2006, nummer 9

Jaargang

Nieuws

Voorbehoud van patiënten voor inzage in EPD geldt niet voor huisartsen
Het elektronisch patiëntendossier (EPD) zal begin 2007 worden ingevoerd. De invoering van een landelijk EPD moet het uitwisselen van medische gegevens die bij verschillende zorgverleners aanwezig zijn eenvoudiger maken. Voordeel van een EPD is dat zorgverleners dag en nacht gegevens kunnen…
Atypische antipsychotica voor agressie en psychotische symptomen bij de ziekte van Alzheimer
Achtergrond Gedragsproblemen komen veel voor bij dementie en zijn een probleem voor de patiënt, maar ook voor de omgeving en de hulpverleners. Klassieke antipsychotica, zoals haloperidol, blijken weinig effectief en geven veel bijwerkingen. De atypische antipsychotica, bijvoorbeeld risperidon en…
Interventies voor vitiligo
Achtergrond Rond 1% van de wereldbevolking heeft vitiligo, een verworven pigmentstoornis. Bij deze aandoening ontbreken melanocyten in de epidermis waardoor de huid kleur verliest. De cosmetische problemen van patiënten met vitiligo veroorzaken dan ook vaak psychisch leed. De…
Didgeridoo or don't?
In H&W nummer 5 meldt Floris van de Laar dat men minder moe wordt door didgeridoo. Op grond van de gepresenteerde betrouwbaarheidsintervallen is het antwoord echter didgeridoon't. Lezing van het originele artikel in de BMJ leert dat Floris van de Laar wellicht wat moe was bij het schrijven van…
Continuïteit in de samenwerking tussen huisarts en specialist: er is hoop
De samenwerking tussen huisarts en specialist is van alle tijden. Samenwerking is een containerbegrip waaronder uiteenlopende activiteiten binnen de patiëntenzorg kunnen vallen waarbij huisarts en specialist van elkaars deskundigheid en expertise gebruikmaken om de patiënt de noodzakelijke…
Praktijk van de hoofdpijn
Dit boek is een Nederlandse uitgave van het Amerikaanse Headache in Clinical Practice (tweede druk uit 2002), geactualiseerd en bewerkt door de Leidse neuroloog Michel Ferrari. Het is een helder en volledig overzicht van een van de meest voorkomende en belastende, maar ook miskende klachten:…
Collectief dokteren
Annemarie Mol, medisch filosoof en hoogleraar politieke filosofie, maakt zich zorgen over de gezondheidszorg. Ze laat ons in haar boek zien hoe de praktijk van het goede zorgen in gevaar komt door het huidige ideaal van ‘zelf kiezen’. Ze doet dat door de manieren van denken en doen die bij het…
Huisarts tussen twee wereldoorlogen
‘Tijdens het Interbellum is de huisarts, zoals het NHG zich deze voor ogen had en beschreven heeft in het Woudschoten rapport, geboren’. Dat schrijft Bremer in zijn geschiedkundige boekje Huisarts zijn in het Interbellum . Hij beschrijft als zoon van een huisarts in het interbellum – de periode…
Internet en informatie
Met dit boekje beoogt Patrick Jansen de ‘leek’ te helpen bij het zoeken naar medische informatie op internet. Ik heb gemengde gevoelens over de vraag of hij daarin geslaagd is. Het is niet duidelijk op welk publiek de auteur mikt. Soms denkt de auteur dat gebruikers er niets van begrijpen en…
Te lage bloeddruk brengt het hart in nood
Het sterk verlagen van de bloeddruk verhoogt bij patiënten met hypertensie en een coronaire aandoening de kans op het krijgen van een hartinfarct of overlijden. Vooral een diastolische bloeddruk lager dan 70 mmHg geeft een forse stijging van het risico. Deze bevindingen lijken tegenstrijdig met…
Prestatiecijfers geen garantie betere zorg
Kwaliteit moet meetbaar zijn, is het devies van de overheid. Het Centrum voor ethiek en gezondheid (CEG) onderzocht of dat wel een houdbare leus is. Het eind juni gepubliceerde CEG-signalement is zeer genuanceerd. Dat hulpverleners continu moeten proberen betere zorg te leveren, staat buiten kijf…
Tekorten bij eerstelijnsorganisaties in Engeland
Sociaal-economisch welvarende plattelandsgebieden krijgen te weinig geld voor een goede eerstelijnszorg. Dat blijkt uit onderzoek over de verschillen in financiële situatie van Primary Care Trusts (PCT’s) in Engeland. Het blijft een beetje tobben met die trusts. Men verwacht dit jaar een tekort…
Slechte adem: niet weg met poetsen
De conclusie van een recente Cochrane-review over de effectiviteit van de behandeling van halitosis (slechte adem) luidt dat het gebruik van tongschrapers leidt tot geringe, maar statistisch significant lagere zwavelconcentraties in de uitgeademde lucht dan andere vormen van tongreiniging. Deze…
Langer goed zicht met statines
Een cohortonderzoek in de VS heeft een verband aangetoond tussen het gebruik van statines en het ontstaan van een nucleair cataract. De onderzoekers volgden 1299 personen 5 jaar; 210 ontwikkelden een nucleair cataract. Bij de mensen die een statine gebruikten, was de 5-jaarsincidentie 12,2% tegen…
Patiënten kunnen kwaliteit medisch handelen onvoldoende beoordelen
Oudere patiënten in Engeland bleken de werkelijke technische kwaliteit van hun huisarts niet goed te kunnen beoordelen. Dat bleek in een goed opgezet onderzoek in 18 praktijken met 4463 patiënten ouder dan 65 jaar. De onderzoekers streefden naar 300 patiënten per praktijk, maar dat lukte niet…
Cognitieve therapie bij blijvende pijn na herniaoperatie
Een deel van de patiënten houdt chronische pijnklachten na een operatie voor een HNP. Zij hebben evenveel baat bij cognitieve gedragstherapie als bij een operatieve fixatie van de lumbale wervels. Dit is de uitkomst van een Noors onderzoek. De deelnemers waren 60 patiënten tussen de 25 en de 60…
H&W hanteert voortaan de witte spelling
In 1995 verscheen het Groene Boekje van de Nederlandse Taalunie met een spellingsherziening waarop veel kritiek is gekomen. In het nieuwe Groene Boekje dat vanaf 1 augustus geldt, is aan veel van deze bezwaren tegemoetgekomen. Helaas kwamen er nieuwe technische en onlogische regels bij die zo…

Wetenschap

Wat vindt de huisarts belangrijk tijdens een dienst?
Er is veel geschreven over de mening van overheid en patiënten over de kwaliteit van huisartsenposten, maar nog niet veel over de mening van huisartsen zelf. Onder huisartsen bestaan er twee visies op de kwaliteit van huisartsenposten: ‘Spoedzaken moeten goed geregeld zijn’ en …
Etnische achtergronden en cardiovasculaire medicatie
Veel patiënten in de huisartsenpraktijk gebruiken medicatie voor cardiovasculaire aandoeningen. Bijwerkingen van medicatie kunnen nogal eens leiden tot morbiditeit en mortaliteit, maar zijn niet voor alle etnische groeperingen gelijk. Volgens dit onderzoek zijn er in dit opzicht ook voor…
Zapateado
Zachtjes wiegt ze op het ritme van de son van de Buena Vista Social Club. Ik vertel mijn moeder dat de zangers rond de negentig zijn. Ze kan me nauwelijks geloven. Hoe zou ze vroeger gedanst hebben? Ik heb mijn gebrek aan ritmegevoel vast van haar. We zijn op een zonnige dag op weg naar een…
Patiënten met nierfunctiestoornissen gemakkelijk op te sporen in de huisartsenpraktijk
Mensen met diabetes mellitus, hypertensie of hart- en vaatziekten hebben een grote kans op het ontwikkelen van nierfunctiestoornissen. Patiënten met nierfunctiestoornissen zijn gemakkelijk op te sporen in de huisartsenpraktijk. In een huisartsenpraktijk in Oudewater had 20% van…
Pleidooi voor een onderzoeksfonds voor ‘evidence-based’ volksgezondheid en gezondheidszorg
In tegenstelling tot wat politici en beleidsmakers lijken te denken, weten we nog te weinig over de effecten van zorg en beleid op de gezondheid. Dat is schadelijk voor patiënt en samenleving. Meer geld voor onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van de gezondheidszorg is daarom hard…

Praktijk

Een bezoek aan de voordrachten
In onze vergrijzende samenleving komen cognitieve beperkingen steeds vaker voor en in richtlijnen wordt gesteld dat deze zo vroeg mogelijk moeten worden gediagnosticeerd. In de ‘Leiden-85+-studie’ werden bij 75 van de gescreende 564 deelnemers ernstige cognitieve stoornissen ( ‘Herkenning is…
De sollicitatieprocedure
Deze serie gaat over medisch onderwijs in de huisartsenpraktijk, over vakmanschap én meesterschap. Het mes snijdt aan twee kanten: studenten en huisartsen-in-opleiding leren van uw expertise en uw deskundigheidsontwikkeling krijgt nieuwe impulsen. We volgen de opleider op zijn weg als huisarts,…
Letselbeoordeling en -herkenning
Mevrouw Vos komt gespannen bij u in de spreekkamer. ‘Het is zo druk op het werk! Iedereen meldt zich maar ziek en ik moet alles opvangen. Ik ben doodmoe. Zou ik iets bijzonders mankeren?’ Iemand van haar werk die ook ‘alleen maar moe’ was, blijkt leukemie te hebben en dat heeft mevrouw Vos bang…
‘Eerst komt de patiëntenzorg, dan de rest’
De exploitatie van de gezondheidscentra ligt in handen van de Stichting Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, destijds opgericht met steun van de Gemeente Utrecht, Mesos Ziekenhuizen, UMC Utrecht, Agis Zorgverzekeringen en de toenmalige DHV Midden Nederland. De huisartsen zijn in dienst van de…
Overlevingskunde
Vroeger maakte je als dokter in je eentje mensen beter. Dat mensen beter maken doen wij natuurlijk nog altijd, maar wel steeds meer met anderen. Een bijkomend effect van al die samenwerkingsverbanden (ook binnen de eigen groepspraktijk), is dat iemand zich geroepen moet voelen om, behalve te…
Tendinitis van De Quervain
Tendinitis van De Quervain is een pijnlijke peesschedeontsteking in het gebied van de pols, ter hoogte van het distale uiteinde van de radius. De Quervain-tendinitis wordt ook wel aangeduid als tendovaginitis stenosans. De trigger finger is ook een uiting van een tendovaginitis stenosans,…
Het gebruik van corticosteroïden in de palliatieve zorg
In 2005 zijn in Huisarts en Wetenschap acht artikelen gepubliceerd over palliatieve zorg. In een reeks van vier artikelen geven we hierop een aanvulling. In het eerste artikel is aandacht besteed aan de knelpunten in de psychosociale begeleiding van patiënten in hun laatste levensfase. Nu…