2002, nummer 10

Jaargang

Nieuws

Kinderen en hart- en vaatziekten
Je kunt er niet vroeg genoeg bij zijn, lijkt het motto van een recente richtlijn van de American Heart Association (AHA) over het opsporen en behandelen van cardiovasculaire risicofactoren bij kinderen. De richtlijn is bedoeld voor jeugd- en kinderartsen, maar ook voor de Amerikaanse huisarts…
De herziene CBO-richtlijn Osteoporose en de huisarts
In maart 2002 publiceerde het Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO de tweede herziening van de richtlijn Osteoporose. Deze richtlijn is tot stand gekomen in samenwerking met zowel het Nederlands Huisartsen Genootschap als de specialistische verenigingen betrokken bij diagnostiek en…
De toekomst van de zorg
De Stichting Toekomstscenario's Gezondheidszorg is een onafhankelijke organisatie voor toekomstverkenning en strategieontwikkeling in de gezondheidszorg. VWS heeft de STG gevraagd een visie te ontwikkelen op de behoefte aan en aanbod van verpleging, verzorging en dienstverlening met optimale…
Richtlijn enkeldistorsie
Ook fysiotherapeuten kennen standaarden (KNFG-richtlijnen), bedoeld als leidraad voor het (fysiotherapeutisch) handelen. Net zoals bij het NHG wordt een breed samengestelde werkgroep geformeerd, die vooral op grond van uitgebreid literatuuronderzoek richtlijnen opstelt, primair voor intern…
Hulp bij zelfdoding
De auteur, filosoof, wil met dit boek een bijdrage leveren aan de discussie over de ethische en juridische toelaatbaarheid van hulp bij zelfdoding. Als suïcidecounselor werkt hij samen met de Stichting ‘De Einder’ bij de begeleiding van mensen met een doodswens. Na een persoonlijke motivatie,…
Het medisch ambacht
De opleiding huisartsgeneeskunde staat onder druk. Dreigende tekorten dwingen de overheid tot capaciteitsuitbreidingen van de instituten terwijl er juist een afnemende belangstelling voor de opleiding bestaat. De overwegend negatieve signalen vanuit de media ten aanzien van de toenemende…
De diabetespatiënt bij de huisarts
Sinds enkele jaren neemt de prevalentie van diabetes mellitus toe. In 1997 ging het om 23 per 1000 personen en in 2000 waren het er 29 per 1000. De prevalentie van diabetes mellitus neemt toe met de leeftijd. De verklaring van de stijging ligt dus vooral in de toenemende vergrijzing van de…
Nieuwe geneesmiddelen
De biotechnologische revolutie komt maar niet van de grond, maar toch heeft deze nieuwe farmaceutische bedrijfstak inmiddels wel een aantal werkzame farmaca opgeleverd. Dat het succes van een middel echter niet alleen door de werkzaamheid wordt bepaald, wordt aardig geïllustreerd in een recent…
Lang hoesten is normaal
De werkdruk van dokters neemt toe als ze patiënten snel laten terugkomen. Maar om in te schatten hoelang een klacht duurt, heb je betrouwbare informatie nodig. Hay en Wilson publiceerden een grote systematische review over de duur van hoesten bij kinderen onder de 4 jaar. Ze vonden 8 RCT's en 2…
UKPDS-risicocalculator
Op basis van de gegevens van de UKPDS over 20 jaar kun je nu het risico op harten vaatziekten van individuele patiënten berekenen. Het kleine programmaatje is gratis te downloaden. Leeftijd, geslacht, etniciteit, duur van de diabetes, glykemische instelling, roken, cholesterol en HDL-cholesterol…
Madhumeha en de minister
Als ambtenaar of simpele zorgverlener moet je altijd goed op het geloof van nieuwe ministers letten. Voor je het weet, zit je in de verkeerde hoek. Borst was een overtuigd voorstander van evidence based medicine en Bomhoff gelooft in Ayurvedische geneeskunde. Zijn die geloven te combineren? De…
Te lang wachten
Een patiënt is boos omdat zij lang heeft moeten wachten op haar afspraak. Wat zegt u haar? U mag kiezen uit vier soorten reacties of combinaties daarvan. Bevestiging: ‘Ik zie dat u boos bent.’ Excuses: ‘Het spijt me dat ik u heb laten wachten.’ Onthulling van eigen gevoelens: ‘Ik word ook…
GGZ-richtlijnen
Alhoewel ik er weinig meer over hoor, is het nog steeds GGZ-jaar. De Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ geeft sinds kort een nieuwsbrief uit over evidence based medicine in de GGZ. Of huisartsen daar iets aan hebben, moet nog blijken, maar geïnteresseerden…
Vaccinaties
Vrijwel alle artikelen in deze H&W gaan over diabetes, maar we openen met een belangrijk commentaar over het beperkte nut van pneumokokkenvaccinatie. Deze vaccinatie is nog niet in het Rijksvaccinatieprogramma opgenomen. Recent verscheen een uitvoerige beschrijving van dit programma inclusief een…
Overleeft de waarheid?
Onze patiënten overleven uiteindelijk niet, maar hoe staat het met de waarheid? Is het door de hardwerkende wetenschappelijke arbeider gedolven klompje waarheid wel bestand tegen de tand des tijds? Men zou denken dat waarheid of werkelijkheid, eenmaal gevonden, van blijvende aard is. Tenminste,…
Diabetes en begripsvermogen
Diabetes doet een groot beroep op het vermogen van een patiënt om het eigen leven aan te passen aan de ziekte: voedingsinstructies, zichzelf controleren, symptomen van een mogelijke complicatie signaleren en aanpassen van medicatie. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat er een verband bestaat…
Strikte diabetescontrole
Dit H&W-nummer is voor het grootste deel gewijd aan diabetes. Vorig jaar uitte ik in twee journaalstukjes twijfel over het nut van het strikt behandelen van diabetes. De resultaten van de UKPDS vielen op een aantal belangrijke eindpunten (macrovasculaire complicaties en sterfte) nu eenmaal tegen…

Wetenschap

Ontvangen proefschriften
112 pagina's. ISBN 90-367-1608-x Promotie: 3 juli 2002, Rijksuniversiteit Groningen Promovendus: Marian D. van den Berg (1966) Promotor: prof.dr. J. Ormel Copromotoren: dr. A.L. Bouhuys, dr. A.J. Oldehinkel 189 pagina's. ISBN 90-9015999-1 Promotie: 4 september 2002, Vrije Universiteit…
De alleskunner
Een versteende Jezus keek door het raam naar binnen. Langzaam schuifelde een oude heer over het pad met bladeren achter onze school. De schoolmelk was op en juffrouw De Graaf deelde binnen boekjes uit, een boekje over een dokter bij de Papoea's. Die woonden wel ver weg maar hoorden toch bij…
Preventie Maatwerk
Beide onderzoekers brengen in hun dissertaties verslag uit van het Carpe-project: Cardiovasculaire Risk reduction in Primary care . De gunstige resultaten van dit project waren destijds aanleiding voor de start van het programma Preventie Maatwerk. Ongeveer duizend praktijken namen deel en hoewel…
Diabetes strikt behandelen is zinnig én noodzakelijk
Een mooi, provocatief artikel was het, de kritiek van McCormack en Greenhalgh op de interpretatie van de resultaten van de United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) volgens de hoofdredacteur van H&W. Hij verbond er de al even provocatieve uitspraak aan dat strikte…
Diabetes mellitus type 2 onder Hindostanen
Diabetes mellitus type 2 is een chronische aandoening waarvan de ernst vooral bepaald wordt door complicaties als coronairlijden, cerebrovasculaire aandoeningen, nefropathie, retinopathie, neuropathie en diabetische voetafwijkingen. Onder Hindostanen (zie kader ) komt diabetes bijzonder…
Screening op diabetische retinopathie met behulp van tweeveldenfundusfotografie: effectief en goedkoop
Het aantal diabetespatiënten in Nederland groeit; naar schatting zijn het er momenteel bijna 350.000 (bron CBS). Zowel mensen met diabetes type 1 als met type 2 lopen een risico op oogproblemen, met name diabetische retinopathie (DRP). DRP is in beginsel een progressieve aandoening van de…
Monitoring met intervisie is effectief bij diabeteszorg in academische huisartspraktijken
Strikte metabole regulering is volgens recent onderzoek – in combinatie met optimale beheersing van andere risicofactoren -belangrijk bij het voorkómen van macro- en microvasculaire complicaties bij patiënten met diabetes type 2. , , , , Verschillende richtlijnen, waaronder de…
De effectiviteit van een kwaliteitsbevorderingsprogramma op de zorg voor diabetespatiënten in de eerste lijn
De laatste decennia is de zorg voor patiënten met diabetes type 2 verschoven van de tweede naar de eerste lijn. , Daarom zijn er de afgelopen jaren allerlei richtlijnen en programma's ontwikkeld voor een goede diabeteszorg in de eerste lijn. Meerdere onderzoeken hebben inmiddels laten…
De angst regeert; impact van pneumokokkenconjugaatvaccin overschat
Een verdubbeling van het aantal meningitiden door meningokokken C in 2001 (van 105 in 2000 naar 276 in 2001 (mondelinge mededeling Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteriële Meningitis) en de beschikbaarheid van een effectief en veilig vaccin leidden dit jaar tot de…

Praktijk

Rectaal bloedverlies
Over de incidentie van rectaal bloedverlies in onze bevolking zijn geen gegevens bekend. In een Engels onderzoek bleek dat ongeveer 20% van de ondervraagde populatie in het voorafgaande jaar rectaal bloedverlies had. Veel mensen met chronisch rectaal bloedverlies consulteren de huisarts…
Abuis
In het artikel ‘Foliumzuur rond de conceptie. De huidige stand van zaken’ (H&W 2002;45(7);354-7) is een storende drukfout geslopen betreffende de dosering foliumzuur. Voor de duidelijkheid vermelden we hier de geadviseerde doseringen. De Inspectie van de Volksgezondheid adviseerde in 1993 dat…

Richtlijn

Landelijke Transmurale Afspraak Reumatoïde artritis
De Landelijke Transmurale Afspraak Reumatoïde artritis is opgesteld door een werkgroep van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR). De Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) geeft in het kort richtlijnen voor de diagnostiek en het beleid…