Alle nummers
Archief tijdschrift

2019, nummer 7

Jaargang
62
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Gezocht: Huisartsen met een bijzonder verhaal over complexe zorg

    Voor een themanummer over complexe zorg zoeken we huisartsen met een bijzonder verhaal over die ene ‘complexe’ patiënt die het huisartsenvak zo bijzonder en boeiend maakt. Graag willen wij u als huisarts hierover interviewen en de patiënt portretteren.

  • Apptip Versterk je enkel

    Onder het motto ‘Voorkom blessures, versterk je enkel’ is deze app alweer vele jaren te vinden in de appstore. Hij werd ontwikkeld door VeiligheidNL (een onafhankelijk expertisecentrum) in samenwerking met enkelexperts, sportbonden en onderzoekers. De app is gebaseerd op een neuromusculair trainingsprogramma dat werd onderzocht bij sporters en effectief bleek in het voorkomen van nieuwe blessures. Dit programma is verwerkt in de app met als doel geblesseerde enkels sneller te laten genezen en nieuwe blessures te voorkomen.

  • Preventieparadox [Ingezonden]

    In het redactioneel ‘Geld toe’ van H&W nummer 5 stelt de auteur dat het stimuleren van stoppen met roken een taak is van de overheid en vergelijkt deze het verlenen van stopondersteuning door huisartsen aan rokers met ‘druppels op een gloeiende plaat’. Inderdaad zijn overheidsmaatregelen zoals accijnsverhoging belangrijk en bewezen effectief om tabaksgebruik te ontmoedigen. Helaas wordt hier voorbijgegaan aan de ‘preventieparadox’, het fenomeen waarbij preventieve maatregelen op bevolkingsniveau een grotere gezondheidswinst opleveren, maar niet noodzakelijk effectief zijn voor het individu.

  • Een hielprik voor gezond blijven bewegen? [Redactioneel]

    De positieve effecten van sporten en bewegen zijn alom bekend. Daarom bevelen we als huisartsen en sportartsen vaak lichaamsbeweging aan. Met als mogelijke keerzijde lichamelijke klachten en blessures.

  • Stappenteller op recept

    We zitten te veel. Volgens een recent onderzoek uit Maastricht hebben we hierdoor meer kans op diabetes en hart- en vaatziekten. We moeten meer bewegen. Het is in dit verband de vraag of een stappenteller daarbij kan helpen en zo ja, hoe dan precies. De stappenteller blijkt veelbelovend te zijn.

  • Groenlipmossel, een nieuwe pijnstiller bij artrose?

    Volgens de NHG-Standaard Pijn zijn paracetamol en NSAIDS’s de eerste- en tweedekeusbehandeling bij artrose. Deze middelen schieten weleens tekort. Daarom krijgen patiënten soms het middel Nieuw-Zeelandse groenlipmossel, maar het is de vraag of dit helpt.

  • Eefje de Bont wint Telesphorusprijs 2019

    Het proefschrift 'Childhood fever in out-of-hours general practice' van Eefje de Bont is door de jury van de Telesphorusprijs verkozen tot winnaar van het beste proefschrift 2017-2018. Tijdens de NHG-Wetenschapsdag op 21 juni 2019 nam zij de prijs in ontvangst. De Bont won ook de NHG-Wetenschapsprijs.

  • Fysieke training voor patiënten met kanker

    Patiënten met kanker ondergaan vaak een of meer behandelingen zoals chirurgie, chemotherapie, radiotherapie en/of immunotherapie. Door deze behandelingen hebben zij te maken met verminderde fysieke fitheid, vermoeidheid en verminderde kwaliteit van leven. Fysieke training kan hierbij uitkomst bieden, zowel tijdens als na de behandeling.

  • Leefstijlinterventie voor kinderen met overgewicht in achterstandswijken beperkt effectief

    Kids4Fit – een multidisciplinair interventieprogramma voor kinderen in achterstandswijken met overgewicht en obesitas – vermindert de buikomvang en verbetert de fitheid en bloeddruk op korte termijn. Deze effecten zijn echter een jaar na de interventie grotendeels verdwenen. Kinderen die trouw meededen aan de interventie boekten het beste resultaat. Dit blijkt uit twee onderzoeken naar de effecten van een multidisciplinair interventieprogramma voor kinderen met overgewicht en obesitas uit achterstandswijken in Rotterdam.

  • Schoolgym op de schop?

    Twee keer per week 15 tot 30 minuten krachttraining tijdens gym en maandelijks een les van een uur gericht op het stimuleren van lichaamsbeweging leiden tot positieve gezondheidswinst bij middelbare scholieren (11 tot 15 jaar). Dit blijkt uit een onderzoek onder 695 kinderen op 9 Nederlandse middelbare scholen.

  • Beweging versnelt herstel hersenschudding door sport bij adolescenten

    Hoofdletsel door sport komt veel voor. In Nederland lopen jaarlijks 76.000 mensen een hoofdblessure op tijdens het sporten, 18% van hen bezoekt de SEH. Uit een Amerikaans onderzoek bij adolescenten blijkt nu dat gepersonaliseerde oefentherapie met submaximale inspanning – in de eerste week na een hersenschudding – het herstel bespoedigt en het risico op vertraagd herstel verlaagt.

  • Diabetesgerelateerde angst voor beweging

    Lichamelijke beweging verbetert de glykemische instelling bij diabetes mellitus type 2. Toch is het soms lastig mensen te motiveren meer te bewegen. Er kunnen diabetesgerelateerde angsten meespelen, zoals angst voor hypoglykemie of ontwikkelen van ulcera. Dat blijkt uit een recent focusgroeponderzoek onder diabetespatiënten met pijnlijke neuropathie.

  • Oefentherapie voor patellapeestendinopathie

    Patellapeestendinopathie (jumper’s knee) is een veelvoorkomende peesblessure bij sporters met sprongbelasting, zoals basketballers en volleyballers. Zo’n 14% van de amateursporters en 45% van de topsporters hebben er last van. De initiële behandeling bestaat meestal uit rust, maar de jumper’s knee is vaak niet self-limiting en gezien de chronische aard van de blessure biedt rust alleen geen verlichting van de pijn. Onderzoekers van het Erasmus MC bekijken daarom de effectiviteit van verschillende soorten oefentherapie bij de jumper’s knee. Dit gerandomiseerde onderzoek wordt gesubsidieerd door de Amerikaanse basketbalbond NBA.

  • Yoga van toegevoegde waarde bij borstkanker

    Borstkanker is wereldwijd de meest gediagnosticeerde kanker en is geassocieerd met psychische problemen, vermoeidheid en verminderde kwaliteit van leven. Het beoefenen van yoga heeft een positief effect op de kwaliteit van leven, vermoeidheid en slaap bij vrouwen met de diagnose borstkanker. Dat blijkt uit een cochranereview.

  • NSAID-gebruik bij sporters

    Van de, vooral professionele, sporters gebruikte 50 tot 100% de afgelopen drie tot twaalf maanden NSAID’s. Dat blijkt uit een recent Deens literatuuronderzoek. De motivatie van sporters om NSAID’s te gebruiken, was behandeling van musculoskeletale pijnklachten of preventie om pijn en inflammatie bij een wedstrijd te voorkomen. Het hoge gebruik onder sporters en de mogelijke gastro-intestinale en cardiovasculaire bijwerkingen van NSAID’s roepen echter vragen op over de balans tussen effect en risico’s.

  • Valpreventie werkt, maar de beste vorm is onduidelijk

    Vallen bij thuiswonende ouderen leidt tot verminderde zelfstandigheid, afname van kwaliteit van leven en een verhoogde kans op sterfte. Vallen heeft vaak meerdere oorzaken, variërend van bijwerkingen van medicatie tot losliggende kleedjes. De auteurs van een recente cochranereview bekeken het effect van interventies tegen vallen. Valpreventie lijkt het vallen te verminderen, maar het blijft onduidelijk uit welke onderdelen deze behandeling precies moet bestaan.

  • Opereren niet beter bij subacromiaal pijnsyndroom

    Bij een langer bestaand subacromiaal pijnsyndroom (> 3 maanden) is een subacromiale decompressieoperatie niet beter dan een placebobehandeling. Uit een systematisch literatuuronderzoek bleek dat patiënten na één jaar geen significante verschillen ervaren in pijn, functie of kwaliteit van leven. Terughoudendheid bij behandeling is dus geboden, aangezien 6 op de 1000 patiënten ernstige bijwerkingen ondervindt van een operatie.

  • Kenacort-injecties bij capsulitis adhaesiva

    De NHG-Standaard Schouderklachten en het boek Handboek verrichtingen in de huisartsenpraktijk adviseren intra-articulaire schouderinjecties met 40 mg triamcinolon bij patiënten met capsulitis adhaesiva. Er is echter geen consensus over de dosering en in de praktijk wordt regelmatig een lagere dosering toegediend bij risicogroepen. We vroegen ons af of 20 mg triamcinolon intra-articulair net zo effectief is als 40 mg om de pijn te verminderen en de schoudermobiliteit te verbeteren. Deze CAT geeft een bevestigend antwoord.

  • Negen jaar langer ziektevrij bij gezonde leefstijl

    Negen op de tien volwassenen krijgen gedurende hun leven een chronische aandoening. Niet roken, geen overgewicht en geen hypertensie zorgen ervoor dat je gemiddeld negen jaar ouder bent voordat je een eerste chronische aandoening krijgt. Bovendien leef je zes jaar langer, blijkt uit Rotterdams onderzoek.

Wetenschap

  • Wanneer een sportarts inschakelen?

    De sportarts, een nieuwkomer in het veld van medisch specialisten, is er niet alleen voor sporters, maar ook voor de begeleiding van lichamelijk inactieve patiënten door middel van tests, voorlichting en beweegadviezen. Sinds 2016 wordt deze zorg vergoed in het basispakket.

  • Plotselinge hartstilstand bij sporters

    Tijdens het CVRM-spreekuur adviseren praktijkondersteuners en huisartsen patiënten vaak om regelmatig te bewegen en te sporten omdat dat gezond is. Het verlaagt ook het risico op onder andere hart- en vaatziekten. Toch overlijden er soms mensen tijdens het sporten aan een hartstilstand. Daarom vragen tegenwoordig steeds meer sportevenementen deelnemers om een gezondheidsverklaring van hun arts. Wat moeten huisartsen hiermee?

  • Patellofemorale pijn: richting een optimaal beleid

    Het patellofemorale pijnsyndroom, ook wel chondromalacie of ‘theaterknie’ genoemd, is een aandoening van de knie, die vooral vrouwelijke adolescenten en jongvolwassenen treft. Oefentherapie onder begeleiding van een fysiotherapeut is bewezen effectief. De pathogenese staat echter nog steeds ter discussie en de prognose van de aandoening is ongunstig. Wat is de optimale behandeling voor deze veelvoorkomende knieklacht?

  • Preventie van hardloopblessures

    Hardlopen is in Nederland een populaire sport. Na veldvoetbal is het echter de sport met de meeste blessures. Onderzoeken leveren een grote verscheidenheid aan risicofactoren voor hardloopblessures op, waarvan er één in bijna alle onderzoeken voorkomt: een eerdere blessure. Hoe hardlopers blessures kunnen voorkomen, is nog steeds niet duidelijk.

  • Corticosteroïdinjectie versus placebo bij heupartrose

    Verschillende internationale richtlijnen adviseren een intra-articulaire corticosteroïdinjectie bij pijnlijke heupartrose, maar de systemische werking van corticosteroïden bij heupartrose is onbekend. Kunnen intramusculaire corticosteroïdinjecties de pijn verminderen?

  • Terughoudendheid met injecties bij tenniselleboog is niet terecht

    Een huisarts ziet per duizend patiënten elk jaar vijf tot acht nieuwe patiënten met een tenniselleboog. Hoewel de benaming ‘tenniselleboog’ anders doet vermoeden, speelt sporten slechts in een gering deel van de gevallen een rol bij het ontstaan van de aandoening. Een deel van deze patiënten komt op ons spreekuur met een verzoek om injectietherapie. De NHG-Standaard Epicondylitis van 2009 raadt corticosteroïdinjecties echter af. We leggen uit waarom we het niet eens zijn met dit standpunt.

  • Corticosteroïdinjecties voor een tenniselleboog: liever niet meteen, maar het kan wel

    Mens en Van Kalmthout betogen dat het injectiebeleid van de NHG-Standaard Epicondylitis te restrictief is. Hun mening lijkt mij gebaseerd op een verkeerde waardering van de tekst van de standaard, en op een gekleurde kijk op de literatuur. Want nog steeds geldt dat corticosteroïdinjecties bij een tenniselleboog wel kunnen, maar liever niet meteen.

  • Langer gezond door meer bewegen en minder zitten

    Dat bewegen gezond is, wist Hippocrates al. Maar hoe gezond is bewegen? Hoe slecht is te veel zitten en wat is te veel? Hoeveel bewegen is genoeg? En welke rol kan de huisarts spelen om mensen meer te laten bewegen?

  • Secundaire preventie voor enkelverstuikingen

    Enkelbandletsel is het meest voorkomende letsel aan de onderste extremiteit bij sporters. Huisartsen kunnen een belangrijke rol spelen bij de secundaire preventie van dergelijke letsels. Taping, bracing en neuromusculaire training blijken effectieve maatregelen.

Praktijk

  • De mallet finger

    Vingers kunnen soms in een vreemde stand komen te staan. Vaak komt dit door stoten. Bij een 'mallet finger' of hamervinger is het strekpeesmechanisme aangedaan. Dit kan gebeuren bij het doen van een balsport, maar ook ongemerkt. Met een strekspalk komt de vinger weer in de juiste positie te staan.

  • Corticosteroïdinjectie bij heupartrose [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Ecg-casus 'Plotse dood in de familie'

    De huisarts maakt het volgende ecg. Beschrijf het ecg systematisch volgens ECG-10+. Hoe luidt uw diagnose en welk beleid stelt u voor?

  • Beweegadvies in de huisartsenpraktijk

    Bewegen is een belangrijk onderdeel van een gezonde leefstijl, maar meer dan de helft van alle Nederlanders (56%) beweegt onvoldoende. Een inactieve leefstijl verhoogt het risico op een chronische aandoening en daarmee de kosten van de gezondheidszorg. Verschillende NHG-Standaarden noemen een beweegadvies als onderdeel van de behandeling [tabel]. Huisartsen erkennen het belang en voelen zich verantwoordelijk voor het geven van beweegadvies. Gebrek aan tijd is de belangrijkste barrière om niet vaker beweegadvies te geven. Een stappenteller samen met specifiek gestelde doelen kan inzicht geven in de fysieke activiteit van de patiënt en monitoren of het beweegadvies wordt opgevolgd.

  • Interview met Ramon Ottenheijm, medisch begeleider jeugdopleiding MVV

    Huisarts Ramon Ottenheijm begeleidt jonge voetballers bij profvoetbalclub MVV: “Topsport gaat nu eenmaal gepaard met pijn.”

  • Interview met Conny van Bentum, huisarts en teamarts van het nationale herenhockeyteam

    Huisarts Conny van Bentum begeleidt als teamarts de Nederlandse hockeymannen: "Ik kijk nadrukkelijk niet alleen naar de korte termijn, want het is ook onze taak topsporters zo goed mogelijk af te leveren na hun carrière."

  • Interview met Patrick Krastman, clubarts bij S.B.V. Excelsior Rotterdam

    Patrick Karstman is kaderhuisarts Bewegingsapparaat en werkt gemiddeld tien uur per week als clubarts bij voetbalvereniging Excelsior: “Ik benader mijn werk als clubarts vanuit huisartsperspectief.”

  • Behandeling van fasciitis plantaris [Serie behandeling alledaagse klachten]

    Huisartsen zien geregeld patiënten met hielpijn, die het ergst is wanneer ze een tijd niet gelopen hebben, bijvoorbeeld ’s morgens na het opstaan of na lang gezeten te hebben. Lichamelijk onderzoek volstaat om de diagnose fasciitis plantaris te stellen. Bewegen en rekoefeningen kunnen de klachten verminderen, net als verschillende hulpmiddelen. Meestal verdwijnen de klachten na enkele maanden.

  • Interview met Marco Blanker, begeleidend arts Elfstedentochtzwemmer Maarten van der Weijden

    Huisarts Marco Blanker begeleidde Maarten van der Weijden bij zijn Elfstedenzwemtocht. Vorig jaar begeleidde hij Van der Weijden voor het eerst. Voor het themanummer van H&W over sport en bewegen hielden we een interview met de Zwolse huisarts en epidemioloog.

  • Zorgsubstitutie door consultatie kaderhuisarts bewegingsapparaat

    Huisartsen zien dagelijks patiënten met klachten van het bewegingsapparaat op hun spreekuur, die ze voor diagnostiek of behandeling vaak naar de orthopeed verwijzen. Het merendeel van de verwezen patiënten hoeft echter niet te worden geopereerd. Substitutie van zorg naar de kaderhuisarts bewegingsapparaat kan in dergelijke gevallen onnodige verwijzing voorkomen en de zorgkosten verlagen. Zo komt de juiste zorg op de juiste plaats terecht.

  • Een eenvoudig wandelprogramma voor mensen met diabetes

    Bij goed gemotiveerde patiënten kan een simpele en goedkope interventie zoals wandelen klinisch relevante verbetering teweegbrengen. Het wandelprogramma in het kader van de Nijkerk Challenge had een gunstig effect op BMI, tailleomvang, bloedruk en welbevinden. Wel was deze gemotiveerde groep bij aanvang reeds in staat om ten minste 6 km per week te wandelen.

  • Een pijnlijke pols na een val

    Polstrauma’s zijn een geregeld voorkomend probleem in de huisartsenpraktijk, maar komen niet aan de orde in de NHG-Standaard Hand- en polsklachten. Niet-onderkende schade aan botten, ligamenten of neurovasculair weefsel in de pols kan leiden tot blijvende functiebeperkingen, soms met grote gevolgen voor dagelijkse activiteiten, hobby en werk. Huisartsen zijn vaak de eersten die traumatische polsklachten beoordelen en behandelen.

  • Duikgeneeskunde in de eerste lijn: veilig bovenkomen

    Sportduiken wordt in toenemende mate beoefend. Daarmee wordt de kans groter dat er patiënten op uw spreekuur komen met vragen over de invloed van hun aandoening op het duiken. Duiken vraagt bijzondere aanpassingen van het menselijk lichaam. Ziekte of medicatie kan die aanpassing verstoren of onmogelijk maken, met (blijvend) letsel tot gevolg. Deze nascholing laat aan de hand van drie casussen zien wat de invloed is van pathologie op het duiken, of andersom. Deze aspecten komen niet aan bod in de opleidingen tot medisch specialist of huisarts. Mocht u geconfronteerd worden met vraagstukken over duikmedische geschiktheid, dan is het raadzaam om een arts met kennis van duikziekten te raadplegen.

  • Stressfractuur van de femurhals bij een marathonloopster

    Met ruim 2050 hardloopevenementen per jaar en 1,5 miljoen recreatieve hardlopers in Nederland is deze tak van sport populairder dan ooit. Het is van belang om sportgerelateerde letsels, zoals een stressfractuur van de femurhals, tijdig te herkennen en daarmee het risico op complicaties te beperken.

NHG Forum

  • NHG werkt samen met National eHealth Living Lab (NeLL)

    Voor een toekomstbestendige zorg is het van belang dat e-health een geïntegreerd onderdeel van de zorg wordt. Validatie van e-healthtoepassingen is daarbij essentieel. Het NHG en het National eHealth Living Lab (NeLL) hebben daarom een intentieovereenkomst gesloten.

  • Nieuwe NHG-Praktijkkaarten Infectiepreventie: overzichtelijke schema’s en tekeningen

    Als huisarts en praktijkhouder moet u aan veel dingen denken.

  • NHG Kenniscentrum [Column Karen de Bruijn]

    Van professionaliseren gaat mijn hart sneller kloppen. Ik vind het heerlijk om iets wat niet lekker loopt te verbeteren, zodat het sneller kan, of liever nog: met een beter resultaat. Als NHG-directeur bedrijfsvoering ben ik verantwoordelijk voor interne zaken, zoals financiën, goed gekwalificeerde medewerkers aantrekken en behouden, een prettige werkplek, en effectieve werkprocessen in de hele organisatie. Maar mijn blik is vooral ook naar buiten gericht, naar de leden: we willen de ICT moderniseren en snel maar weloverwogen onze kennis delen.

  • 'Bewegen is dagelijks leven'

    Kaderhuisarts bewegingsapparaat Darian Shackleton maakt zich sterk voor het alledaagse bewegen. ‘Vooral bij chronische beweegklachten kan ik collega-huisartsen expertise bieden.’

  • ADHD-medicatie voorschrijven? [Uitgelichte post HAweb Ledenforum]

    Rob van der Spruit, huisarts in Zuid-Holland: ‘Vanwege een FTO over ADHD vroeg ik op HAweb of collega’s zelf ADHD-medicatie voorschrijven, bij volwassenen en kinderen, en hoe ze dat vervolgden.’

  • Interview met Eefje de Bont, winnares NHG-Wetenschapsprijs 2019 met haar onderzoek naar kinderen met koorts

    Eefje de Bont, huisarts en post-doc onderzoeker CAPHRI Maastricht, is winnares van de NHG-Wetenschapsprijs 2019 met haar multiperspectieve onderzoek naar kinderen met koorts. Tijdens de NHG-Wetenschapsdag op 21 juni 2019 in Nijmegen werd de prijs aan haar uitgereikt. Belangrijkste conclusie uit het onderzoek: goed voorlichtingsmateriaal kan het aantal antibioticarecepten verminderen voor kinderen met koorts op de huisartsenpost.