2008, nummer 13

Jaargang

Nieuws

Jeugdig elan
In dit themanummer vindt u een nieuwe rubriek: Spreekuur! Deze rubriek bevat hapklare brokken praktische wetenschap over dagelijkse klachten in uw spreekkamer. De informatie is licht verteerbaar. Hierdoor hopen we ook de ongeduldige lezer te voorzien van relevante, wetenschappelijke kennis. Deze…
Neem stelling tegen overconsumptiemaatschappij
Het boek Voedingsadvisering bij jonge kinderen gaat in op alle facetten van de ingewikkelde vraag wat kinderen in hun eerste levensjaren zouden moeten eten en drinken. Het hoofdstuk over borstvoeding geeft een compleet overzicht: van aanleggen tot meerlingen, van harddrugsgebruik tot pijnlijke…
Verborgen problematiek van ouders centraal bij kindermishandeling
Kindermishandeling is een symptoom van ernstige gezinspathologie, waarbij niet de kindsignalen cruciaal zijn voor de analyse van ‘wat er aan de hand is’, maar de (veelal) verborgen problematiek van de ouders. Dat is de rode draad in het prachtige maar aangrijpende boek van Paul Pollmann,…
Twee leerboeken kinder-/jeugdpsychiatrie
Het boek van Doreleijers en anderen is een soort supplement bij het Leerboek Psychiatrie bij volwassenen. Het boek van Verhulst kun je beschouwen als de zoveelste editie van het eerste Nederlandse leerboek van Sanders-Woudstra uit de jaren tachtig, dat uitgroeide tot een handboek in drie delen…
Buikpijn bij kinderen: effectieve medicijnen zijn er (nog) niet
Huertas-Ceballos A, Logan S, Bennet C, Macarthur C. Pharmacological interventions for recurrent abdominal pain (RAP) and irritable bowel syndrome (IBS) in childhood. Cochrane database of Systematic Reviewslibrary 2008, Issue 1. CD003017. DOI:10.1002/14651858.CD003017.pub2 Achtergrond Veel…
Vol verwachting
‘Loopt u maar even met me mee,’ zegt ze met zachte stem. Ze is een kop kleiner dan ik en ook veel jonger. Zou ze de assistente zijn? ‘Ik ben co-assistent, dus ik moet het, ja, laat ik maar zeggen, nog leren,’ zegt ze en ze trakteert me op een slappe hand. Dan gaat ze zitten en kijkt mij…
Ervaring
Moeders die dramatische ziektes met hun baby hebben meegemaakt, zijn soms hun geloof kwijtgeraakt. Het geloof dat het goed komt. Ze weten dat het mis kan gaan, gevaarlijk mis. Vaak ook zijn ze het vertrouwen in dokters kwijt, en in zichzelf. Ze kunnen niet meer goed kijken naar hun zieke kind,…
Stijging behandeling ADHD bij kinderen
De laatste jaren zijn er verschillende ontwikkelingen geweest op het terrein van het diagnosticeren en behandelen van kinderen met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder ). Zo is in 2003 een generieke variant van methylfenidaat (Ritalin® ) op de markt gekomen en een eerste tabletvorm met…
Duidelijk te zwaar?
Overgewicht is hard op weg om volksvijand nummer 1 te worden. Bij kinderen laat de prevalentie de laatste decennia een schrikbarende toename zien. Om er wat aan te kunnen doen, is signalering van het feit dat het kind te dik is een noodzakelijke voorwaarde. Hoe goed zijn professionele…
Knopje
Toen ik een kleine jongen was, legde mijn vader niet bepaald zijn oor aan mijn zieltje te luisteren. Een hengst voor je hersens…? Nee, voor m’n kop heeft ie me nooit geslagen. Wij hadden in mijn geboortehuis namelijk luiken voor de ramen die je uit de muur moest trekken en die over een railtje…
Vermoeide pubers
Ongetwijfeld ziet u regelmatig pubers met vermoeidheidsklachten op uw spreekuur. Ongeveer 20% van de meisjes en 6,5% van de jongens heeft last van chronische vermoeidheid. Meestal is er geen lichamelijke reden te vinden, maar ouders en pubers willen wel graag weten waarom pubers zo moe zijn en…
Financiële steun maakt kansarme kinderen niet gezonder
De gezondheid van arme kinderen is consistent slechter dan die van rijke kinderen. Talloze onderzoeken hebben dat glashard aangetoond. Vanuit mondiaal perspectief is het probleem in ontwikkelde landen als Nederland relatief, maar ook hier loont het de moeite te bezien of ongelijkheid tussen…
Huilende baby’s, depressieve moeders en gouden tips
Jonge moeders weten er alles van: slecht slapende kinderen zijn een slopend bezit. Slapeloosheid en oververmoeidheid liggen continue op de loer. Het is al langer bekend dat moeders van slecht slapende kinderen vaker depressieve verschijnselen vertonen dan moeders van doorslapende kinderen…
Oppassen met fopspenen
Is de fopspeen een welkome troost voor huilende kinderen? Vergeet het maar! Fopspenen verhogen de kans op een recidiverende middenoorontsteking, zo bleek uit een recent onderzoek uitgevoerd door het Julius Centrum te Utrecht. Middenoorontsteking is bij de huisarts de meest voorkomende…
Met moeder naar de dokter
Als je een moeder met een kind tussen 6 en 12 jaar op je spreekuur krijgt, is het wenselijk om het kind actief te betrekken in het consult. Maar dat valt vaak niet mee. ‘Ik kom voor zijn keel,’ is een uit het leven gegrepen openingszin van een moeder die met haar zoon de dokter bezoekt. De…
CRP bij kinderen met koorts
CRP is een acutefase-eiwit, waarvan de concentratie snel stijgt bij aanwezigheid van een infectie of andere inflammatoire aandoening. Het wordt wel gebruikt om bacteriële infecties te onderscheiden van de minder ernstige virale infecties. De concentratie CRP zou ook bruikbaar zijn om ernstige…

Wetenschap

Inhalatiecorticosteroïden zijn niet zinvol bij jonge kinderen met luchtwegklachten?
Kinderen tot 5 jaar hebben vaak recidiverende luchtwegklachten. Inhalatiecorticosteroïden zijn de eerste keus voor een onderhoudsbehandeling bij astma. De diagnose astma is moeilijk te stellen bij jonge kinderen met recidiverende luchtwegklachten. De effectiviteit van ICS bij jonge…
Huisarts en zorg voor de jeugd
Hebben we als huisartsen de boot gemist? De Werkgroep NHG-Standpunt Toekomstvisie Huisartsenzorg en jeugd geeft in zijn Standpunt aan dat het gezin van vandaag vraagt om een vernieuw(en)de gezinsarts. Tegelijkertijd worden er in het hele land Centra voor Jeugd en Gezin opgericht en dat valt…
Huisartsenzorg voor kinderen verschilt van die voor volwassenen
De aan nul- tot achttienjarigen geleverde huisartsenzorg verschilt van de zorg die aan volwassenen wordt geleverd. Volwassenen vertonen een heel ander scala aan klachten en aandoeningen dan nul- tot achttienjarigen. Dit artikel biedt een actueel overzicht van de…
Telefonische triage van kinderen met koorts: wat bepaalt of er een consult volgt?
Als ouders een huisartsenpost bellen omdat hun kind koorts heeft, krijgen zij een getrainde assistente aan de lijn die de triage doet volgens de aanwijzingen in de NHG-Standaard Kinderen met koorts. De criteria voor de triage van kinderen met koorts zijn opgesteld voor andere situaties en…
Tijdstip van orchidopexie en het risico op testiscarcinoom
Uit dit onderzoek blijkt dat het uitvoeren van orchidopexie voor de leeftijd van 13 jaar het risico op het krijgen van testiscarcinoom met ongeveer 50% zou verminderen ten opzichte van operatie na het 13e levensjaar. Volgens de huidige inzichten zou verwijzing moeten plaatsvinden voor het…
Preventie en reductie van overgewicht bij kinderen in het basisonderwijs
Kinderen worden steeds dikker. Interventies gericht op het terugdringen van overgewicht worden voornamelijk vanuit de niet-curatieve gezondheidszorg geïnitieerd, maar zijn slechts zelden effectief. De deelname van gemeente, huisartsen en diëtisten aan de voorlichtingsavonden en…
Effectiviteit van immunotherapie bij kinderen en adolescenten met allergische rhinoconjunctivitis
De NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rhinitis geeft aan dat de plek van immunotherapie in de eerste lijn beperkt is.1 Subcutane immunotherapie is in kleine onderzoeken effectief gebleken, maar kan ernstige systemische bijwerkingen veroorzaken. Geadviseerd wordt daarom deze…
Kijken, luisteren en dan spreken
(Huis)artsen signaleren en melden nog te weinig gevallen van kindermishandeling. Openheid, mits empathisch en respectvol, schaadt minder dan gevreesd. Overleg met Advies- en Meldpunt Kindermishandeling kan de huisarts ondersteunen. Duidelijkheid over eigen en andermans…
De ideale huisarts voor de jeugd:een betrokken gezinsarts
De huisarts verleent kwalitatief goede zorg aan de jeugd, houdt daarbij rekening met de groei en ontwikkeling van het kind, en gebruikt zijn kennis over de context van het gezin. De huisarts kent het gezin en beheert het patiëntendossier waarin relevante kenmerken van gezin en…
Kinderen met hoesten, keelpijn en oorpijn: wie raadpleegt de huisarts?
Beschouwing Dit onderzoek benadrukt hoe belangrijk het is om na te gaan waarom (de ouders van) kinderen met luchtwegklachten de huisarts raadplegen. Wanneer de huisarts zich bewust is van de mogelijke determinanten van het besluit om de huisarts te raadplegen, zal deze vaker een passend advies…

Praktijk

De puber met angst voor een soa
Een bezoek aan de huisarts voor een mogelijk seksueel overdraagbare aandoening (soa) kan beladen zijn. Onwetendheid, angst en schaamte hebben invloed op het besluit om een huisarts te consulteren en op het consult zelf. Dit geldt voor jongeren nog meer dan voor volwassenen. De vorming en de…
Onderzoek van de pasgeborene
De Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraak (LESA) Onderzoek van de pasgeborene zorgde bij een eerste aanzet tot implementatie voor vraagtekens bij huisartsen: ‘Wat moet ik daarmee als ik geen bevallingen meer doe?’ Een begrijpelijke reactie, maar wel een misvatting. Deze LESA past in een…
Zondagmiddagarmpje
De eerste uitgebreide beschrijving van het zondagmiddagarmpje of subluxatio capitelli radii dateert uit 1671 van de Franse arts Fournier. In ons land beschreef De Jager de aandoening in 1932 op pregnante wijze in het NTvG en kwam de kwaal later in het ‘Kleine kwalenboek’. Het…
Slaapstoornissen bij jonge kinderen
Slaapstoornissen komen bij kinderen veel voor. Op grond van onderzoek in de algemene populatie zou 20-35 % van de kinderen kortere of langere tijd slaapproblemen hebben. Uit een Nivel-onderzoek blijkt dat 6% van de 0-14-jarigen bij navraag meldt de afgelopen 2 weken last van slapeloosheid te…
PDD-NOS
Ouders komen bij de huisarts, omdat ze op de basisschool hebben gehoord dat hun kind ‘een typisch geval van PDD-NOS’ is. Ze vragen om nader onderzoek, omdat zij zonder diagnose geen ‘rugzakje’ of ‘cluster IV-indicatie’ kunnen krijgen. Zij verwachten dat de huisarts een PGB voor activerende…
Scheef koppie
Baby’s met een scheef hoofdje roepen veel onrust op bij hun ouders en omgeving. Soms is men bang dat er iets fundamenteel niet goed is. Vaak leeft in ieder geval de overtuiging dat er iets aan moet worden gedaan. Ouders krijgen wisselende verklaringen over de oorzaak en allerlei adviezen over…
De huilbaby
Ouders die bij de dokter komen omdat hun baby zo huilt, zijn vaak ten einde raad. Het huilen roept bij hen heftige emotionele reacties op: ze zijn bezorgd over het lichamelijk welzijn van het kind, ze voelen zich tekortschieten, en zijn uitgeput door de verstoring van het dagelijkse ritme. Een…
Praten met kinderen en jeugdigen in de eerste lijn
Een huisarts krijgt regelmatig te maken met kinderen en jongeren met sociale of psychische klachten. De huisarts zal de behandeling hiervan meestal zelf uitvoeren of verwijst soms door. Twee aspecten zijn cruciaal als het gaat om contacten en communicatie met kinderen: 1. hun afhankelijkheid…