2006, nummer 11

Jaargang

Nieuws

Ethische dilemma’s bij nieuwe voortplantingstechnieken
Mag reproductieve hulp aan alleenstaande vrouwen met kinderwens geweigerd worden, en op welke gronden? Hoe is het beleid daaromtrent in de Nederlandse IVF-klinieken? En hoe om te gaan met de kinderwens van adipeuze vrouwen met alle risico’s van dien voor haarzelf en voor het (nog niet verwekte)…
Sociale geriatrie
Een leerzaam boek op diverse fronten. Om alvast op de conclusie vooruit te lopen: een aanrader voor de huisartsenboekenkast. Vooral als uw belangstelling uitgaat naar de geriatrie of als u betrokken bent in de opleiding van co-assistenten of aios. Het boek is prettig leesbaar. Het bestaat uit een…
Seksuele gezondheid
Een Engels boek voor de huisarts over kleine kwalen en grote problemen rond seksuele gezondheid. Het boek biedt een behoorlijk compleet beeld van medische zaken die een rol spelen bij seksualiteit in de eerste lijn. Compacte en up-to-date informatie zonder de beperking van de anatomische grenzen…
Vergeten hoofdstuk
Heyl heeft dit boek over de geschiedenis van de gezondheidszorg tussen 1933 en 1945 geschreven om de lezers ervan te laten leren. Want zo lang hulpverleners niet duidelijk omschrijven wat zij verstaan onder de plicht om zwakkeren en kwetsbaren te beschermen is herhaling van wat toen is gebeurd…
Allergische aandoeningen
Allergische aandoeningen vormen een breed scala aan intrigerende ziektebeelden. Het is moeilijk om een dergelijke diversiteit aan aandoeningen goed in één boek tot in detail te beschrijven. Toch is dat de auteurs van dit boek goed gelukt. Dat is met name te danken aan de hoogleraar visuele…
Minder pijn met muziek
Achtergrond Dat muziek ons door het smartelijke leven heen kan helpen, op de been houden en emoties oproept, is geen nieuwtje. In de geneeskunde wordt muziek met name in de psychiatrie gebruikt om de zielenpijn wat te verzachten, maar het is onvoldoende onderzocht of muziek ook lichamelijke…
Opsporen nierafwijkingen: serumcreatinine of albuminurie?
Tjin a Ton en Zwart tonen in hun artikel (H&W 2006;49:443-7) aan dat patiënten met een verminderde nierfunctie goed zijn op te sporen in de huisartsenpraktijk.1 Wij onderschrijven dit advies, maar willen het graag nuanceren. Zij onderzochten het vóórkomen van nierschade stadium 3 of meer, die op…
Nurse practitioners in Nederland
Ik word een beetje flauw bij het lezen van ‘Nurse practitioners in Nederland: wat hangt de huisarts boven het hoofd?’ (H&W 2006;49:321-3). Het is het zoveelste artikel dat op modieuze toon de Nederlandse huisarts verwijt dat hij achteroverleunt, zich manifesteert als underdog en zich bedreigd…
Continuïteit in de acute zorg
Continuïteit betekent ononderbroken samenhang, zo mooi staat dat in de Van Dale. Ononderbroken samenhang in de acute zorg wil zeggen dat de zorg bij spoedgevallen naadloos hoort over te gaan van de ene hulpverlener naar de andere. Ketenzorg in plaats van domeindiscussies. Toch voeren…
Medicatiebewaking
Een boek met een kleine duizend pagina’s aan interacties en bijwerkingen, dat lees je niet even door. Gelukkig is dat ook niet de bedoeling. De commentaren geven inzicht in mogelijke interacties en contra-indicaties bij geneesmiddelen. Het zijn de achterliggende teksten van de waarschuwingen in…
Handvaardigheid tegen positieduizeligheid
Benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD) kan snel en succesvol worden behandeld met de manoeuvre van Epley. Een mooi stukje handvaardigheid voor de huisdokter, dat wellicht wel enige oefening vergt. Men dient de patiënt een aantal opeenvolgende bewegingen te laten ondergaan. Eerst brengt…
Klinische lessen voor H&W
Op het NHG-congres kennen we opnieuw de prijs voor de beste klinische les uit. We proberen in elke H&W voldoende artikelen te plaatsen met een klinische invalshoek en een klinische les is een van de vormen waarin dat kan. In twee jaar tijd hadden we vijftien klinische lessen. Dat vinden we er…
Tijdschrift voor praktijkondersteuning
Eind augustus landde het eerste nummer van het Tijdschrift voor praktijkondersteuning in uw praktijkbrievenbus. Met dit nieuwe tijdschrift willen we hét tijdschrift voor uw praktijkondersteuner maken, net zo goed als we de pretentie hebben om hét tijdschrift voor de Nederlandse huisarts te…
Minder huisartsenzorg voor chronisch zieken
Bijna iedereen met een chronische ziekte heeft jaarlijks één of meerdere keren contact met de huisarts, namelijk ongeveer 95% tegen 75% in de algemene bevolking. Hieronder bekijken we hoe het contact van chronisch zieken met de huisarts zich heeft ontwikkeld in de periode 1997-2004. Het feit…
Normen voor verantwoorde zorg thuis
Eind juni publiceerden de overkoepelende organisaties in de thuiszorg en verpleeg- en verzorgingshuizen normen voor verantwoorde zorg thuis. De normen zijn in overleg met de Inspectie, VWS en ZN opgesteld. De instellingen beloven plechtig de normen te zullen halen. Men gaat uit van snelle,…
Bacteriën overleven hardnekkig op uw bureau
Ai, bij het incideren van een groot abces loopt de pus op de onderzoeksbank, een vies gaasje valt op de vloer, of een niet al te schone patiënt legt zijn been met geïnfecteerde wond op een krukje. Hoelang blijven de bacteriën, virussen of de Candida eigenlijk bewoner van uw bank, vloer of krukje?…
Mortaliteit van nieuwe, oudere diabetespatiënten slechts gering verhoogd
De mortaliteit van diabetespatiënten die na hun zeventigste jaar diabetes krijgen is slechts een klein beetje hoger dan van hun ‘gezonde’ leeftijdsgenoten. Dat blijkt uit een systematische review door Engelse onderzoekers. De mortaliteit van diabetespatiënten is hoger dan van gezonde…
Financiële prikkels in de zorg en hun (bij)werkingen
Sinds Pavlov weten we dat mens en dier zich voegen naar prikkels zoals beloning en straf. Maar de prikkels werken niet oneindig door. Na enige tijd dooft het effect uit en wordt het tijd voor andere stimuli. Deze wetmatigheid geldt ook voor artsen en patiënten binnen het gezondheidszorgsysteem…
Bergafwaarts door minder testosteron
Tijdens de afgelopen Tour de France verscheen een artikel over de relatie tussen een lage testosteronspiegel en het risico op anemie. Bij 905 gezonde mannen en vrouwen van 65 jaar en ouder werden de testosteronspiegel en het Hb bepaald (nulmeting); drie jaar later werd de Hb-meting herhaald. Bij…
Griepprik alleen voor heel jonge dokters
Alleen jonge huisartsen hebben zelf profijt van een griepprik. Dat bleek uit een gecontroleerde maar niet gerandomiseerde trial onder Vlaamse huisartsen in de winters van 2002-2003 en 2003-2004. De huisartsen waren vrij om te kiezen tussen wel of geen griepprik. Als uitkomstmaten golden…
Oproepen voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek in H&W
Tot nu toe deden we niets met verzoeken van onderzoekers om in H&W op te roepen tot deelname aan onderzoek. We willen dergelijke oproepen voortaan plaatsen als het onderwerp van het onderzoek huisartsgeneeskundig relevant is, de medewerking van huisartsen ook echt vereist is en de oproep zich op…
Geruststelling werkt niet bij onverklaarde klachten
Patiënten met onverklaarde lichamelijke klachten herinneren zich weinig van de uitleg die dokters geven tijdens het consult. Dat is de uitkomst van een oorspronkelijk Duits onderzoek bij 85 patiënten. De onderzoekers rekruteerden 33 patiënten met onverklaarde lichamelijke klachten en, ter…

Wetenschap

‘Dus alles is goed dokter?’
Huisartsen zullen in toenemende mate een belangrijke rol spelen bij communicatie met patiënten over risico’s en opbrengsten van behandeling van hart- en vaatziekten. Het merendeel van de hoogrisicopatiënten heeft een te optimistisch beeld van hun persoonlijke risico op hart- en vaatziekten…
Stoppen van onderhoudsbehandeling met inhalatiesteroïden bij COPD
Huisartsen behandelen veel COPD-patiënten in hun praktijk met een inhalatiesteroïde. Inhalatiesteroïden verminderen de versnelde longfunctiedaling bij COPD niet, maar kunnen wel exacerbaties voorkomen. Stoppen van onderhoudsbehandeling met inhalatiesteroïden leidt bij circa een…
Dementie: een moeilijk te vertellen diagnose
Huisartsen vinden het moeilijk de diagnose dementie mee te delen aan de patiënt. Huisartsen vinden weliswaar dat ze de diagnose moeten vertellen, maar een minderheid doet dit uiteindelijk. Onderzoeken over de hele wereld signaleren dezelfde problemen bij huisartsen en primary…
Het risico op een infectie na een miskraam
Een miskraam is de uitstoting van het zwangerschapsproduct voor de 16e week van de amenorroe. Tien procent van alle zwangerschappen eindigt in een miskraam. Bij elke miskraam bestaat er een risico op infectie. De NHG-Standaard Miskraam adviseert om bij vrouwen bij wie geen echoscopie werd…

Praktijk

Vooral nooit krabben waar het jeukt!
Sophie en Jasper Ellenbroek zijn een tweeling van anderhalf jaar oud. Het gezin is pas vanuit de stad in een nieuwbouwwoning getrokken, die deels is gesaneerd. Mevrouw Ellenbroek was destijds wel met borstvoeding begonnen, maar had dit maar twee maanden volgehouden. Ze had als kind licht eczeem…
Radiotherapie
In 2005 zijn in Huisarts en Wetenschap acht artikelen gepubliceerd over palliatieve zorg. In een reeks van vier artikelen geven we hierop een aanvulling. In de eerste drie artikelen is aandacht besteed aan de knelpunten in de psychosociale begeleiding van patiënten in hun laatste levensfase,…
Werken met een gestructureerd ouderenprotocol
In de rubriek Aios doen verslag geeft In de praktijk ruimte aan artsen in opleiding tot specialist huisartsgeneeskunde die willen berichten over het onderzoek of verbeteringsproject dat zij in hun stagepraktijk hebben uitgevoerd. De artikelen worden wel geredigeerd, maar de inhoud ervan…
Hulpmiddelen bij het consult
Als huisarts Marieke Stelling vraagt of Kevin Schepers zich wil uitkleden, omdat het jongetje klaagt over buikpijn, ziet ze een paar blauwe plekken op zijn billen en bovenbenen. ‘Hoe kom je daaraan?’, vraagt ze hem. Zijn moeder geeft snel antwoord: ‘Hij is van de week van de schommel gevallen!’…
De introductie
Deze serie gaat over medisch onderwijs in de huisartsenpraktijk, over vakmanschap en meesterschap. Het mes snijdt aan twee kanten: studenten en huisartsen-in-opleiding leren van uw expertise en uw deskundigheidsontwikkeling krijgt nieuwe impulsen. We volgen de opleider op zijn weg als huisarts,…
‘In de auto naar de sportschool…’
Naast Gezondheidscentrum Stevenshof is een grasveldje met speeltoestellen waar enkele kinderen in hangen en klimmen. Ze zijn daartoe misschien wel gestimuleerd door het ‘bewegingsevenement’ dat kort tevoren in de wijk is georganiseerd. Huisartsen Just Eekhof en Joost de Kanter gaan in op de…
Carpaletunnelsyndroom
De ernst van de klachten van patiënten met het carpale tunnelsyndroom (CTS) variëren van hinderlijk tot zeer invaliderend. Typische klachten bij het CTS zijn: pijn, tintelingen en een doof gevoel in het verzorgingsgebied van de nervus medianus, met name ’s nachts. Ook kan er krachtsverlies van…
Hoe zoekt u efficiënt in de literatuur?
Mevrouw Van Megeren, 33 jaar oud, is onlangs in de praktijk gekomen. Ze is anderhalve maand geleden bevallen van haar eerste kind. Ze komt nu op het spreekuur met het verzoek haar te verwijzen voor onderzoek naar mogelijke familiaire hypercholesterolemie. Onlangs was tijdens een keuring aan het…
Column
‘Dokter, wat vindt u er nou van…?’ Zoiets hoor ik dagelijks. Toch blijft die vraag verraderlijk. Zeker wanneer gesteld in een soort familieberaad, zoals mij onlangs weer eens overkwam. Het theater, de kleine huiskamer, was uitverkocht. Het programma was kort, want bestond uit slechts zes letters…