2009, nummer 3

Jaargang

Nieuws

Pijnstillingverslaving
Wie lange tijd dagelijks pijnstillers tegen hoofdpijn slikt, kan hoofdpijn krijgen van die pijnstillers. Dan heb je twee hoofdpijnen door elkaar. Is dit nu een verslaving of mag je dat niet zo noemen? Dit is onderzocht. Maar de antwoorden zijn ingewikkeld. De neiging tot verslaving aan…
Het overschrijden van grenzen
De titel, en dan vooral het tweede deel daarvan, brengt mij direct in de verleiding te gaan lezen. Dokters die buiten de gebaande paden gaan. Of, zoals de flaptekst zich afvraagt ‘To do what they believe is best for their patients, should doctors ever lie, betray a confidence, or bend a law?’ Dit…
Over gezond ouder worden
Dit handboek is niet bedoeld voor huisartsen, maar voor 50-plussers, hun mantelzorgers en professionals. Voor iedereen dus die antwoord wil hebben op vragen over normale veroudering, gezondheidsproblemen en problemen in de zorg die specifiek zijn voor ouderen. Deze oorspronkelijk Amerikaanse…
Systemische corticosteroïden voor de behandeling van acute jicht
Achtergrond Huisartsen behandelen acute jicht met NSAID’s of met colchicine. Beide hebben verschillende contra-indicaties en bijwerkingen. Behandeling met corticosteroïden komt ook voor, echter zonder goede onderbouwing. Doel Bepalen van de werkzaamheid en veiligheid van systemische…
Klein, kleiner, kleinst…
Als de dag van gisteren herinner ik het mij nog. Het was om zes uur al stikdonker, de kerk in ons dorp stond er druilerig en somber bij in de novemberregen en wij, jongetjes van rond de twaalf jaar, slopen naar binnen omdat wij daartoe waren opgeroepen. De grote kerk bleek geheel duister op één…
Belgisch
Ze zeggen dat het gebruik van teveel antibiotica mensen ongevoelig maakt voor antibiotica. Dit is niet helemaal waar. Het maakt bacteriën ongevoelig voor antibiotica. Ze worden resistent. Die bacteriën huizen in ons. Maar trouwe gasten zijn het niet. Ze reizen wat rond tussen mensen die hoesten,…
Diabeteszorg nieuwe stijl hoort in de huisartsenopleiding
De opkomst van de praktijkondersteuners heeft grote veranderingen gebracht in de huisartsgeneeskundige zorg, en zeker in de eerstelijns diabeteszorg. Maar ook nu deze extra ‘hulptroepen’ worden ingezet, houdt de huisarts een belangrijke rol. De recent uitgekomen diabeteszorgstandaard van de…
Informeert Wikipedia juist over geneesmiddelen?
Wikipedia is een door gebruikers gevulde database, gratis beschikbaar op internet. Deze database is beschikbaar in 253 talen en bevat meer dan 10 miljoen artikelen. Omdat de database gevuld wordt door anonieme gebruikers is er geen garantie op juistheid van de geboden informatie. Zo nu en dan…
Eetstoornissen: trend en samenhang met verstedelijking
Patiënten met een eetstoornis (anorexia nervosa en boulimia nervosa) komen in de gemiddelde huisartsenpraktijk sporadisch voor. Zij kunnen echter een grote belasting voor de huisarts zijn door complexe psychische problemen (zoals suïcidaliteit) en somatische problemen (zoals ernstige ondervoeding…
Bepaal BMI bij kinderen
Anders dan bij volwassenen zijn de afkappunten voor overgewicht en obesitas bij kinderen afhankelijk van leeftijd en geslacht. Om te bepalen of er bij een kind sprake is van overgewicht, is altijd een hulpmiddel nodig, zoals een tabel, nomogram of rekenschijf. Sinds kort is het niet meer nodig de…
Spanningsveld tussen werkzaamheid en veiligheid geneesmiddelen
Begin jaren ’60 bleek het slaapmiddel thalidomide, dat ook gepropageerd werd als medicijn tegen ochtendmisselijkheid, ernstige teratogene bijwerkingen te hebben: foto’s van pasgeboren kinderen met onderontwikkelde of afwezige ledematen haalden de wereldpers en het middel werd internationaal in de…
‘Huiselijk’
Maanden achter elkaar gaat het goed. Aardige mensen, geen onvertogen woord. Maar dan is het opeens weer mis. Veel geschreeuw en gescheld, gegooi met deuren, rumoer tot diep in de nacht. Soms moet de politie eraan te pas komen. Als de rust is weergekeerd, wordt de schade opgenomen, een ruitje…
Helpen steroïden bij COPD?
Het succes van de geneeskunde bij COPD is zeer beperkt voor wat betreft de prognose. Men richt zich dan ook op symptoombestrijding en het voorkómen van exacerbaties. In een systematisch literatuuronderzoek beoordeelden onderzoekers nogmaals het effect van onderhoudsbehandeling met…
Waarom Doornroosje zo oud werd
In Chicago ontdekten onderzoekers dat de hoeveelheid en de kwaliteit van de slaap samenhangen met het ontwikkelen van verkalking in de coronairvaten. Men maakte een CT-scan bij 535 gezonde mannen en vrouwen met een leeftijd tussen 35 en 47 jaar. Veertig van hen hadden calcificaties in de…
Opvattingen van depressiepatiënten over ziekte en behandeling
Denken depressieve mensen anders over ziekte en gezondheid dan gezonde mensen? Om hierachter te komen voerden Nederlandse onderzoekers een systematisch literatuuronderzoek uit. Ze vonden 71 onderzoeken, gepubliceerd in de periode 1995-2006, waarin de opvattingen en ervaren behoeften van mensen…
Google beïnvloedt de medische wereld
In de zoektocht naar meer bezoekers en data stort Google zich nu ook op de medische wereld. Sinds een jaar is het bedrijf serieus bezig (wetenschappelijke) boeken in te scannen en op het web toegankelijk te maken. Dit proces gaat zo snel dat het de vraag is of er in de toekomst nog plaats is voor…
Wie goed slaapt wordt minder verkouden
Een Amerikaans onderzoek schraapte 153 vrijwilligers bijeen die bereid waren om gedurende 14 dagen bij te houden hoe lang ze sliepen en de mate waarin ze zich ’s ochtends uitgerust voelden. Vervolgens werden ze blootgesteld aan neusdruppels met rinovirus, en gingen de onderzoekers gedurende vijf…

Wetenschap

Patiënten verwachten bij ziekteverzuim een prominente rol van de huisarts
Verzuimende werknemers hebben vaak contact met hun huisarts. Zij hebben meestal eerder contact met hun huisarts dan met hun bedrijfsarts. Huisartsen vragen vaak niet naar werkgerelateerde aspecten van klachten. Verzuimende werknemers zien medisch specialisten meestal als…
HbA1c als voorspeller
Heeft een licht verhoogde HbA1c voorspellende waarde voor effect op de ontwikkeling van diabetes mellitus type 2 en hart- en vaatziekten? De NHG-standaard Diabetes mellitus type 2 adviseert om bij risicogroepen elke 3 jaar een nuchtere glucose te controleren als screeningsmethode. De…
De risico-inschatting van lageluchtweginfecties bij ouderen
Vergeleken met de landen om ons heen schrijft de Nederlandse huisarts over het algemeen (veel) minder antibiotica voor. Dat geldt echter niet voor de antibioticavoorschriften bij lageluchtweginfecties: dan doet de Nederlandse huisarts het even ‘slecht’ als zijn buitenlandse collega’s. ‘Voor…
Spirometrie hoeft niet ingewikkeld
Patrick Poels onderzocht het effect van een ondersteunend elektronisch diagnostisch expertsysteem (SpidaXpert®) en tevens het effect van feedback van een longarts op spirometrie in de huisartsenpraktijk. Spirometrie blijkt niet zozeer gebruikt te worden voor de diagnostiek als wel om het effect…
Antibiotica bij acute bronchitis en COPD-exacerbaties met comorbiditeit
Huisartsen schrijven te veel antibiotica voor bij lageluchtweginfecties. Huisartsen wegen de aanwezigheid van chronische aandoeningen onvoldoende mee bij de beslissing om antimicrobiële behandeling voor te schrijven aan patiënten met lageluchtweginfecties. Acute…
Mishandelde vrouwen over onthulling aan de huisarts: praten helpt echt
Huisartsen herkennen partnergeweld in veel gevallen niet. Huisartsen vragen hun vrouwelijke patiënten zelden naar partnergeweld, uit angst dat ze daarmee de doos van Pandora openen. Vanwege vooroordelen en gebrek aan kennis zijn huisartsen bang om de patiënt te beledigen en twijfelen…

Praktijk

Implementatie bij de eerste herziening van de NHG-Standaard Epicondylitis
Voor voorlichting over epicondylitis verwijst de Standaard naar de bekende NHG-Patiëntenbrieven, die het advies samenvatten. Behalve een brief kan de huisarts bij zijn voorlichting ook gebruikmaken van de NHG-Patiëntenafbeeldingen. Iedere afbeelding bevat aan weerskanten hetzelfde plaatje met…
Implementatie van de LESA Dementie
Huisartsen krijgen regelmatig vragen over geestelijke achteruitgang en mogelijke dementie, maar het aantal nieuwe dementiegevallen per praktijk is maar klein. De in 2003 uitgekomen NHG-Standaard Dementie geeft handvatten voor de diagnostiek. De standaard is nu verrijkt met een LESA (Landelijke…
Schimmelnagels
Huisartsen krijgen op het spreekuur vaak vragen over schimmelnagels. Patiënten klagen over kleurverandering, verdikken, afbrokkelen en/of loslaten van de nagel. Vaak bestaan er bij patiënten vooral cosmetische bezwaren. Bij schimmelnagels is er invasie van de nagelplaat door dermatophyten…
De huisarts en obductie
Obductie door een klinisch patholoog is bij natuurlijk overlijden om een aantal redenen van belang. De kwaliteit van medisch handelen wordt bewaakt en nabestaanden worden beter geïnformeerd over de oorzaak van overlijden, inclusief de eventuele genetische aspecten, zoals behandelbare cardiale…