2008, nummer 8

Jaargang

Nieuws

De beestjes komen
Met enige regelmaat klinken er in de media onheilsvoorspellingen: klimaatsverandering, pandemieën en uitstervende diersoorten. Het naderende onheil kondigt zich nu ook aan in de beroepsuitoefening van de huisarts. En niet in de vorm van een mogelijke, maar voorlopig theoretische grieppandemie…
Doorbraakmethode voor snelle resultaten
Gezondheidszorg kan altijd beter. Maar het verbeteren van die zorg is geen gemakkelijke opgave. Dit boekje gaat over de toepassing van de doorbraakmethode in Nederland, een methode om verbeteringen in de zorg op het gebied van klantgerichtheid, veiligheid, logistiek en kwaliteit versneld door te…
Cholecystectomie bij asymptomatische galstenen
Gurusamy KS, Samraj K. Cholecystectomy versus no cholecystectomy in patients with silent gallstones. Cochrane database of systematic reviews 2007, issue 1. Art. No.: CD006230. DOI:10.1002/14651858. CD006230.pub2. Achtergrond Het wordt afgeraden om een cholecystectomie te verrichten bij…
4DKL
Over de bijdrage van Terluin et al. (H&W 2008;51:251-5) wil ik graag het volgende opmerken. In 1949 is aan de Cornell University Medical College in New York een methode ontwikkeld om met behulp van een vragenlijst die de patiënt zelf moest invullen een anamnese af te nemen. Deze Cornell Medical…
Kinderen met urineweginfecties
Hugenholtz verbaast zich in een ingezonden brief (H&W 2008;51:203) over de uitkomst van een onderzoek met LINH-gegevens, waarin wordt geconstateerd dat huisartsen aan slechts 66% van de jonge kinderen met een urineweginfectie antibiotica voorschrijven. De auteurs reageren vervolgens laconiek en…
Kleine kwalen
Dit boek is te vinden in iedere Nederlandse spreekkamer, van de vorige druk zijn meer exemplaren verkocht dan er huisartsen in Nederland zijn. Het boek beschrijft een belangrijk onderdeel van het huisartsenvak; het diagnosticeren en het geven van uitleg en advies over kleine kwalen. Alle…
De kunst van het ouder worden
Een dertigtal auteurs hebben een of meerdere bijdragen geschreven aan deze essaybundel. De verwachting van de redactie was dat ‘het ouder worden in dit boek op een zodanig gevarieerde manier aan de orde wordt gesteld, dat de kern ervan, het menselijk beleven van de tijd, geraakt wordt’. Die…
De jeugd telt
Helaas komt kinderpsychiatrie weinig aan de orde in de opleiding tot basisarts of huisarts. Ten onrechte; wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Als je de kinderpsychiatrische problematiek tijdig onderkent bij het opgroeiende kind draagt dat bij aan een tijdige behandeling en heeft het een…
Mannen!
Lang geleden bestonden mijn vakanties nog uit kampeer-, klim- en andere ontberingen. Nu ik oud ben, is het comfort niet snel goed genoeg. Dat alles werkt, schoon en warm is en het bedienend personeel mij behandelt alsof ik van koninklijke bloede ben, is al het minste. Maar vroeger kampeerden wij…
Stress
Ze zeggen dat spanningshoofdpijn door stress komt. Dokters dachten dat, de mensen dachten dat; vandaar de naam. Dokters dachten dat omdat ze geen betere verklaring hadden. Vroeger schoven dokters alles wat ze niet snapten onder het hoofdstuk spanningen, zoals de pastoor al het onbegrijpelijke…
Moet een huisarts rekening houden met culturele en religieuze opvattingen?
Vrouwen die vanwege hun geloof niet behandeld willen worden door een mannelijke gynaecoloog. Dit voorbeeld uit de praktijk heeft geleid tot veel discussie over de rol van cultuur en religie bij de behandeling. Naar aanleiding van deze discussie heeft de KNMG in december 2007 een richtlijn over…
Niet-rokende partners
Gedragsverandering zoals stoppen met roken wordt bepaald door motivatie en zelfvertrouwen van het individu, terwijl familie, vrienden en collega’s kunnen bijdragen aan het proces. In de V.S. nam het percentage rokers onder volwassenen in de laatste 40 jaar af van 45% naar 21%. Hoe groot is de…
Een ei hoort erbij
In de Physicians’ Health Study worden ruim 22.000 mannelijke dokters inmiddels 20 jaar gevolgd. Eindpunten zijn overlijden aan cardiovasculaire aandoeningen of kanker. Ruim 21.000 van hen konden worden geïncludeerd voor een observationeel onderzoek naar de relatie tussen het eten van eieren en de…
Opnieuw rosiglitazon
Nieuwe geneesmiddelen worden soms in een sneltreinvaart door de markt opgenomen. Dat was ook het geval met rosiglitazon (Avandia® ). Alles leek goed te gaan totdat in het voorjaar van 2007 de eerste berichten verschenen in The New England Journal of Medicine over een toename van hartinfarcten en…
Goed nieuws voor auteurs
Bijscholen doen we allemaal volop, maar toch dreigt er soms een tekort aan punten te ontstaan. Niet iedereen houdt van een cursus of een avond met een deskundige. Sommigen lezen liever, of nog beter, schrijven zelf. Dat laatste gaat nu worden beloond met nascholingspunten. Een artikel in H&W…
Clinical Evidence
Clinical Evidence is de toonaangevende internetsite met evidence based informatie van de British Medical Journal Publishing Group. Deze site vat medisch wetenschappelijk onderzoek samen in handzame conclusies voor ruim 260 aandoeningen. Het verschaft de arts in één oogopslag een beeld van de…
Niet minder sterfte bij laag homocysteïnegehalte
Er was natuurlijk al het nodige over bekend, maar toch is er weer nieuws van het homocysteïne-front. Verlaging van homocysteïne werkt niet, zelfs niet bij vrouwen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten (HVZ). We wisten al dat het homocysteïnegehalte in het bloed gerelateerd is aan HVZ…

Wetenschap

Helpen antidepressiva bij depressieve klachten of lichte depressieve stoornissen?
Depressieve klachten en lichte depressieve stoornissen komen veel voor in de huisartsenpraktijk en worden geregeld met antidepressiva behandeld. Er is onvoldoende bewijs dat antidepressiva effectief zijn bij depressieve en lichte depressieve klachten in de huisartsenpraktijk. Bij…
Slikken wij onze antidepressiva optimaal?
Antidepressiva zijn de laatste tijd weer in het nieuws, zij het in negatieve zin. De pillen zouden niet werken, of ongeveer net zo goed (of slecht) als een placebo. Mensen die ze lang gebruiken, kunnen niet goed stoppen. De antidepressiva zouden suïcidaliteit niet tegen gaan, maar met name bij…
‘Diabetes is meer dan een verhoogde glucosespiegel’
Huisarts en Wetenschap zal in de toekomst regelmatig aandacht besteden aan huisartsgeneeskundig promotieonderzoek. Mits verwacht wordt dat de resultaten uit dergelijk onderzoek van nut kunnen zijn voor het dagelijks werk van de huisarts, krijgen de promovendi de kans om over hun bevindingen…
Eetgedrag in relatie tot calorie- en vetinname bij patiënten met diabetes mellitus type 2
Voeding en leefstijl vormen de hoeksteen van de behandeling van patiënten met diabetes mellitus type 2. Huisartsen zijn echter niet optimistisch over de mogelijkheden van (langdurige) leefstijlveranderingen. Onderzoek naar belemmerende factoren is daarom gewenst. Lijngericht, emotioneel en…
Eerstelijns zorgmodel chronisch zieken
Meulepas onderzocht tussen 1999 en 2004 de haalbaarheid van een eerstelijns zorgmodel voor chronisch zieken en de effectiviteit ervan op de naleving van de richtlijnen en patiëntuitkomsten. Zij testte het model voor diabetes mellitus en COPD. Meulepas verrichtte eerst een systematisch…
Ontslag uit het ziekenhuis
Voor huisartsen is continuïteit altijd een aandachtspunt geweest. Continuïteit is ook een belangrijk argument voor ketenzorg. Het doel hiervan is ondermeer ervoor te zorgen dat de patiënt zo weinig mogelijk nadeel ondervindt van transities in de zorg. Eén zo’n transitie vormt ontslag uit het…
Stress en atherosclerose bij vrouwen
Binnen de huisartsgeneeskunde is de laatste jaren steeds meer aandacht gekomen voor cardiovasculaire aandoeningen. De NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement legt de nadruk op familieanamnese, roken, voeding, alcohol en beweging. De resultaten van dit onderzoek bij vrouwen suggereren…

Praktijk

De diagnostiek van Chlamydia trachomatis: het verschil tussen mannen en vrouwen
Een urogenitale Chlamydia trachomatis -infectie is de meest voorkomende bacteriële seksueel overdraagbare aandoening (soa) bij mannen en vrouwen. Chlamydia trachomatis (CT) komt in Nederland wat vaker voor bij vrouwen (2,5-2,9%) dan bij mannen (1,5-2,3%). Risicogroepen zijn jonge vrouwen (15…
Proctalgia fugax
Proctalgia fugax is een aandoening die wordt gekenmerkt door tijdelijke, vaak nachtelijke, hevige pijn rond het rectum. De prevalentie en incidentie van proctalgia fugax in ons land zijn onbekend. Uit populatieonderzoek in de Verenigde Staten bij personen van 15 jaar en ouder blijkt dat 8% deze…
De brandharen van de eikenprocessierups, een reëel probleem voor de huisarts
Sinds 1991 hebben steeds meer gemeenten in Zuid- en Midden-Nederland in de maanden mei tot en met augustus overlast van de eikenprocessierups, die voornamelijk op eikenbomen voorkomt. Zowel gunstige klimatologische omstandigheden alsook het ontbreken van voldoende natuurlijke…
Wetenschap in de huisartsenpraktijk, een nieuwe toepassing
Vandaag heeft de Nederlandse Huisartsgeneeskunde laten zien op welk hoog niveau het eigen onderzoek zich afspeelt en ook hoe dit onderzoek leidt tot toepassingen in de dagelijkse praktijk. Een mooiere illustratie van het eigen kennen en kunnen van een academisch vak is nauwelijks denkbaar…

Richtlijn

NHG-Standaard Erectiele disfunctie
Erectiele disfunctie komt met het toenemen van de leeftijd frequenter voor en gaat geregeld gepaard met lijdensdruk. Een kwart van de mannen met behoefte aan hulp consulteert de huisarts. Bij controlebezoeken voor comorbiditeit wordt bij mannen ook naar erectiele disfunctie…

NHG Forum

Quartaire preventie
Preventie is ‘in’ en een speerpunt in het beleid van deze minister. Als huisartsen worden we geacht ons meer te gaan richten op preventie. Want voorkomen blijft beter dan genezen. Op wetenschappelijke onderzoeken gebaseerde richtlijnen leiden tot aanbevelingen die consequenties hebben voor…
Actieplan veiligheid huisartsenzorg
Op 19 juni hebben Arno Timmermans en Willem Schopman aan Diana Monissen, Directeur-Generaal Curatieve Zorg van VWS, het Actieplan veiligheid huisartsenzorg aangeboden. Dit door haar een veiligheidshelm op te zetten en een ‘veiligheidskoffer’ aan te bieden, als variant op de NHG-Kwaliteitskoffer. …
De overgang van opleiding naar praktijk
Het doel van de Startersdag is om de overgang van de huisartsenopleiding naar een eigen praktijk soepeler te laten verlopen. Dat onder andere door de mogelijkheid te bieden tot kennisoverdracht via workshops en door uitwisseling van ervaringen met andere beginnende huisartsen. De organisatie van…
Antwoorden op complexe zorgvragen
In 2007 is het initiatief genomen tot het Platform Chronische Aandoeningen (PCA), als antwoord van LHV, NHG, expertgroepen en universitaire afdelingen Huisartsgeneeskunde op de toenemende complexe problematiek - in het bijzonder multimorbiditeit - bij patiënten in de huisartsenzorg. De naam van…
Over zin en onzin, of hoe leuk het is
‘Het gaat vooral om het vinden van effectieve interventies bij patiënten met psychische klachten. In de afgelopen jaren zijn daar veel leuke onderzoeken naar gedaan.’ Aldus Nelleke Gruijters, huisarts en vice-voorzitter van de NHG-Verenigingsraad, bij de opening van het symposium. ‘Vanmiddag…
Algemene Ledenvergadering NHG
Op 29 mei vond de Algemene Ledenvergadering (ALV) van het NHG plaats. Hieronder worden de belangrijkste besluiten genoemd en enkele opmerkingen uitgelicht. U kunt het volledige verslag lezen op www.nhg.org => vereniging. Het CHVG heeft de nieuwe registratie-eisen voor huisartsen,…
Noorse les in twee dagen
Noorwegen is een groot en uitgestrekt land, met 4,7 miljoen inwoners. Er wonen gemiddeld 12 mensen per vierkante kilometer; vergelijk dit maar eens met de 482 inwoners per vierkante kilometer in Nederland! Veel mensen wonen in afgelegen dorpen. Er zijn 3.900 huisartsen werkzaam en dat aantal is…
‘Warm lopen voor elektronische communicatie’
‘Vanuit het NHG hebben we meegeschreven aan de informatiebeveiliging volgens de NEN7510. Alle praktijken die zich willen aansluiten op het Landelijk Elektronisch Patiënten Dossier, moeten aan die NEN-norm voldoen. Er waren ruim 220 maatregelen; dat was dus veel te veel en veel te moeilijk…