2006, nummer 4

Jaargang

Nieuws

Corrie Hermannprijs 2006
Op 25 maart kreeg Maria van den Muijsenbergh, huisarts in Nijmegen, de Corrie Hermannprijs. De prijs wordt door de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke huisartsen elk jaar uitgereikt aan een vrouwelijke arts die zich profileert. Dit jaar werd de prijs voor de tiende keer uitgereikt. Van den…
Neurologische puzzels
Huisarts Zaat en neuroloog Zwetsloot schreven een onderhoudend boekje in de bekende serie Practicum huisartsgeneeskunde over neurologische ziektebeelden die de huisarts hooguit enkele malen in zijn carrière ziet. Ze bespreken patiënten met klachten die uiteindelijk veroorzaakt worden door…
Werken aan kwaliteit in de huisartsenpraktijk
Alvan Feinstein zegt: ‘The word “care” implies “caring”, and not just clinical decisions and actions; what is usually measured as “quality of care” is the performance of approved technical procedures. During the past few years, this distinction has been recognized increasingly in publications…
Second opinion
‘Dokter, u zegt dat deze behandeling een kans van slagen heeft van 80%. Maar hoe groot is de groep patiënten op grond waarvan dit percentage is berekend? Hoeveel patiënten heeft u op deze manier behandeld en hoe is het verder met hen gegaan?’ Deze vragen kunnen wij in de toekomst steeds vaker van…
Eet jouw dokter ook patat?
Dit boek beschrijft in eenvoudige taal de ervaringen van vier kinderen die naar de dokter gaan. Marlies gaat met haar vader naar het consultatiebureau en Hatice gaat met haar moeder, die hoofd- en keelpijn heeft, naar de huisarts. Sebastiaan is ziek en heeft een snotneus en een loopoor en gaat…
Anatomieplaatjes
Heeft u er ook zo veel moeite mee om elke keer te bedenken of de duim in dermatoom C6 of C8 zit? Het plaatje bij deze boekbespreking maakt het gelijk duidelijk. Zo kan anatomie opeens eenvoudig, leuk en leerzaam zijn. Deze atlas is met 1694 plaatjes meer dan alleen een zeer fraai plaatjesboek…
Oplichterij?
‘Baat het niet, dan schaadt het niet.’ Dit is een van mijn veel gebruikte antwoorden bij patiënten die advies vragen over alternatieve geneeswijzen. Dokters weten over het algemeen maar weinig van alternatieve geneeskunde af. En dat terwijl veel patiënten zich wel eens tot het alternatieve…
Antihypertensiva bij diabetes mellitus ter preventie van nefropathie
Achtergrond Antihypertensiva bij patiënten met diabetes mellitus en hypertensie verlagen behalve de bloeddruk ook de snelheid waarmee nierschade zich ontwikkelt. Deze geneesmiddelen worden met die argumentatie tegenwoordig ook al ingezet bij normotensieve diabetespatiënten. Doel Beoordeling van…
Continuïteit en verhuizende patiënten
Schellevis en Labaaij citeren mij wanneer zij het hebben over de inbreuk op continuïteit van zorg door een hoge verhuisfrequentie in een praktijkpopulatie (Huisarts Wet 2006;49:104). Hierbij twee opmerkingen. Niet alleen stijgen, zoals ook Schellevis en Labaaij weer laten zien, verhuiscijfers…
Beter kraanwater dan Oralgen®
Al geruime tijd staat er in Huisarts en Wetenschap een paginagrote advertentie voor Oralgen® . Volgens onderzoek van het ErasmusMC (het STARDROP-onderzoek) dat gefinancierd is door de fabrikant Fornix Bio is Oralgen® weliswaar veilig, maar geeft het géén significante vermindering van…
NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement
Met het uitkomen van de nieuwe NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement is op een bijzonder gedegen wijze een nieuwe weg ingeslagen op het gebied van preventie en behandeling van hart- en vaat ziekten in de huisartsenpraktijk. De integratie van de NHG-Standaarden Cholesterol en Hypertensie…
Mindere kwaliteit van cervixuitstrijkjes afgenomen door doktersassistentes in vergelijking met huisartsen
Met Pieter Buis et al. ben ik het eens dat een goed scholingstraject voor doktersassistentes wenselijk is (H&W 2006;49:24-7). Daarbij vraag ik me meteen af hoeveel huisartsen dit in hun eigen opleiding gehad hebben. De meeste huisartsen zullen het maken van uitstrijkjes in de praktijk geleerd…
Continuïteit en informatie
Huisartsen hebben het vaak over continuïteit in de zorg, maar wat ze dan precies bedoelen is minder vaak duidelijk. Meestal lopen allerlei facetten van continuïteit door elkaar: persoonlijke continuïteit (de relatie van de patiënt met de eigen huisarts), teamcontinuïteit (zorg geleverd door een…
Mensen met verstandelijke beperkingen vragen meer zorg van de huisarts
Nadat in de jaren vijftig van de vorige eeuw mensen met een verstandelijke beperking (VB) vooral werden gezien als te behandelen zieken, verschoof het inzicht in de jaren zeventig naar het ontwikkelingsmodel: mensen met VB zijn mensen die zich kunnen ontwikkelen. In de jaren negentig verschoof…
Gewogen en te licht bevonden
Slechts een kwart van de kinderen met een extreem laag geboortegewicht heeft geen beperkingen in het dagelijks leven op vijfjarige leeftijd. Dit is de schokkende conclusie van Finse onderzoekers. Zij volgden 351 kinderen met een geboortegewicht onder de 1000 gram. Zoals te verwachten was de…
Antidementiemiddelen alleen voor matig ernstige alzheimer?
Het Britse National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) heeft 23 januari jongstleden een aangepast advies over antidementiemiddelen op zijn website geplaatst. Vorig jaar maart werd het eerste concept uitgebracht waarin het gebruik van cholinesteraseremmers bij de ziekte van…
Toename SOA, meer geld voor bestrijding, maar niet voor huisarts
Het aantal seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) geregistreerd door de SOA-peilstations is in de afgelopen 5 jaar fors toegenomen. Het aantal HIV-infecties nam met 120% toe, syfilis zelfs met 153%, vooral onder homo- en biseksuele mannen. Chlamydia en gonorroe zijn in de heteroseksuele…
Een gezonde levensstijl is vooral keurig
Keurig is gezond, daar is steeds meer bewijs voor. Beperk je drankgebruik, het aantal sekspartners en de hoeveelheid mayonaise en je zult een lang leven hebben. Mocht je al aan het begin van je leven niet al vertraging willen oplopen in het streven naar een lang leven, begin dan als adolescent…
Praten over levensverwachting
Twee derde van de (hoog)bejaarde ouderen wil wel met de (huis)arts praten over hun levensverwachting. Niet alleen vanwege medische redenen, maar ook om hun toekomst nog een beetje te kunnen plannen. Aan de andere kant blijkt twee derde niet te geloven dat hun vaste arts hun levensverwachting goed…
Suicide(pogingen) in de huisartsenpraktijk 1983-2003
Hoewel het aantal suïcides en suïcidepogingen in 20 jaar is gedaald, is de rol van de huisarts bij deze patiënten onveranderd belangrijk. Het aantal suïcidepogingen en geslaagde suïcides is in 20 jaar gehalveerd: suïcidepogingen van 53,5 naar 27,0 en suïcides van 11,2 naar 5,7 per 100.000…
De huisarts stelt weer indicaties; het CIZ verdwijnt?
De AWBZ wordt onbetaalbaar; in 2005 ging daar 17,4 miljard euro in om. Na de invoering van de Zorgverzekeringswet (ZVW) en de komende invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) is de plaats van de AWBZ ook onduidelijk. Er zijn straks ‘twee knippen’ in een zorgcircuit. De Raad voor…

Wetenschap

Participeren in ziekte en zorg: meer over kwalitatief onderzoek
Zonder gedeelde ervaring is geen onderzoek mogelijk. Participatie in onderzoek levert gedeelde ervaring op, maar heeft ook zijn beperkingen: de existentiële waarde van ‘gedeelde ervaringen’ kan wezenlijk verschillen tussen onderzoeker en respondent. Er zijn drie verschillende…
Waarde CRP bij diagnostiek lageluchtweginfecties onzeker
Diagnostische onzekerheid over de aanwezigheid van een pneumonie of een bacteriële lageluchtweginfectie kan leiden tot irrationele antibioticumvoorschriften. C-reactief proteïne wordt steeds vaker gebruikt bij de diagnostiek van lageluchtweginfecties. Recente publicaties spreken elkaar…
Behandeling en verloop van niet-acute sportgerelateerde problemen van de onderste extremiteit
Lichaamsbeweging vermindert de medische consumptie. Sport en bewegen leveren een grote economische winst op. Huisartsen verwijzen driemaal zo veel patiënten met een niet-acuut sportgerelateerd probleem van de onderste extremiteit door naar de fysiotherapeut als de sportarts. …
Effect van zelfhulphandleidingen voor angststoornissen in de eerstelijnszorg
Huisartsen spelen een belangrijke rol bij de behandeling van patiënten met angststoornissen. De effectief gebleken behandeling met cognitieve gedragstherapie is voor huisartsen niet haalbaar. De huisarts behandelt angststoornissen gewoonlijk met antidepressiva. De behandeling…
Het eten van vis en cognitieve achteruitgang
In de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement staat beschreven dat vis het risico op een CVA verlaagt. Vis bevat omega-3-vetzuren; hoe vetter de vis, hoe meer omega-3-vetzuren. De resultaten van deze prospectieve cohortstudie laten zien dat het eten van vis bovendien samengaat met…

Praktijk

‘Niet drinken onder de 16 moet de norm worden!’
Dit debat gaat vooral over de alcoholconsumptie onder de jeugd. Er is gezocht naar tegenstellingen tussen de debaters, zodat het onderwerp vanuit vele invalshoeken wordt benaderd. Allengs wordt duidelijk dat de problemen groot zijn en de mogelijkheden tot aanpak ervan divers. Zo wordt geopperd…
De weg naar diabetes mellitus type 2
Mevrouw Dekkers, geboren in 1944, kwam na haar tweede bevalling in 1966 flink aan, mede doordat ze begon met de pil. Haar BMI was 30 kg/m2. Ze stopte met de orale anticonceptie, maar ondanks meer beweging en de inzet van een diëtiste bleef haar gewicht hoog. In 1971 raakte ze weer in…
Een impuls voor verbetering
In een serie over de communicatie tussen huisarts en patiënt volgde In de praktijk aan de hand van casuïstiek (het hoesten van Loeka) de logische ordening van een consult: informatie verzamelen, informatie geven en gemeenschappelijke besluitvorming. Behandeld werden algemene aspecten van…
Zekerhedenverlies
Wat doe je ’s avonds na een lange praktijkdag? Ik mag dan graag een beetje sporten (maar toegegeven, liever sport kijken), een boek lezen (van het genre ‘eenvoudige literaire thriller’, overschat mij in vredesnaam niet) of een film kijken. Wat ik eigenlijk nooit doe: de vakliteratuur doornemen…
Nachtelijke kuitkrampen
Kuitkrampen zijn ’s nachts optredende pijnlijke spiercontracties. Bij nachtelijke spierkrampen is pijn het belangrijkste verschijnsel. Hierin verschillen ze van restless legs en slaapschokken, die niet met pijn gepaard gaan. Ongeveer 2% van de bevolking heeft wekelijks last van deze krampen,…
Jeuk, huidafwijkingen en een dode duif naast het slaapkamerraam
In september 2005 kwam mevrouw Van Kooten, 48 jaar, op het spreekuur. Zij had al een week last van gegeneraliseerde jeuk die steeds heviger werd. De jeuk was ’s nachts niet erger dan overdag. Bij lichamelijk onderzoek waren over het gehele lichaam, behalve het hoofd, uitgebreide papels en…
‘Huisarts heeft onmisbare waarde bij diabeteszorg’
In de diabeteszorg valt veel te winnen aan kwaliteit en efficiency. Romeijnders: ‘Een diabetespatiënt heeft gemiddeld elf tot zeventien contactmomenten met de huisartsenpraktijk per jaar. En het gaat om een forse populatie: de gemiddelde huisarts heeft nu al ruim zeventig diabetespatiënten…