Jaargang
63
Alle nummers
Archief tijdschrift
Nieuws
Kwantiteit versus kwaliteit [Redactioneel]
Na negen jaar studeren kun je in Nederland als huisarts aan de slag. Is dit lang genoeg om een goede huisarts te worden? In Europa gaan stemmen op om de minimaal drie jaar durende huisartsopleiding te verlengen, met als doel competentere huisartsen op te leiden. De Bever et al. beargumenteren in dit nummer dat verlenging niet per se betere huisartsen oplevert. Maatwerk om de competenties te behalen lijkt meer op zijn plaats. Maar hoe dan?
24-uurszorg taak van huisarts? [Ingezonden]
Staat 24-uurszorg als taak van de huisarts ter discussie? Igor Monzón, huisarts in Leeuwarden, stelt deze vraag in een reactie op het artikel 'Woudschoten 2019' van Henriëtte van der Horst en Rob Dijkstra.
Slecht onderzoek vitamine D-suppletie bij ouderen [Ingezonden]
Jan Wuister reageerde in november 2019 op het nieuwsbericht 'Vitamine D-suppletie bij ouderen heeft geen effect op depressie en fysiek functioneren' van Suzanne Marchal.
Zoekstrategie ‘Koolhydraatarm dieet bij diabetes’ [Ingezonden]
"De zoekstrategie in het literatuuronderzoek van Van Wijland en Rutten over een koolhydraatarm dieet bij diabetes bevat een aantal onvolkomenheden", stelt Hans van der Wouden.
Patiënten gebruiken spoedlijn op de juiste wijze
Om wachttijd te omzeilen, is het op huisartsenposten mogelijk om bij spoed direct een triagist aan de lijn te krijgen. Professionals klagen vaak over oneigenlijk gebruik van deze mogelijkheid. Recent Deens onderzoek toont aan dat 77% van de patiënten er terecht gebruik van maakt. Naar verwachting komt dit percentage overeen met de Nederlandse situatie vanwege de vergelijkbare ANW-zorg en wachttijden in beide landen.
Wandelen voorkomt hart- en vaatziekten en fracturen
Meer bewegen is belangrijk, maar heeft beweging ook op lange termijn effect op de gezondheid? Uit recent Brits onderzoek blijkt dat wandelinterventies tot minstens vier jaar later leiden tot minder cardiovasculaire aandoeningen en fracturen. Wandelen heeft de toekomst.
Antihypertensiva voortaan ’s avonds innemen?
Antihypertensiva worden in de regel ’s morgens ingenomen, maar het is de vraag of dit wel het beste tijdstip is. Uit een recent onderzoek blijkt dat het verschuiven van het innametijdstip van de ochtend naar de avond een lagere nachtelijke bloeddruk geeft zonder dat de bloeddruk overdag stijgt. Dit resulteert in een opvallende afname van cardiovasculaire sterfte en events.
Uitgebreide dragerschapstest voor stellen met kinderwens
Een dragerschapstest helpt stellen risico’s in te schatten en keuzes te maken voorafgaand aan een eventuele zwangerschap. Als een (kosteloze) uitgebreide dragerschapstest wordt aangeboden via de huisartsenpraktijk blijkt hierin ongeveer 15% van de stellen met een kinderwens geïnteresseerd te zijn. Dat blijkt uit een Gronings onderzoek.
Methylfenidaat: periodiek stoppen bespreken
Kinderen met ADHD krijgen vaak methylfenidaat, maar het is onduidelijk hoe lang gebruik van het middel zinvol is bij jongeren. Uit dit onderzoek blijkt dat methylfenidaat ook na twee jaar gebruik nog een klein positief effect heeft op de symptomen van ADHD. De individuele verschillen tussen gebruikers zijn echter groot. Daarom concluderen de onderzoekers dat periodieke evaluatie van het gebruik blijft aangewezen, zoals ook de NHG-Standaard ADHD bij kinderen adviseert.
Nieuw onderzoek naar lokale behandeling van schimmelnagels
Regelmatig worden huisartsen geconsulteerd met de vraag naar een effectieve behandeling van schimmelnagels. De NHG-Standaard adviseert oraal terbinafine, dat potentieel ernstige bijwerkingen heeft. Een lokaal middel is het alternatief. In een nieuw onderzoek wordt de effectiviteit van met nagellak aangebrachte miconazol en amorofline onderzocht ten opzichte van placebo voor beperkte onychomycose.
Preventie van voedselallergie bij kinderen met eczeem
De opvattingen over preventie van voedselallergie zijn een slag gedraaid. Eerder moest je kinderen weghouden van allergenen om voedselallergie te voorkomen. Mijden bleek echter niet effectief en daarom gaven artsen uiteindelijk geen adviezen meer over hoogallergene voeding. Nieuw onderzoek maakt nu duidelijk dat je wel degelijk advies kunt geven over hoogallergene voeding: vroeg introduceren, vooral bij kinderen met (matig-ernstig) eczeem.
Check je vlek met een app
Het lijkt zo’n goed idee: met je smartphone een foto maken van je huidafwijking om via een speciale app te bekijken of de huidafwijking verdacht is of niet. Dan hoef je niet voor elk vlekje naar de dokter. Uit een onderzoek blijkt echter dat de app huidkanker weliswaar goed herkent, maar ook veel benigne huidafwijkingen als verdacht bestempelt.
Overleving na preventieve chirurgie bij BRCA-mutatiedragers
Bij gezonde BRCA1- en BRCA2-mutatiedragers reduceert een ingrijpende bilaterale preventieve mastectomie het risico op borstkanker. Uit een recent multicenter cohortonderzoek blijkt echter dat er vergeleken met surveillance geen sprake is van betere overleving bij BRCA2-mutatiedragers, hoewel overtuigend prospectief onderzoek nog ontbreekt.
Wetenschap
Welke informatie moet er in brieven over patiënten met kanker?
Verwijs- en specialistenbrieven bevatten vaak onduidelijke en niet-relevante informatie. Daar wordt de communicatie niet beter op, terwijl goede communicatie een voorwaarde is voor goed afgestemde, gedeelde zorg voor de patiënt. In ons onderzoek bereikten huisartsen, oncologisch specialisten en patiënten overeenstemming over de inhoud van verwijs- en specialistenbrieven voorafgaand aan en tijdens de initiële behandeling van kanker. Voor verwijsbrieven is informatie over de voorgeschiedenis en medicatie essentieel, net als een beknopt overzicht van de symptomen. Informatie over de waarschijnlijkheidsdiagnose, eerdere behandeling en psychosociale aspecten is niet gewenst. Specialistenbrieven moeten naast een korte beschrijving van de uitslagen van onderzoek ook uitgebreidere informatie bevatten over de diagnose, de behandelopties en de gekozen behandeling, inclusief de rationale daarvan, en over de prognose.
Griepvaccinatie en sterfte op lange termijn
Vanuit de hypothese dat griepvaccinatie residuele bescherming biedt tegen griepstammen die later kunnen circuleren, evalueerden we na 25 jaar de langetermijneffecten van een eenmalige griepvaccinatie. Daarvoor gebruikten we de gegevens van een gerandomiseerde placebogecontroleerde trial. Deze trial toonde aan dat griepvaccinatie griep kan voorkomen. Verder gebruikten we de follow-upgegevens van onder andere CBS en Gemeentelijke Basis-administratie om de totale sterfte en de sterfte aan cardiovasculaire of respiratoire oorzaken onder de trialdeelnemers na 25 jaar te berekenen. Met behulp van regressieanalyses bepaalden we de invloed van leeftijd en comorbiditeit op de langetermijnsterfte. Van 98% van de deelnemers konden we de vitale status op 1 januari 2017 achterhalen. In de groep als geheel was er geen aantoonbaar verschil in langetermijnsterfte tussen de interventiegroep (vaccinatie) en de controlegroep (placebo). Wel is er een mogelijk klinisch relevant effect op langetermijnsterfte bij jongere ouderen.
Substitutie van laagrisicohuidkankerzorg naar de huisarts
Door stijgende zorgkosten staat substitutie van zorg hoog op de politieke agenda. In dit onderzoek verkenden wij middels interviews welke opvattingen zorgverleners hebben over de verplaatsing van laagrisicohuidkankerzorg van het ziekenhuis naar de eerste lijn. Hoewel de betrokken zorgverleners over het algemeen gematigd positief waren over substitutie van huidkankerzorg, blijken substantiële barrières een succesvolle implementatie op dit moment in de weg te staan. Maatregelen die substitutie kunnen bevorderen zijn dermato-oncologiescholing voor huisartsen en het verbeteren van de samenwerking tussen de lijnen. Huisartsen verwachten daarnaast inspanningen van dermatologen om hun vertrouwen en dat van patiënten in huisartsen te verhogen, en compensatie in tijd en geld.
Verlenging van de huisartsopleiding: is dat nodig?
Er gaan in Europa stemmen op om de verplichte duur van de huisartsopleiding te verlengen. De bedoeling van dit debat is om competentere huisartsen op te leiden en zo de positie van de huisartsgeneeskunde te versterken. Tijd in opleiding staat echter niet gelijk aan een betere kwaliteit van de jonge huisarts. Wij menen dat de kwaliteit van de opleiding leidend moet zijn en niet de duur ervan.
Praktijk
Aspiratie en injectie bij zwelling van de knie [Kennistoets]
Toets uw kennis.
Aspiratie en injectie bij zwelling van de knie
Hydrops, zwelling van de knie door overmatige vochtophoping (effusie) in het kniegewricht, is een frequent voorkomend probleem in de huisartsenpraktijk. Hydrops kan een indicatie zijn voor een ontlastende aspiratie, maar ook voor het uitsluitend achterlaten van corticosteroïden per intra-articulaire injectie. Ook knieaandoeningen zonder hydrops kunnen gunstig reageren op het achterlaten van corticosteroïden in de gewrichtsruimte.
De onzichtbare gevolgen van hersenletsel
Veel mensen met niet-aangeboren hersenletsel ondervinden nog jaren later problemen in het dagelijks functioneren en in het maatschappelijk leven. Er is voldoende goede zorg beschikbaar, maar lang niet iedereen krijgt die op het juiste moment. Zorgverleners herkennen de (chronische) gevolgen vaak niet of zijn niet bekend met de regionale zorg- en ondersteuningsmogelijkheden. Meestal is de huisarts degene van wie de patiënt afhankelijk is voor het herkennen en gericht doorverwijzen bij problemen door hersenletsel. Deze nascholing biedt praktische handvatten.
Patiënt en mantelzorger nemen zelf de zorg in handen
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning streeft ernaar om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Daarmee wordt veel gevraagd van mensen die thuis medische zorg nodig hebben. Die zorg komt al snel op het bord van de thuiszorg of huisarts. Maar wat als de patiënt of zijn mantelzorger zelf leren die zorg uit te voeren? Hiermee houdt de patiënt de regie langer in eigen hand en worden zorgverleners flink ontlast. De Academie voor Patiënt en Mantelzorger van het Maastricht UMC+ wil juist dit bereiken.
Hulp bij zelfdoding als alternatief voor euthanasie
Hoe onvoorspelbaar is barbituraatdrank als hulp bij zelfdoding? De Richtlijn uitvoering euthanasie en hulp bij zelfdoding adviseert voorzichtigheid met deze methode vanwege onvoorspelbaarheden. Is de terughoudendheid terecht of verdient hulp bij zelfdoding in bepaalde gevallen toch de voorkeur boven euthanasie?
Privacywetgeving en wetenschappelijk onderzoek
Wanneer onderzoekers patiëntgegevens uit de huisartsenpraktijk willen gebruiken zijn er juridisch gezien twee mogelijkheden. Vanuit het oogpunt van privacy is de meest wenselijke dat een patiënt daarvoor uitdrukkelijk toestemming geeft. Dit hoeft geen probleem te zijn wanneer de behandelaar geregeld contact heeft met de patiënt en deze gemakkelijk om toestemming kan vragen. Die situatie zal echter eerder uitzondering dan regel zijn. In dat geval is het mogelijk om van het toestemmingsvereiste af te wijken. Dit is alleen gerechtvaardigd wanneer het vragen van toestemming redelijkerwijs niet mogelijk is of niet kan worden verlangd. Maar dan gelden wel enkele randvoorwaarden.
Richtlijn
Afwachtend beleid centraal in herziene NHG-Standaard Traumatische knieklachten
De NHG-Standaard Traumatische knieklachten is herzien. In deze herziening staat een afwachtend beleid centraal. Een van de belangrijkste wijzigingen is dat de huisarts kan overwegen het lichamelijk onderzoek uit te breiden met specifieke bewegingstesten om een indruk te krijgen van de mate van (in)stabiliteit van de knie.
NHG Forum
PIN Traumatische knieklachten
In februari verschijnt de PIN Traumatische knieklachten, tegelijk met de herziene NHG-Standaard.
Plofpillen [Column]
Herkenbaar? Je schrijft een recept uit, maar het middel is niet leverbaar. In 2018 was dat het geval met zo’n duizend uiteenlopende geneesmiddelen. Soms is een alternatief zo gevonden, maar steeds vaker niet.
Internationale conferentie kwaliteit en patiëntveiligheid spoedzorg
EQuiP is de Europese vereniging voor kwaliteit en patiëntveiligheid in de huisartsgeneeskunde. Zij organiseert jaarlijks een internationale conferentie. Dit jaar is de conferentie in Nederland, georganiseerd door Schola Medica, het NHG en Huisartsopleiding Nederland.
Hoogtepunten NHG in 2019
In een oogopslag zien wat de hoogtepunten van het NHG waren in 2019? Dat kan met de NHG-Highlights. Dit jaarverslag in vogelvlucht geeft een overzicht van de belangrijkste activiteiten uit de strategische en tactische programma’s uit het meerjarendocument ‘Route 2022’.
Gegevensuitwisseling rond kwetsbare mensen moet beter
De samenwerking tussen zorg- en hulpverleners rondom kwetsbare ouderen, zwangere vrouwen en jonge kinderen in de wijk wordt belemmerd door gebrekkige gegevensuitwisseling. De EerstelijnsPartners - negen landelijke organisaties in de eerstelijnszorg waaronder het NHG – gingen eind november 2019 hierover in gesprek met vertegenwoordigers van onder meer patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars, (semi-) overheid en politiek.