2001, nummer 3

Jaargang

Nieuws

Schiet het vullen van de lacunes in de standaarden een beetje op?
Het meeste onderzoek gebeurt aan universitaire instituten. Wat is dus aardiger om te kijken in hoeverre Nederlandse onderzoeksinstituten het afgelopen jaar het aantal lacunes hebben helpen verminderen? Op Nieuwjaarsdag zocht ik in Pubmed met de termen: ‘The Netherlands and (general pract* or…
Interview met
‘Steeds terugkerende highlights waren de jaarlijkse NHG-Congressen. Maar vooral het afscheidssymposium van Hans van der Voort was een hoogtepunt. De absolute topper, voor mijzelf, voor het NHG én voor de Nederlandse huisartsgeneeskunde was echter de uitreiking van de Bertelsmannprijs 2000. Het…
Uit de speech van Wim Stalman
Toch begint Stalman zijn afscheidsrede met een terugblik op de gang van zaken tot dusver bij de planning van de wetenschappelijke agenda. Het biedt vele voordelen dat deze planning in handen ligt van wetenschappers en beleidsmakers; de programmering is hierdoor consequent en de schaarse…
Afscheidssymposium Wim Stalman
Elke grotere bijeenkomst die het NHG organiseert, begint met bekende taferelen. Mensen zien elkaar na een tijdje weer en groeten elkaar enthousiast. Soms worden zoenen uitgewisseld, vaker schouderklopjes. En dan ontspinnen zich geanimeerde gesprekken, over het vak, over de situatie thuis, over…
Psychofarmaca
De eerste editie van dit boek verscheen in 1966 en ondanks de enorme kennistoename, is de auteur er opnieuw in geslaagd de informatie op een overzichtelijke wijze te presenteren. In deel I worden de wetenschappelijke aspecten van het gebruik van psychofarmaca geschetst. Interessant is vooral het…
Dokteren omstreeks 1900
Dit proefschrift over het ‘beroepsjournaal’ van de huisarts dr. J.F.Ph. Hers (1854-1915) is geschreven door een historicus, woonachtig in de regio Oud-Beijerland. Hers schreef vrijwel iedere dag in zijn dagboek en dat werd een verzameling van 27 volgeschreven, dikke cahiers. De nauwkeurige…
NHG-Standaard: Kinderen met Koorts
In de NHG-Standaard Kinderen met Koorts wordt aangegeven dat ‘… bij kinderen die regelmatig (meer dan twee) koortsconvulsies hebben doorgemaakt de huisarts bij het optreden van koorts ter profylaxe diazepam per os kan geven (0,5mg/kg/keer met als maximum 1 mg/kg/dag).’ Hierbij wordt in de noot…
Hoe wordt onderzoek gefinancierd?
Het wetenschapsbeleid van het NHG richt zich ook op financiers. Hier een kort (en onvolledig) overzicht van hoe deze wereld in elkaar steekt. Onderzoek is duur; een beetje project dat in een proefschrift uitmondt, kost al gauw vier ton. Er zijn in Nederland enkele grote financiers, die elk…
Zes droomonderzoeken
Nu ik tijd heb, droom ik over examens en gemiste colleges, volle wachtkamers en afgewezen artikelen. Mooi is die over vijf miljoen subsidie van Minister Els Borst voor mijn ‘ijsbergproject’. Als huisarts was ik verbaasd: ‘wat ik wist, zag ik niet, wat ik zag, wist ik niet’. Ik leerde dat we…
WONCA congres in 2001
Van 13 t/m 17 mei 2001 vindt in Durban, Zuid-Afrika, het 16e WONCA-congres plaats. Het thema is deze keer ‘Family Medicine: the leading edge, according to the best available evidence’. Traditioneel een enorm congres met deelnemers uit alle landen en zoveel sessies, dat het kiezen moeilijk is…
Onderzoekbeleid bij fysiotherapie
Eind 2000 richtte het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) een Wetenschappelijke Raad fysiotherapie op. Deze raad kan gevraagd en ongevraagd advies geven aan onderzoekers, KNGF en andere partijen. Het doel is het verbeteren van de kwaliteit van het wetenschappelijk…
Kwaliteit informatie op internet
Wordt de moderne patiënt na een surftocht op het web eindelijk een gelijkwaardige gesprekspartner van de dokter? Is de informatie die hij daar aantreft adequaat? Wat is eigenlijk de kwaliteit van de op het Internet aangeboden medische informatie? Griffiths & Christensen onderzochten de kwaliteit…
Samen onderzoek doen via internet
Over de diagnostische waarde van klachten, symptomen en lichamelijk onderzoek is weinig bekend. Een internetgroep wil wereldwijd de waarde van anamnese en lichamelijk onderzoek uitzoeken: de Collaborative Studies of the Accuracy and Precision of the Clinical Examination (www.carestudy.com…
NHG Wetenschapsdag
Op 21 juni vindt in de Meervaart in Amsterdam de eerste NHG-Wetenschapsdag plaats, met het thema ‘Tijd voor evidence based medicine’. De dag is een ontmoetingsplaats voor iedereen die geïnteresseerd is in een wetenschappelijke huisartsgeneeskunde. Er zijn vier onderdelen: presentaties van…
De krant van morgen
In de krant van vandaag wordt de vis van morgen verpakt, en met de H&W van november veegde Willem van Bijveld, cabaretier op het NHG-congres, zijn billen af. Daar is niks mis mee, want veel kennis is vluchtig en de buitenkant van H&W beklijft toch niet. Maar van tijd tot tijd wil je toch weer…
Onderzoeker worden?
Wel een goed idee voor onderzoek en de drang een lacune te vullen, maar u weet niet hoe het verder moet? Dan kunt u voor ondersteuning in de eerste fase aankloppen bij de Commissie Wetenschappelijk Onderzoek van het NHG. De CWO organiseert verder jaarlijks een weekend waarin verschillende…
Wetenschap is mediageniek
De genoemde indeling is de vaste structuur van het dagelijkse NOS-journaal. Hans Laroes, plaatsvervangend hoofdredacteur, ging in zijn Van Marumlezing in op de vraag ‘Is wetenschap mediageniek?’ Een vraag die past bij de Van Marum Sociëteit, die een ontmoetingsplaats wil zijn voor iedereen die…
Vaccineren in de 21e eeuw
Het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland is een medisch succesverhaal: grote gezondheidswinst en hoge kosteneffectiviteit. Hoe zou dit programma er over tien jaar kunnen uitzien? Van de huidige vaccinaties zal de kinkhoestcomponent uit de DKTP waarschijnlijk worden vervangen door een nieuw…
Wetenschap en tijdschriften
Over de ethiek van wetenschappelijk onderzoek en publiceren is veel gepubliceerd. Het Cope-rapport 2000 (Committee on Publication Ethics) heeft een fraaie collectie praktijkvoorbeelden van wetenschappelijk wangedrag bij publicaties bijeengebracht. Voor iedereen die publiceert is een bezoek aan de…

Wetenschap

Prenatale stress
Uit dieronderzoek is bekend dat stress tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling en het gedrag van het jonge dier na de geboorte. De hypothese is dat stresshormonen de ontwikkeling van de hypofyse-bijnieras verstoren, waardoor het dier verminderd stressbestendig…
Ontvangen
Negative life events and buffering factors 136 bladzijden. ISBN 909014197-9. Promotie: 28 november 2000, Rijksuniversiteit Leiden. Promovendus: V. Kraaij (1969), klinisch en gezondheidspsycholoog. Promotores: prof.dr. C.M.J.G. Maes, prof dr. Ph. Spinhoven. The effects of ventilation…
Tien jaar verloskundige zorg op Urk
Op Urk krijgt men eerder kinderen en het kindertal is groter dan in de rest van Nederland. Al jaren heeft Urk het hoogste geboortecijfer van ons land – 24,5 levend geborenen per 1000 inwoners -, op ruime afstand gevolgd door Genemuiden (21,4 per 1000 ). De late ontsluiting van het voormalige…
Elektronische informatie in de wachtkamer
Voorlichting speelt een belangrijke rol in de huisartsgeneeskunde. Goede voorlichting kan leiden tot angstreductie, een grotere therapietrouw en/of een beter inzicht in de eigen ziektesituatie. Patiënten kunnen in de wachtkamer vaak allerlei schriftelijke informatiebronnen raadplegen, zoals…
Onderzoek in de huisartspraktijk getoetst
Regelmatig worden huisartsen benaderd om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek. Het is voor de individuele huisarts moeilijk in te schatten of het gaat om goed opgezet onderzoek, en of de vergoeding voor de te nemen moeite in verhouding staat tot de verwachte inspanningen. De vier…
Inventarisatie van lacunes in huisartsgeneeskundige kennis
In de jaren 1989-2000 publiceerde het Nederlands Huisartsen Genootschap in totaal 70 NHG-standaarden met richtlijnen voor het medisch handelen bij veel voorkomende aandoeningen in de huisartspraktijk. Slechts een deel van deze richtlijnen kan worden onderbouwd met onderzoek dat de toets der…
Wordt er na het NHG-wetenschapsbeleid beter vraaggestuurd onderzoek verricht?
Tasche et al. proberen in dit nummer van Huisarts en Wetenschap tot een NHG-onderzoeksagenda te komen. Een dergelijke poging nodigt uit tot een commentaar. Ik ga niet in op het debat over sturing van onderzoek vanuit maatschappelijke prioriteiten versus de noodzaak van een vrije, door…
Zwakke plekken en blinde vlekken
Vanouds vindt wetenschappelijk onderzoek in de huisartspraktijk zijn legitimatie in het specifieke karakter van de klachten en problemen in de huisartsenpopulatie. Kennis verkregen door middel van randomised clinical trials met populaties van ziekenhuispatiënten is niet zonder meer toepasbaar…

Praktijk

Vervolg Kaderopleidingen Huisartsgeneeskunde
In 2000 werd het project Kaderopleiding Huisartsgeneeskunde afgesloten. Dat project is vanaf 1995 bij het NHG uitgevoerd. Het was een voortzetting van de in het begin van de jaren negentig opgezette Experimentele Kaderopleiding Huisartsgeneeskunde, een initiatief van het Stimuleringsprogramma…
Opnieuw vijftien nieuwe
De huisartsen die zijn geabonneerd op de NHG-Patiëntenbrieven, ontvingen in februari de nieuwste aanvulling met achttien patiëntenbrieven (vijftien nieuwe en drie herzieningen), inclusief de bijbehorende diskette. In de nieuwe aanvulling zijn brieven opgenomen over hartfalen, gewrichtsklachten,…

NHG Forum

Visies, plannen, producten en mensen
Als de inkomensafhankelijke contributie van het NHG een afspiegeling was van de werkelijkheid, zou de financiële positie van de Nederlandse huisarts nog rampzaliger zijn dan de perikelen van de laatste tijd deden vermoedens Het was dus tijd om de, leden eens te vragen de contributie aan de…