2007, nummer 12

Jaargang

Nieuws

Abuis
In H&W nummer 11 is een foutje geslopen in het redactioneel. Over de NHG-Standaard Astma bij volwassenen stond er dat het afkappunt voor reversibiliteit was gewijzigd ‘van 9% naar 12% van de voorspelde FEV1 ’. De juiste formulering is dat het afkappunt voor reversibiliteit gewijzigd is in ‘een…
Gegevens uit huisartsenregistraties als bron voor morbiditeitscijfers
Gijsen en Poos concluderen in hun belangrijke artikel1 over de mogelijkheden van de verschillende huisartsregistratiesystemen om de morbiditeit in de bevolking te schatten dat de grote variatie in de gemeten morbiditeit het gevolg zou kunnen zijn van de kwaliteit van de geregistreerde gegevens…
Gonokok haalt NHG-Standaard in
Het journaalbericht ‘Gonokok haalt NHG-Standaard in’ (Huisarts Wet 2007;50:402) wijst ons op de zorgwekkende toename van chinolonenresistentie onder gonokokken. Om die reden raadt de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venerologie ciprofloxacine niet langer aan. Ook het Amerikaanse Center…
Geïnhaleerde corticosteroïden bij acute bronchiolitis als preventie voor postbroncholitisch piepen
Achtergrond Acute bronchiolitis bij zuigelingen en peuters hangt samen met langdurige longproblemen, met name postbronchiolitisch piepen. Er zijn twee hypothesen voor de verklaring van deze samenhang. De eerste hypothese ziet bronchiolitis als de eerste uiting van steeds terugkerend piepen bij…
Nog een zakboekje?
De behandeling van symptomen bij mensen met kanker is een belangrijke palliatieve taak van de huisarts. Amper twintig jaar geleden wist de huisarts niet hoe hij zijn patiënt het beste kon helpen omdat er weinig literatuur over deze klachten bestond. Gelukkig is onze kennis op dit gebied…
Medicatieveiligheid voor thuiswonende chronisch zieken verdient aandacht
Medicatieveiligheid is een belangrijk onderdeel van patiëntveiligheid. Daarbij is meestal de aandacht gericht op ziekenhuizen. Maar naar schatting worden er jaarlijks 19.000 mensen opgenomen vanwege verkeerd medicijngebruik thuis. Het contact met de huisarts en de onderlinge afstemming tussen…
Gifmenger tegen wil en dank
Dit boek bevat een vijftal ziekte- en overlijdensgeschiedenissen die een beeld moeten geven van de euthanasiepraktijk van zo’n twintig tot dertig jaar geleden. Het laat met name de emotionele problemen van de dokters zien die bij de uitvoering betrokken waren. In deze periode was euthanasie nog…
Behandeling vleesboom door radioloog zinvol?
In Canada zijn de huisartsen via hun maandblad Canadian Family Physician uitvoerig geïnformeerd over een nieuwe methode van behandeling van myomen via embolisatie door de interventie-radioloog. Een methode die in vergelijking met hysterectomie minder belastend is voor de patiënt en goedkoper is…
What’s in a name?
Namen van geneesmiddelen zijn notoir moeilijk te onthouden en verwarring ligt op de loer. Vanuit het oogpunt van patiëntveiligheid – actiepunt van de Geneeskundige Inspectie – is dat uiteraard een slechte zaak. Goede naamgeving is van levensbelang. Het is fijn om te lezen dat er al veel geregeld…
Hoeveel statinegebruikers stopte Radar?
Begin maart 2007 besteedde het tv-programma Radar aandacht aan ‘The International Network of Cholesterol Skeptics’. Aan het woord kwamen de Zweedse ‘onafhankelijke wetenschapper’ Uffe Ravnskov en de Nederlandse gepensioneerde cardioloog Paul de Groot. De boodschap: het nut van…
Preventie op leeftijd stelt arts voor lastig dilemma
Huisartsen schrijven veel minder vlug statinen voor aan een 75-jarige dan aan een 50-jarige met verhoogd cardiovasculair risico. Deze aarzeling is vreemd, want juist op hoge leeftijd verminderen statinen het absolute risico op cardiovasculaire aandoeningen. Waarom dan deze twijfel, die, zo blijkt…
Echinaforce werkt wel degelijk tegen verkoudheid
Verkoudheid is een van de meest voorkomende ziekten in onze wereld. In de VS krijgt elke inwoner gemiddeld 3 keer per jaar een verkoudheid, wat leidt tot 40% van alle ziekmeldingen op het werk. Omdat de dokter weinig aan een verkoudheid kan doen, grijpen veel mensen naar alternatieve middelen…
Invloedrijke macroliden
In de NHG-Standaarden wordt een macrolide doorgaans alleen aanbevolen als behandeling met penicilline niet mogelijk is vanwege een bekende overgevoeligheid voor penicilline. Het belang van terughoudend gebruik van macroliden wordt onderstreept door de resultaten van een gerandomiseerd dubbelblind…
NS3
Terwijl gegevens die verzameld zijn in de Tweede Nationale Studie naar Ziekten en Verrichtingen in de Huisartspraktijk nog volop hun weg vinden naar congrespresentaties, publicaties en proefschriften, treft men al de eerste voorbereidingen voor een volgende Nationale Studie. Deze bouwt voort op…
Redactioneel
Dit keer extra dik themanummer vanwege het NHG-Congres ‘Spil in de zorg. Huisarts en farmacotherapie’ op vrijdag 23 november. Alle artikelen in dit nummer hebben iets met farmacotherapie te maken. In een beschouwing bespreekt Knottnerus de belangrijkste troeven, maar ook aandachtspunten voor de…

Wetenschap

Huisarts en farmacotherapie: noblesse oblige
Het belang van een sterke eerste lijn voor de gezondheidszorg, inclusief een sleutelrol voor de huisartsgeneeskunde, blijkt duidelijk uit internationaal vergelijkende analyses. In Nederland staat de positie van de huisarts dan ook niet ter discussie. Maar dat mag niet leiden tot zelfgenoegzaam…
Vaccinatie tegen het rotavirus?
In dit onderzoek werd gekeken of het pentavalente rotavirusvaccin veilig, effectief en voldoende immunogeen is bij toediening aan kinderen tussen 6 en 12 weken oud. Na 3 orale doseringen blijkt de variant van het rotavirus, welke een ernstige gastro-enteritis kan veroorzaken, zelfs niet…
Statines: is bloeddrukverlaging een relevant effect?
In de recente NHG-standaard cardiovasculair risicomanagement is de indicatie voor cholesterolverlagers verruimd. Statines verlagen het cholesterol, maar hebben ook andere effecten. Bloeddrukverlaging is een regelmatig beschreven effect in grote onderzoeken. Een direct bloeddrukverlagend…
Risicomanagement in de zorgpraktijk van de openbare apotheker
Het ‘HARM-onderzoek’, een recent multicentrisch, prospectief onderzoek naar geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnamen in Nederland, laat zien dat een betere balans mogelijk is tussen werkzaamheid en veiligheid van de individuele geneesmiddelentherapie in de dagelijkse praktijk. In dit…
Lagere dosis inhalatiesteroïden bij behandeling van astma en COPD met fluticason/salmeterol
Recente onderzoeken duiden erop dat de combinatie van een inhalatiesteroïde met een langwerkende bèta-2-agonist in één inhalator betere behandelresultaten oplevert bij astma en ernstig COPD. De eventuele meerwaarde van deze combinatiebehandeling is tot nu toe niet onderzocht voor de (grote…
Zet evidence-based medicine de deur open voor polyfarmacie?
Frans is 63 en voelt zich prima, hij heeft wel hypertensie en sinds enkele jaren ook diabetes. Met evidence-based richtlijnen in de hand zet u het optimale beleid uit voor deze patiënt. Hij krijgt acetylsalicylzuur, een diureticum, een ACE-inhibitor, een statine, metformine en een…
De behandeling van acute infectieuze conjunctivitis met fusidinezuur ooggel 1%
Hoewel huisartsen veelvuldig lokale antibiotica (voornamelijk fusidinezuur) voorschrijven aan patiënten met infectieuze conjunctivitis, is niet bewezen dat deze behandeling in de huisartsenpraktijk effectief is. Lokaal toegepaste fusidinezuurgel bij een acute infectieuze…
Sublinguale immunotherapie met graspollen is niet effectief bij jongeren met hooikoorts
Kinderen met hooikoorts hebben tijdens het pollenseizoen een verminderde kwaliteit van leven. Subcutane immunotherapie vermindert klachten van rhinoconjunctivitis bij allergische volwassenen. Door het gunstige veiligheidsprofiel wordt sublinguale immunotherapie aanbevolen bij kinderen…
Onderzoeksresultaten optimale behandeling “COPD” in de huisartsenpraktijk
Met interesse las ik het artikel van Schermer et al. over een onderzoek naar de combinatiebehandeling van astma en COPD. Op een aantal punten wil ik graag, daartoe uitgenodigd door de redactie, commentaar leveren. De NHG-Standaarden Astma en COPD adviseren bij astma een andere medicamenteuze…

Praktijk

Voortdurend in beweging
Als huisarts wordt u geconfronteerd met relatief veel ‘kleine kwalen’ bij uw patiënten: ziektebeelden of aandoeningen die in de praktijk regelmatig voorkomen en niet voldoen aan de criteria voor het maken van een NHG-Standaard. Het zijn vaak aandoeningen met een heel relevante…
Polyfarmacie: een veelvoorkomend probleem
Dit is de tweede aflevering in een serie van vijf artikelen over het NHG-Standpunt Huisartsgeneeskunde voor ouderen , een uitwerking van de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2012. De aanbevelingen uit het Standpunt richten zich vooral op ouderen met complexe problematiek, dat wil zeggen ouderen met…
Met de paplepel ingegoten?
Sanne is 1 jaar oud en weegt 11 kilo. Ze is weinig ziek, maar haar moeder en zusje hebben astma, in wisselende ernst. Nu heeft Sanne al twee dagen koorts. Ze drinkt redelijk, slaapt onrustig vanwege haar verstopte neus, maar is niet echt ziek. Haar moeder heeft twee- tot driemaal daags een…
Wat moet de huisarts ervan weten?
In artikel 67 wordt het voorschrijven van geneesmiddelen verboden als een van de volgende omstandigheden zich voordoet: de voorschrijver heeft de desbetreffende persoon nog nooit ontmoet; de voorschrijver kent de persoon niet; de voorschrijver heeft de medicatiehistorie niet…
Cor van der Ree en de farmacotherapie
In een serie geeft In de praktijk aandacht aan het perspectief van de huisarts die toe is aan een nieuwe stap in zijn carrière. Hoe houd je het vak leuk en interessant? En hoe zorg je ervoor dat je talenten voldoende uit de verf komen? Je kunt op zoek gaan naar je sterke kanten met behulp van…
Hé, de premies stijgen…!?
Dit stukje schrijf ik in het holst van de nacht in een erg warm land. De slapeloosheid van thuis reisde natuurlijk gewoon mee in de koffer. Lekker tussen de stapeltjes kleren die ik altijd weer inpak en die ik na afloop van de vakantie niet gebruikt maar wel gekreukeld in de kast terugleg. Nou…
Genomineerden Heert Dokter-prijs 2007
De Heert Dokter-prijs wordt elk jaar uitgereikt aan de auteur(s) van het beste onderzoeksartikel in H&W. De winnaar wordt bekendgemaakt op het NHG-Congres in Maastricht. De genomineerden voor dit jaar zijn, in alfabetische volgorde: Brouwers EPM, Tiemens BG, Terluin B, Verhaak PFM. De…
Striae
Striae worden gekenmerkt door lijnvormige huidafwijkingen. In de puberteit komen striae veelvuldig voor. Ongeveer 70% van de meisjes in de leeftijdsgroep van 10-16 jaar heeft er last van, terwijl 40% van de jongens in de leeftijdsgroep van 14-20 jaar er problemen mee heeft. Ongeveer 50% van de…
Preventie van hoogteziekte met acetazolamide bij gezonde toeristen
De heer Reitsma, 48 jaar, een goed getrainde toerist, staat op het punt de Kilimanjaro (5896 meter) te beklimmen. Hij heeft vaak gelopen in de Alpen en had nooit last van de hoogte. De Kilimanjaro is erg populair omdat hij technisch eenvoudig te beklimmen is. De heer Reitsma start op een van de…

Richtlijn

Off-label voorschrijven van geneesmiddelen
Het NHG adviseert om terughoudend om te gaan met het off-label voorschrijven van geneesmiddelen als deze niet worden geadviseerd in NHG-Standaarden. De richtlijnen van het NHG vermelden het zoveel mogelijk expliciet als een geadviseerd middel niet voor de besproken indicatie is geregistreerd. Off…

NHG Forum

Over medicijnverstrekking, bijwerkingen en therapieontrouw
In een reeks artikelen over de huisarts en diens vak kan een stuk over het verstrekken van medicijnen vanzelfsprekend niet ontbreken. Dat is namelijk wat de patiënt verwacht en wat de huisarts veelal ook doet. Maar de veelheid aan medicijnen, de snelheid waarmee nieuwe medicijnen op de markt…