2004, nummer 7

Jaargang

Nieuws

Continuïteit en grappen maken
In een periode dat de LHV vrijwel alle medewerkers ontslaat, huisartsen volgens onderzoek met patiënten naar bed gaan en dienstenstructuren gebukt gaan onder kinderziekten, is er ook nog goed nieuws. Schers et al. tonen in dit H&W-nummer aan dat huisartsen-in-opleiding zeer hechten aan…
Knelpunten in de euthanasiediscussie
Deze verzameling bijdragen over de euthanasieproblematiek (in ruime zin) in België en Nederland anno 2003 heeft me om verschillende redenen geboeid van begin tot eind. De titel verwijst naar de in 1987 verschenen bundel Euthanasie, knelpunten in een discussie onder redactie van G.A. van der Wal…
De rug, maar dan anders
Dokter Koning geeft in dit boek zijn bewogen visie op de diagnostische en therapeutische mogelijkheden bij patiënten met chronische rugpijn. Hij doet dit vanuit de positie en de ervaring met chronische patiënten die de pijnpoli bezoeken. Hij onderbouwt zijn visie zo veel mogelijk met verwijzingen…
Oefentherapie werkt
Oefentherapie wordt voor veel aandoeningen ingezet en over de effectiviteit ervan is veel gepubliceerd. Wanneer en bij welke aandoening oefentherapie moet worden ingezet blijft door wisselende uitkomsten van RCT's en systematische reviews onduidelijk. Een door de Gezondheidsraad ingestelde…
Wat is wijsheid?
Als huisarts krijgen we dagelijks te maken met complexe, morele problemen en nemen we bewust of onbewust, beslissingen vanuit morele overwegingen. Om daar goed mee om te gaan, is ethische reflectie nodig. Wat houdt dat precies in? Onlangs verschenen bovenstaande boeken. Medische ethiek (Ten Have…
Spoedboek
Deze verzameling korte opstellen over pijnbestrijding in acute situaties richt zich hoofdzakelijk op de prehospitale fase van de traumatologie. De opstellen zijn wellicht relevant voor ambulancepersoneel en artsen van mobiele traumateams, maar nauwelijks voor huisartsen. Drie pijnstillers…
Check it
Omdat in Nederland de prognose bij mensen met een HIV-infectie verbetert, pleit het Ministerie van Volksgezondheid voor een actiever HIV-testbeleid. Een beter zicht op de HIV-prevalentie biedt daarbij extra kans op meer efficiënte preventie. De stichting Mainline, die als doel heeft de gezondheid…
Praktische kindergeneeskunde
Dit boek is het vijfde deel uit de serie Praktische Kindergeneeskunde. Het bevat klachtgerichte informatie voor huisartsen, kinderartsen, jeugdgezondheidsartsen en pediatrisch georiënteerde medisch specialisten. De auteurs geven een overzichtelijke en beknopte samenvatting van de aanpak van…
Overheid en migranten bij crises in herkomstlanden
Wat zijn de taken van onze overheid bij een crisis in een van de herkomstlanden van in Nederland gevestigde migranten? Wat kan zij doen om nadelige gevolgen van een dergelijke crisis voor migranten te verminderen? Deze vragen proberen het Trimbos-instituut en het Nederlands Centrum Buitenlanders,…
Lokale oestrogenen voor vaginale atrofie bij postmenopauzale vrouwen
Achtergrond In de menopauze ontstaat door oestrogeendeficiëntie een atrofie van het vaginaslijmvlies. Vrouwen kunnen daar klachten van krijgen als jeuk, pijn, droogheid, en dyspareunie, maar ook urologische klachten. Orale oestrogenen worden gezien hun systemische effecten afgeraden bij deze…
Geen gewichtstoename door pilgebruik
Achtergrond Veel patiënten en ook artsen geloven dat gewichtstoename een bijwerking van de anticonceptiepil is. Bezorgdheid over gewichtstoename zou vrouwen ervan kunnen weerhouden deze veilige vorm van anticonceptie te gaan gebruiken of de reden kunnen zijn het pilgebruik te stoppen. De…
Intermezzo
Nog iets langer geleden was de taak van de praktijkassistente wel erg anders. Taylor geeft in Good general practice, een van de eerste boeken over praktijkvoering, een lijstje van 40 taken. Naast de nog steeds gebruikelijke taken rond de organisatie van het spreekuur en visites en de medische…
Drukke praktijken, minder tijd voor patiënten?
Het aantal ingeschreven patiënten per huisarts (individuele praktijkgrootte) varieert sterk tussen huisartsen. Hoewel praktijken onderling tevens kunnen verschillen in ‘bewerkelijkheid’, geldt voor huisartsen over het algemeen: ‘hoe meer zielen, hoe meer werk’. Maar dat betreft alleen directe…
Bed, slaaphouding en piepen
Synthetische dekbedden bevatten meer huisstofmijten dan donzen. Een grote hoeveelheid huisstofmijten in beddengoed gaat gepaard met meer luchtwegsymptomen en longfunctieafwijkingen. Er is in onderzoek dan ook een verband gevonden tussen synthetische dekbedden en een toename van piepen ( wheezing …
Tekenfolder
De Stichting SAAG heeft voor het nieuwe tekenseizoen een nieuwe folder uitgegeven over Lyme-borreliose en andere door teken overgedragen ziekten. Een handig klein foldertje inclusief plaatjes en een antibioticaschema. Nuttig voor huisarts én patiënt. De folder is te bestellen via www.saag.nl (JZ)…
Verruiming van indicaties niet zonder gevaar
Kent u het logo van de Cochrane Collaboration? Dat logo symboliseert de resultaten van een van de eerste systematische reviews, en wel die over het effect van het geven van een hoge dosis corticosteroïden aan de moeder bij dreigende vroeggeboorte om de foetale longrijping te bevorderen. Die…
Leesblinde jongens
Volgens vier grote onderzoeken (twee in Nieuw-Zeeland en twee in Engeland en Wales) waarin naar ontwikkeling van kinderen werd gekeken, heeft op acht- tot tienjarige leeftijd bijna één op de vijf jongens problemen met lezen, tegen ongeveer één op de tien meisjes. Het percentage kinderen met…
Auscultatie blijft moeilijk
Huisartsen- en internisten-in-opleiding horen maar 40% van souffles en extra geluiden. Ze konden maar in 24% van de gevallen de juiste diagnose stellen bij echte patiënten met klepproblemen. Zwitserse onderzoekers lieten 20 artsen-in-opleiding en 2 ervaren cardiologen naar patiënten met een…
Onderscheiding Meijman
Frans Meijman was van 1985 tot eind 1999 voorzitter van de redactiecommissie van H&W en is 25 jaar huisarts in Amsterdam. Vanwege deze verdiensten kreeg hij eind april een hoge koninklijke onderscheiding. Hij werd Officier in de Orde van Oranje Nassau. (JZ)
Werkdruk vermindert niet door praktijkverpleegkundige
Praktijkverpleegkundigen verminderen de werkdruk van huisartsen niet. Dat concluderen Nederlandse onderzoekers in de BMJ. De onderzoekers onderzochten in een gerandomiseerde, gecontroleerde trial het effect van een praktijkverpleegkundige op de werkdruk van huisartsen. Zeven van de 21 HAGRO's die…
Onder water bevallen
De thuisbevalling vergt van de nog ongeveer 200 verloskundig actieve huisartsen enige lichamelijke behendigheid. Idealiter wordt het bed op klossen gezet, maar sinds de mode van waterbedden is dat geen optie meer. Niet op water, maar onder water bevallen blijkt voordelen te hebben. In een…
Kundigheid, vertrouwen, zorgzaamheid en respect
Patiënten blijken de nadruk niet te leggen op de communicatievaardigheden van dokters, maar op kundigheid, zorgzaamheid en respect. Engelse onderzoekers keken hoe patiënten met borstkanker wilden dat artsen communiceerden. De onderzoekers gebruikten hiervoor een combinatie van opgenomen consulten…
Mystery shopping op de huisartsenpost
Niet alleen in Nederland rukken de centrale huisartsenposten op. Ook in Engeland, de Scandinavische landen, Australië en recentelijk in Nieuw-Zeeland hebben ze hun intrede gedaan. Telefonische triage is het meest ingezette middel om de hulpverlening via de post zo doeltreffend mogelijk te laten…

Wetenschap

Ook huisartsen-in-opleiding vinden continuïteit belangrijk
Sinds Woudschoten beschouwen we continuïteit als een van de kernwaarden van de huisartsgeneeskunde. Continuïteit is echter een slecht gedefinieerd concept. In dit land, maar ook elders wordt continuïteit vaak gebruikt als synoniem met persoonlijk dokteren. In een eerdere publicatie…
De term huisartsgeneeskunde
De term ‘huisarts’ bestaat zeker al een paar honderd jaar, maar dat kan men niet zeggen van de term ‘huisartsgeneeskunde’. Het is onduidelijk wanneer die term in Nederland geïntroduceerd is. Wie de geschiedenis van dat woord probeert te beschrijven bemerkt dat er bij de medische faculteiten…
Huisartsenhulp na ingrijpende gebeurtenissen
Ingrijpende gebeurtenissen kunnen op verschillende gebieden nare gevolgen hebben. Mensen kunnen er psychische klachten van krijgen en er zowel direct als indirect lichamelijke klachten aan overhouden. Ook kunnen zij leiden tot werkverzuim en minder goed functioneren in het gezin. Het is daarom…
Het aantal taken van de praktijkassistente in de huisartsenpraktijk is toegenomen
Sinds de tweede helft van de vorige eeuw is het takenpakket van de praktijkassistente flink toegenomen. Aanvankelijk was zij vooral receptioniste en administratief medewerkster, in de loop der jaren heeft zij allerlei medisch-technische, voorlichtings- en organisatorische taken op zich genomen…

Praktijk

Bloedverlies en zwangerschap: ‘Dokter, heb ik een miskraam?’
Een op de tien zwangere vrouwen maakt een miskraam door. Bloedverlies is vaak het eerste teken. Bloedverlies in het eerste trimester van de zwangerschap komt voor bij twee op de tien zwangere vrouwen. De helft van deze vrouwen krijgt dus een miskraam. Recent is de NHG-Standaard Miskraam herzien…
Beoordeling van de kwaliteit van rapportage van diagnostisch onderzoek
Diagnostisch onderzoek heeft lange tijd veel minder aandacht gekregen dan therapeutisch onderzoek. Daardoor laat de kwaliteit van diagnostisch onderzoek nog steeds veel te wensen over. Een al oud overzicht van de diagnostische literatuur gepubliceerd in vier medische toptijdschriften van 1978…
Bij de casus over duizeligheid: Je draai niet kunnen vinden
In de kennistoets ziet de huisarts mevrouw Okkes met benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD). Duizeligheid komt in de huisartsenpraktijk frequent voor en wordt als een moeilijk probleem ervaren. Voor patiënten is de klacht vaak beladen met angst, terwijl angst ook weer duizeligheid kan…
Een dagje meedraaien met een huisartsenpost: Het werkt wel degelijk!
De erg zware last van de weekend-, avond- en nachtdiensten is met de komst van de huisartsenposten aanmerkelijk gereduceerd. De meeste huisartsen zien de posten dan ook als een zegen. Maar het zijn niet alleen positieve geluiden die opklinken. Reden voor In de praktijk om eens een kijkje te…
Heldere werkafspraken tussen huisartsen en medisch specialisten: Een belangrijk bindmiddel voor ketenzorg
In de regio Zwolle is al heel veel ervaring opgedaan in het maken van werkafspraken tussen huisartsen en specialisten. Het was de eerste regio waar hiermee actief aan de slag werd gegaan en zo zijn er nu al afspraken gemaakt over circa veertig aandoeningen. Coördinator Gerard Hoogvliet vertelt in…
Vreemdelingenlegioen
Intimiteit. En de grenzen ervan. Het blijft moeilijk. Als dokter dring je jezelf toch op in het intieme leven van je patiënt. Dat is algemeen geaccepteerd vanuit de erkenning ‘dat het niet anders kan’. Maar soms is dat nog knap lastig. Vooral als het gaat om mensen die je heel goed kent. Een…
Angstklachten
Bijna iedereen kent wel het verschijnsel angst. Angst kan gezien worden als een respons op een bedreigende situatie, die tot doel heeft een actie te ondernemen die erop gericht is deze als gevaarlijk ingeschatte of stressvolle situatie op te heffen. Maar angst is meer dan alleen een dergelijke…
De vele gezichten van het colorectaal carcinoom
Rectaal bloedverlies, een veranderd ontlastingspatroon, gewichtsverlies of buikpijn kunnen de eerste symptomen van een colorectaal carcinoom zijn. Het probleem dat zich in de huisartsenpraktijk voordoet, is dat er veel mensen zijn met boven beschreven klachten zonder ernstige pathologie. Van de…