2009, nummer 1

Jaargang

Nieuws

Niet verder vertellen …..
Rond mijn achtste was ik de trotse oprichter van een geheim genootschap met de raadselachtige naam ‘De wakende leeuw’. Zes mededorpelingetjes had ik zover gekregen toe te treden. Onze doelstellingen staan mij niet helder meer voor de geest. Ik weet nog dat wij ooit een keer een zwakzinnige…
Internationale gezondheidsindicatoren vergeleken
Doelgroep Onderzoekers en beleidsmakers die geïnteresseerd zijn in gezondheid in Europa. Samenvatting Zoals de titel aangeeft is dit een gewaagd boek. Het geeft antwoord op de vraag: hoe goed scoort Nederland op indicatoren voor gezondheid in vergelijking met andere Europese landen? Maar een…
Eenheidsworst…?
Van dokters had ik als kleine jongen geen hoge pet op. De huisarts die de puisten op mijn oorlogsknieën behandelde met trekzalf, werd zelfs door mijn ouders ‘een hufter’ genoemd. En de KNO-arts die mijn amandelen verwijderde, kwam er met ‘die paardenslager’ niet veel beter vanaf. Toch heb ik…
Nieuw in 2010
Hoewel sommigen ervan overtuigd zijn dat papieren bladen hun langste tijd hebben gehad, is de redactie van H&W van mening dat er voor papier nog wel degelijk een plaats is. Dat neemt niet weg dat elektronische informatiedragers in sommige opzichten efficiënter zijn dan papieren. Een…
OMA en antibiotica: kan de huisarts ouders opvoeden?
Zoals de huisarts zijn pappenheimers kent, zo kennen patiënten hun huisarts. Ouders van kinderen met oorklachten kennen vaak het voorschrijfgedrag van hun huisarts bij het behandelen van een geconstateerde otitis media. Eerdere ervaringen op het spreekuur leerden hen of de huisarts terughoudend…
Preconceptiezorg, wiens zorg eigenlijk?
In 2007 adviseerde de Gezondheidsraad in het rapport ‘Preconceptiezorg, voor een goed begin’ dat in Nederland preconceptiezorg een plaats zou moeten krijgen. Adviezen over onder andere niet roken, aanpassing van medicijngebruik, slikken van foliumzuur en aanpassen van voeding worden nu gegeven…
Eindeloze bron van informatie
In de eerste uitgave van Ziekten in de huisartspraktijk (1990) beschreef men voor het eerst wat er bij de huisarts gebeurt, wie er bij de huisarts komt, wat de diagnose is, op welk tijdstip patiënten komen, of patiënten al eerder zijn geweest, wat de huisarts doet bij een bepaalde klacht en…
Leerboek Endocrinologie voegt weinig toe
Het leerboek Endocrinologie geeft een diepgaand overzicht van dit vakgebied. Na een inleiding over de werkingsmechanismen van hormonen en groei en ontwikkeling volgen hoofdstukken over endocrinologie en screening, zwangerschap en veroudering. Daarna volgen de aandoeningen van de endocriene…
Een vreemde ziekte
In Nederland komen sikkelcelanemie en bèta-thalassemie van oorsprong niet voor. Beide vormen van bloedarmoede zijn ongeneeslijk en erfelijk. In het land van herkomst hadden de aandoeningen een ‘functie’. De sikkelvorm en harde structuur (bij sikkelcelanemie) van de bloedlichaampjes beschermen…
Wissewasjes
Aan het stukje ‘Wissewasje’ van Nico van Duijn in de H&W van november 2008 heb ik mij mateloos geërgerd. Ik ben bang dat hij zich niet realiseert dat de werkdruk op de huisartsenposten onnodig zal toenemen als patiënten al hun wissewasjes buiten kantooruren presenteren. Dit zal zich…
Leg altijd morfinepompje aan bij terminale sedatie
Onlangs heb ik voor het eerst in 21 jaar een ‘diepe sedatie’ toegepast. Het ging om een jonge vrouw met een uitbehandeld bronchuscarcinoom met lymfekliermetastasen in het mediastinum en in de hals, waardoor ze ook een trombosearm links had. In een week tijd was ze heel snel achteruit gegaan en nu…
ADHD in de eerste lijn: volksziekte zonder huisarts?
Onlangs werd in de krant gesuggereerd dat ADHD bezig was een volksziekte te worden. De term is deel gaan uitmaken van het vocabulaire van hele volksstammen. Vrijwel iedereen heeft een mening over het fenomeen ADHD, variërend van cultuurkritische kanttekeningen tot aanvallen richting psychiaters…
Interventies voor alopecia areata
Delamere FM, Sladden MM, Dobbins HM, Leonardi-Bee J. Interventions for alopecia areata. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008. CD004413. DOI: 10.1002/14651858.CD004413.pub2. Achtergrond Alopecia areata is een aandoening waarbij circumscripte kale plekken op het behaarde hoofd optreden…
Sociaal vertrouwen: een kwestie van durf
Prof.dr. Pauline Meurs is socioloog en hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit, voorzitter van ZonMw en lid van de Eerste Kamer. Hilda Verwey-Jonker, eveneens socioloog, werd vooral bekend als strijdster voor vrouwenemancipatie en de positie van ouderen. Ze was voor…
Antibiotica
Antibiotica helpen zelden bij keelontsteking, bronchitis of kaakholteontsteking. Dit is de boodschap van praktijkrichtlijnen. Praktijkrichtlijnen zijn strenge regels, gebaseerd op onderzoeken die het effect van antibiotica meten. Bij luchtweginfecties, de gewone huis-, tuin- en keukeninfecties,…
Chronisch zieken en lichamelijk gehandicapten terughoudender over orgaandonatie
Er is een groot tekort aan donororganen. Op 1 november 2008 stonden 1325 patiënten op de wachtlijst, van wie 71% wacht op een nier, 13% op een long, 10% op een lever en 4% op een hart (www.transplantatiestichting.nl ). De verwachting is dat het tekort verder zal toenemen. Het is daarom belangrijk…
Een gelukkig Nieuwjaar
Een jaar geleden startte een nieuwe redactie haar werkzaamheden. We schreven dat een nieuw geluid zou klinken. H&W is veranderd. ‘In de Praktijk’ is vervangen door interviews met gepromoveerde huisartsen, implementatieparagrafen bij Standaarden, en de rubrieken ‘Signaal’ en ‘Spreekuur’…
Nascholen via internet, net zo goed als klassikaal
Met de opkomst van internet en de snelle toename van het aantal gebruikers met bovendien snelle (breedband)verbindingen, wordt online nascholen bij huisartsen steeds populairder. Online nascholen heeft een aantal voordelen: de gebruiker kan aan de slag op het moment en de plaats die hem het beste…
Voedingssupplementen op de korrel
Was het niet tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling die zijn naam verbond aan de orthomoleculaire geneeskunde, een geneeswijze die gebruikmaakt van het veelvuldig en in hoge dosering adviseren van zogenaamde voedingssupplementen? Men zou er zelfs veroudering mee kunnen voorkomen. Vooral de…
Probiotische tampons
Hoe gezond is jouw vagina? Bij alle huisartsen valt veel reclame voor Ellen in de bus. Ellen is een tampon die Lactobacillus afgeeft, en daarmee pretendeert de vagina gezond te houden. Onzin? Lactobacilli zijn de meest voorkomende bacteriën in de vagina en houden deze vrij van pathogenen,…
Naar een rationeler gebruik van antibiotica
Een overmatig gebruik van antibiotica brengt onnodige kosten, bijwerkingen, medicalisering en dreigende resistentie met zich mee. Daarom is vaak geprobeerd het gebruik van antibiotica in de eerste lijn te verminderen. Ranji et al. analyseerden 55 projecten ter vermindering van het…
Vrouwen met migraine minder vaak borstkanker
Migraine komt bij vrouwen meer voor dan bij mannen en ongeveer 50% heeft een relatie met de menstruatie. Die menstruele migraine duurt vaak langer en reageert ook vaak minder op aanvalsbehandeling dan andere vormen van migraine. Als je als vrouw rond de menstruatie altijd migraine hebt, gaat er…
Schrijfcursus
Om lezers te stimuleren casuïstische bijdragen te schrijven, organiseert H&W een schrijfcursus. Onder leiding van Richard Smith, oud-hoofdredacteur van BMJ , kunnen 25 potentiële auteurs zich in het schrijven bekwamen. De cursus wordt gehouden op 6 februari en 5 juni 2009 en is nadrukkelijk ook…
Te dik
Misschien bent u dikker geworden dezer dagen. Hebt u plannen om af te vallen? Niet doen, want een beetje te dik is voor de rijpere man of vrouw erg gezond. U leeft langer. Uw sterftekans ligt 40% onder het gemiddelde. Men zei altijd dat een BMI (Body Mass Index, kg/m²) van 20 tot 25 het best is,…

Wetenschap

Combinatie leefstijlinterventie en medicijnen werkt het best bij diabetespatiënten
Dit proefschrift bundelt onderzoeken rond ‘disease management’ en ‘patient empowerment’. De meeste onderzoeken vonden plaats binnen het Diabetes Zorgsysteem West-Friesland. Alle deelnemende patiënten bezoeken jaarlijks na een oproep zowel een diabetesverpleegkundige als een diëtist. Volgens de…
Kwaliteit van leven bij rokers: zijn functionele beperkingen belangrijker dan longfunctie?
Bij patiënten met matig ernstig en ernstig COPD is de kwaliteit van leven sterker geassocieerd met dyspneu dan met de ernst van de luchtwegobstructie. Bij patiënten met licht COPD is hierover echter weinig bekend. Ook bij patiënten met een verhoogde kans op COPD of met licht COPD…
Vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld zoeken meestal geen hulp bij de huisarts
De meeste slachtoffers bespreken huiselijk geweld niet spontaan met de huisarts. Veel vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld willen hier wel met de huisarts over praten. Ruim 60% van de niet-praters bezoekt de huisarts ten tijde van het geweld. De helft van de niet…
Een beslishulp voor de behandeling van plasproblemen bij mannen
De huisarts krijgt een steeds belangrijkere rol bij de behandeling van mannen met plasproblemen: zij bezoeken de huisarts eerder in het ziekteproces en op relatief jongere leeftijd. Er zijn vier behandelingsopties: afwachten, alfablokkers, 5-alfareductaseremmers of verwijzing voor…
Prikkelbaredarmsyndroom in de huisartsenpraktijk
Zowel huisartsen als patiënten beschouwen buikpijn en een opgeblazen gevoel als de belangrijkste symptomen van PDS. De ernst van de klachten - en niet de impact op de kwaliteit van leven of de ervaren stress - bepaalt of de patiënt met PDS de huisarts frequent consulteert. PDS is…
Welke barrières ervaren huisartsen bij de toepassing van aanbevelingen uit NHG-Standaarden?
Van Lugtenberg Appendix.pdf Wat is bekend? NHG-Standaarden hebben een grote bekendheid onder huisartsen en worden algemeen geaccepteerd. Toch worden de aanbevelingen niet optimaal geïmplementeerd in de huisartsenpraktijk. Huisartsen ervaren een…
Het nut van diclofenac en/of manuele therapie bij acute lagerugpijn
In de NHG-Standaard Aspecifieke lagerugpijn staat dat het beleid bij acute lagerugpijn gericht is op het geven van voorlichting en advies.3 Als de patiënt behoefte heeft aan pijnstilling schrijft de huisarts analgetica voor met als eerste keus paracetamol en daarna NSAID’s. Oefentherapie…
Van richtlijnen, de dingen die niet voorbijgaan
De NHG-Standaarden hebben in twintig jaar tijd een stevige wetenschappelijke basis gelegd voor een doelmatig en effectief medisch handelen van huisartsen. NHG-Standaarden komen tot stand volgens de principes van evidence-based richtlijnontwikkeling, waarbij het NHG hoge eisen stelt aan de…
‘De huisarts is specialist in functionele klachten’
Tijdens zijn basisopleiding ontwikkelde Bijkerk zijn belangstelling voor het huisartsenvak, maar ook voor het onderwerp prikkelbaredarmsyndroom. ‘Als agnio zat ik zowel op de afdelingen Interne Geneeskunde als Psychiatrie. Op beide afdelingen kom je heel veel patiënten tegen met…

Praktijk

NHG-Standaard Rectaal bloedverlies
De NHG-Standaard Rectaal bloedverlies gaat in op ernstige vormen van rectaal bloedverlies, en op onschuldige vormen die niettemin hinderlijk kunnen zijn. Het is een nieuwe standaard, zodat het implementatiemateriaal nog beperkt is. Bij de diagnostiek wordt de procedure van de proctoscopie…