebben tot doel om jonge mensen te weerhouden van roken en rokers te laten stoppen, maar zorgen meteen ook voor stigmatisering van longkankerpatiënten. De grootschalige antirookcampagnes van deze tijd lijken effectief: het…
Over dikke dijen en bolle buiken
Het bierbuikje van de man is ongezonder dan de dikke dijen en heupen van de vrouw (peertje is beter dan appeltje). In de Hoorn-studie (een longitudinaal onderzoek onder 2484 mensen in de leeftijd van 50-75 jaar) heeft men deze relatie aan een wetenschappelijke toetsing onderworpen. En inderdaad,…
Beating the Blues
Cognitieve gedragstherapie, gegeven door de computer is effectief bij de behandeling van angst en depressie in de huisartsenpraktijk. In een tijd van technologische ontwikkelingen en multimedia zijn onderzoekers uit Australië op zoek naar psychologische behandelingen die eenvoudig en zonder veel…
Diureticarepliek
De onderzoekers van het ALLHAT-onderzoek lagen het afgelopen jaar behoorlijk onder vuur. Uit hun grote onderzoek bleek immers dat chloortalidon op zijn minst zoveel infarcten, CVA's en mortaliteit voorkwam als nieuwe en veel duurdere middelen als lisinopril en amlodipine. Bovendien deed…
Patiënt, arbeid en recht
Volgens de LINH-column deze maand zien huisartsen het aanhoren en behandelen van werk- en relationele problemen minder vaak tot hun taak dan in 1987. Voor hen die dat nog wel doen is er een handig boekje met overzichten van alle wettelijke regelingen rond werk van AOW tot WAO en de Wet…
Zichtbare winst van preventie
In een praktijk van 10.000 patiënten zouden 15 patiënten met een bekende hart- en vaatziekte geen nieuw infarct of CVA krijgen als huisartsen de doelen van het nieuwe Britse huisartsencontract zouden halen. Engelse onderzoekers berekenden hoeveel patiënten in een fictieve praktijk van 10.000…

Wetenschap

Preventie van hart- en vaatziekten
Dit artikel is een aangepaste versie van het artikel ‘Multifaceted support to improve preventive cardiovascular care: a nationwide, controlled trial in general practice’ in de British Journal of General Practice (2003:53:934-41). Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever. …
Erectiestoornissen in de huisartsenpraktijk
In de eerste zin van het proefschrift van huisarts Bert-Jan de Boer staat dat er een sterk oraal medicijn is voor erectiele disfunctie. In hoeverre deze stelling samenhangt met de subsidie – zonder voorwaarden – van Pfizer blijft ongewis. De vragen die ten grondslag liggen aan dit proefschrift…
Kwalitatief onderzoek: nuttig, onmisbaar en uitdagend
Kwalitatief onderzoek is geschikt om de aard en de context van verschijnselen te bestuderen. Niet meer en niet minder. Kwalitatief en kwantitatief onderzoek kunnen niet zonder elkaar. Wel lijdt zowel de wetenschapsbeoefening als de toepassing ervan schade indien, zoals nu nog wel het geval is, de…
Primaire preventie van hart- en vaatziekten in de huisartsenpraktijk: geen tijd voor grote veranderingen
In 2003 hebben zich op het gebied van primaire preventie van hart- en vaatziekten belangrijke ontwikkelingen voorgedaan die ook voor het werk van de huisarts consequenties kunnen hebben. Zo verschenen in een richtlijn van de Europese cardiologenvereniging ESC nieuwe Europese risicokaarten …
‘Preventie: maatwerk’ levert weinig op
Nadat zij afgelopen december het internationale lezerspubliek verslag deden van hun ‘nationwide, controlled trial in general practice’, informeren Frijling et al. in deze H&W het thuisfront over de resultaten van het project Preventie: maatwerk . Opvallend is het verschil in titel: de claim dat…
‘Preventie: maatwerk’: nuttig of terug naar af?
Preventie: maatwerk was als project ambitieus opgezet; het leek een nieuwe ingang voor zorgvernieuwing, maar het kind werd al in de wieg gesmoord, opgeofferd door de ledenvergadering van de LHV aan andere doelstellingen dan zorgvernieuwing. Het project kon ook makkelijk slachtoffer worden omdat…

Praktijk

Once in a life time: de ziekte van Cushing
Overproductie van bijnierschorshormoon door een centrale oorzaak leidt tot een bonte verzameling klinische verschijnselen. Hieraan is de naam verbonden van de Amerikaanse hersenchirurg Harvey Cushing. Deze beschreef de ziekte van Cushing in het begin van de vorige eeuw. De ziekte van Cushing moet…
Eczeem
Eczeem is een verzamelnaam voor huidaandoeningen die gekenmerkt worden door een klinisch polymorf beeld, dat in de acute fase gepaard gaat met erytheem, oedeem, papels en vesikels en in de chronische fase met schilfering, lichenificatie en eventueel kloofvorming. Eczeem komt bij ongeveer 6% van…
In den beginne was het woord…
En God schiep de hemel en de aarde en beplantte de aarde met broccoli en worteltjes en spinazie, en allerlei groene, gele en rode groenten, opdat man en vrouw lang en gezond zouden leven. Toen, gebruikmakend van Gods goede gaven, schiep Satan Italiaanse ijssalons en Ben & Jerry's. En Satan vroeg:…
De kinderziekten bij de huisartsenposten: Wat we er zelf aan kunnen doen
‘Huisartsenposten vertonen nog een aantal kinderziekten’, meldde de Inspectie voor de Gezondheidszorg begin mei in het rapport ‘Huisartsenposten in Nederland’. Maar wat zijn de bevindingen in de posten zelf? In een interview vertelt Jan Veerman, huisarts in Nijverdal en vice-voorzitter van de…
De huisarts en het reizigersconsult: Ziek terug uit de tropen, en dan…?
Ondanks een goede voorbereiding en hygiëne worden sommige reizigers toch tijdens of na hun reis ziek. Acute diarree komt het vaakst voor, gevolgd door koorts, huidafwijkingen, geelzucht en ongevallen. Het gaat zelden om een ernstige tropische ziekte, maar vanwege het soms zeer snelle beloop en…
Inzicht patiëntengegevens tijdens waarneming: Alle essentiële informatie bijeen
Een van de belangrijkste veranderingen in de huisartsgeneeskunde van de afgelopen jaren is de komst van de huisartsendienstenstructuren. Vernieuwing betekent in dit geval schaalvergroting: huisartsen krijgen de zorg over meer patiënten. Gevolg is dat wie dienst doet in een huisartsenpost de…
Het persoonlijk leerplan: Zo pak je dat aan
Al vaker heeft In de praktijk een lans gebroken voor het uit Denemarken afkomstige ‘persoonlijke leerplan’. De werkwijze komt erop neer dat je samen met een collega op zoek gaat naar de gebieden waarop écht nascholing nodig is en daarvoor een doortimmerd traject uitstippelt. Dan volg je dus…
Bij de casus over medicatie bij maagklachten: Een brandende kwestie!
In de kennistoets ziet de huisarts mevrouw Pietersen, 55 jaar, met refluxklachten. De uitslag van de gastroscopie luidt: oesofagitis graad B. De huisarts geeft mevrouw een protonpompremmer, die na acht weken geleidelijk zou kunnen worden gestaakt. Eventueel wordt dan op een minder sterk middel…