Alle nummers
Archief tijdschrift

2018, nummer 1

Jaargang
61
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Nieuwe trends bij geneesmiddelen

    De huidige trends in de farmacie zijn: personalized medicine, complexere medicijnen, snellere toegang tot de markt van experimentele middelen en meer veiligheidsregels na die toelating. Deze trends hebben grote invloed op de kosten, indicatiestelling en veiligheid, en daarmee op het werk van de huisarts.

  • RECTIFICATIE

    In het artikel ‘Huisartsopleiders over omgaan met evidence-based medicine’ van Helga Raghoebar-Krieger et al., dat is gepubliceerd in november 2017, is helaas een fout geslopen. Op pagina 560 bij ‘Wat is bekend?’ staat: ‘Nederlandse huisartsen, en hun opleiders, zijn nogal traag met het in de…

  • Patiënt en huisarts zien op tegen rectaal onderzoek

    Patiënten zijn vaak terughoudend in het bespreken van anale klachten en huisartsen in het aanbieden van anaal onderzoek bij dergelijke klachten. Ten onrechte, want als een huisarts een rectaal toucher voorstelt, weigeren slechts weinig patiënten en met rectaal onderzoek wordt bijna altijd een correcte diagnose gesteld.

  • Jaarlijks gezondheidsonderzoek beter voor verstandelijk beperkten

    Mensen met een verstandelijke beperking overlijden ongeveer twintig jaar eerder dan mensen in de algemene bevolking, vaak aan behandelbare aandoeningen. In het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Canada en Australië stimuleert de overheid huisartsen om jaarlijks een proactief gezondheidsonderzoek uit te voeren bij mensen met een verstandelijke beperking (PGO-VB). Deze onderzoeken brengen nieuwe aandoeningen aan het licht (zoals visusstoornissen, obstipatie, hart- en vaatziekten) en vergroten de deelname aan bevolkingsonderzoeken en programma’s voor gezondheidsbevordering. Dat blijkt uit een recent literatuuronderzoek.

  • Een tabletje breken, moeilijker dan het lijkt

    De gebruiksvriendelijkheid van medicatie kan beter, met name voor ouderen. Een op de vier ouderen heeft problemen met de verpakking of inname, en een tablet goed doorbreken lukt slechts een op de drie. Zorgverzekeraars, farmaceutische industrie, hulpverleners en patiënten zelf moeten daarom de handen ineenslaan. Dat is de uitkomst van een recent promotieonderzoek.

  • Nierfunctiebepaling in de apotheek is onnodig

    Informatie over de nierfunctie is van belang bij diverse medicijnen, maar nierfunctiebepaling in de apotheek heeft geen toegevoegde waarde. Zo leidde een nierfunctiebepaling bij patiënten die een antibioticum kregen slechts bij een klein percentage (2%) tot verandering in het voorschrift van de behandelend arts.

  • Screenen op hiv bespaart zorgkosten

    Op lange termijn is het kosteneffectief om iedere nieuwe patiënt in de huisartsenpraktijk te testen op hiv. Dat blijkt uit een Brits onderzoek dat is uitgevoerd in een Londense wijk met veel hiv-patiënten. Volgens de onderzoekers is deze vorm van screening net zo kosteneffectief als een behandeling met Post Expositie Profylaxe (PEP) bij mannen die seks hebben met mannen. In Nederland wordt testen op hiv vooralsnog alleen aanbevolen bij risicogroepen.

  • MedicijnBalans: onafhankelijke site voor artsen

    De website MedicijnBalans biedt actuele en onafhankelijke informatie over nieuwe medicijnen. De site is een initiatief van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik.

  • Therapietrouw cruciaal bij kinderen met astma

    Bij kinderen met astma is het voorkomen van exacerbaties een belangrijk behandeldoel. Goede therapietrouw helpt dit doel te bereiken. Kinderen die jonger zijn gestart met inhalatiemedicatie en/of door de kinderarts worden behandeld, hebben een betere therapietrouw. Na een ernstige exacerbatie treedt er bij een kwart van de kinderen binnen het jaar opnieuw een exacerbatie op. Opletten dus bij deze groep kinderen!

  • Primaire cardiovasculaire preventie voor ouderen

    Het is onduidelijk of ouderen baat hebben bij primaire preventie van hart- en vaatziekten. Daarom is er een onderzoek opgezet waarbij gegevens worden verzameld in 116 huisartsenpraktijken, met een follow-up van meer dan zes jaar.

  • Dieet voor kinderen met functionele buikpijn

    Er is beperkt bewijs dat het voorschrijven van probiotica aan kinderen met functionele buikpijn effectief is. Het voorschrijven van extra vezels of medicatie heeft geen zin. Dat zijn de conclusies van twee recente Cochrane-reviews.

  • Behandeling acute jichtaanval blijft maatwerk

    In de behandeling van een acute jichtaanval zijn corticosteroïden en NSAID’s even effectief. De nieuwe NHG-Standaard Artritis adviseert dan ook om voor het middel te kiezen dat het best bij de patiënt past. Een recent literatuuronderzoek bevestigt dit advies. Corticosteroïden lijken weliswaar minder bijwerkingen te geven dan NSAID’s, maar er is onvoldoende bewijs om hiervan een richtlijn te maken.

  • Geen decongestiva bij kinderen met OME

    Decongestiva zijn onnodig bij kinderen met otitis media met effusie (OME). De NHG-Standaard Otitis media met effusie bij kinderen stelde eerder al dat het middel geen toegevoegde waarde heeft en waarschuwde voor bijwerkingen. Recent onderzoek bevestigt dat decongestiva weinig effect hebben, maar toont ook aan dat bewijs voor ernstige bijwerkingen ontbreekt.

  • Restyling H&W

    Wat zijn de belangrijkste redenen om een blad ingrijpend te vernieuwen? Suggesties uit lezersonderzoek, een nieuwe, ambitieuze hoofdredacteur én een eigenaar van het blad die daar budget voor beschikbaar stelt. Al deze ingrediënten waren eind 2016 bij H&W aanwezig: de hoogste tijd dus voor…

  • Infobesitas [Redactioneel]

    U wordt overstelpt met informatie die om uw aandacht vraagt. Er zijn tientallen op u gerichte medische (wetenschappelijke) tijdschriften, u kunt elke dag nascholen en bijna alles is via internet of apps op te zoeken. Elke 36 seconden verschijnt in Pubmed een peer reviewed medisch artikel - Nederlandse huisarts-onderzoekers publiceren er ruim zeventig per maand - en jaarlijks verschijnen er tientallen nieuwe of bijgewerkte richtlijnen. Hoe gaat u dit tot u nemen? U wilt bijblijven, maar infobesitas ligt op de loer. Wat is de rol van H&W daarbij?

Wetenschap

  • De synergie tussen beeld en tekst

    Visuele elementen zijn in kranten en tijdschriften steeds meer ruimte gaan innemen, mede onder invloed van televisie en internet. Ook Huisarts en Wetenschap gaat meer werken met beeld. Dat is niet alleen fijn voor het oog, maar kan ook nuttig zijn. Zo kunnen visualisaties ons helpen om informatie beter te onthouden en heeft beeld soms een ander effect op lezers dan tekst.

  • “Iedereen telt mee en heeft recht op zorg”

    Meer verbondenheid is gewenst tussen de noordelijke en zuidelijke Europese landen, tussen rijk en arm, en tussen huisartsen en public health. Dat stelt prof. Jan De Maeseneer, sinds 30 september 2017 met emeritaat bij de Universiteit Gent, in zijn recent verschenen boek Family medicine and primary care at the crossroads of societal change. Daarin blikt hij terug op de afgelopen veertig jaar en beschrijft hij een toekomstperspectief.

  • Stop SPUTOVAMO nu!

    Sinds 2011 gebruiken artsen op huisartsenposten en spoedeisendehulpafdelingen SPUTOVAMO om kindermishandeling op te sporen. Veel huisartsen vinden het invullen van dit instrument maar een hinderlijke onderbreking van hun meestal drukke dienst. Met een lage positief voorspellende waarde lijkt het instrument ook nauwelijks een meerwaarde te hebben voor het ontdekken van kindermishandeling.

  • Gooi het mishandelde kind niet met het badwater weg

    Sinds het promotieonderzoek van Schouten wordt ten onrechte gepleit voor het afschaffen van SPUTOVAMO, de vragenlijst kindermishandeling. Door het gebruik van deze vragenlijst zouden te veel zorgmedewerkers kindermishandeling missen en ook te vaak ten onrechte vermoeden dat er van kindermishandeling sprake is. Alleen zijn niet de signaleringsvragen het probleem, maar vooral de manier waarop onderzoekers en artsen ze gebruiken.

  • De (on)zin van screening op kindermishandeling

    Kindermishandeling is een omvangrijk probleem, dat huisartsen op huisartsenposten vaak niet herkennen. Vroegtijdige signalering is echter belangrijk en daarom heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in 2011 besloten om het gebruik van een signaleringsinstrument voor kindermishandeling op huisartsenposten verplicht te stellen.

  • Betere kennis en attitude huisartsen over soa’s door online nascholing

    Huisartsen spelen een belangrijke rol bij de preventie en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Veel zorgverleners vinden het moeilijk om met hun patiënten over soa’s te praten. Nascholingsprogramma’s over soa’s kunnen hen daarbij helpen. Met een prospectief cohortonderzoek hebben we onderzocht wat het effect is van het individuele en online nascholingsprogramma (e-PIN) ‘Het soa-consult’ op de kennis, de attitude en het gedrag van huisartsen en aios ten aanzien van soa’s.

  • Cognitieve achteruitgang bij oudere migranten

    In westerse landen is 5,4 tot 6,4% van de 60-plussers zonder migratieachtergrond dement, maar er zijn aanwijzingen dat dementie relatief vaker voorkomt bij mensen met een migratieachtergrond. Wij onderzochten de prevalentie van milde cognitieve achteruitgang (MCI) en dementie bij thuiswonende niet-westerse migranten van 55 jaar en ouder in Nederland.

  • Zorg op maat voor diabetes mellitus type 2

    De NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 raadt aan om bij het behandelen van hyperglykemie rekening te houden met leeftijd, diabetesduur en intensiteit van de bestaande behandeling. Ook voor hypertensie en dyslipidemie wordt aangeraden de standaardwaarden voor de behandeldoelen (HbA1c, systolische bloeddruk en LDL-cholesterol) aan te passen aan de individuele patiënt. Wij onderzochten de meerwaarde van deze benadering.

Praktijk

  • Acromegalie, niet te missen?

    Acromegalie is een zeldzaam klinisch syndroom met kenmerkende symptomen zoals vergrote acra, vergroving van het gelaat en verlaging van de stem. De oorzaak is bijna altijd een adenoom in de hypofyse. De diagnose wordt vaak gemist omdat de symptomen zich zeer langzaam ontwikkelen. De complicaties zijn uiteindelijk ernstig en als behandeling uitblijft, is de levensverwachting verkort. De IGF-1-test lijkt een goed en goedkoop screeningsinstrument voor acromegalie, maar de sensitiviteit en specificiteit zijn niet groot. Daarom is laagdrempelig overleg met de internist-endocrinoloog geboden. Met somatostatine-analogen en chirurgie kan ongeveer twee derde van de patiënten genezen.

  • Psychische problemen bij een vluchtelingjongere, en nu?

    De kans dat u een alleenstaande vluchtelingjongere op uw spreekuur krijgt wordt steeds groter. Want als huisarts bent u de zorgverlener met wie vluchtelingen na plaatsing in een gemeente het meest te maken krijgen. Het is dan vaak aan u om eventuele psychische problemen op te sporen. Maar hoe doet u dat, gezien het taalprobleem en de onbekendheid met de problematiek van vluchtelingkinderen en -jongeren?

  • Kennistoets Zorg op maat voor diabetes type 2

    Zorg op maat bieden voor patiënten met diabetes type 2. Toets uw kennis over deze benadering.

  • Het hymen, een delicate kwestie

    Het aantal Nederlandse vrouwen met een migratieachtergrond stijgt en zij kunnen huisartsen confronteren met verzoeken om een maagdelijkheidsverklaring of hymenreconstructie. Dat stelt de arts voor een dilemma: een valse verklaring of onnodige ingreep weigeren is medisch juist, maar kan de vrouw blootstellen aan geweld of verstoting.

  • E-consult bij medicatie voor een angststoornis

    Therapieontrouw van medicatie bij patiënten met een angststoornis is een probleem. Patiënten hebben behoefte aan meer begeleiding van hun huisarts bij het starten van medicatie. Ze willen het vaak hebben over mogelijke bijwerkingen, en willen weten hoe lang het duurt voor een middel werkt en hoe lang ze het moeten gebruiken. Om de begeleiding te intensiveren kunt u naast de reguliere consulten het e-consult aanbieden.

  • Serie therapie van alledaagse klachten: Behandeling van hoesten

    Hoesten is een door prikkeling van de slijmvliezen veroorzaakte plotselinge uitstoting van lucht.

Richtlijn

  • Praten over vaten met ouderen

    Behandeling van de bloeddruk is tot op hoge leeftijd nog steeds zinvol. Dit staat in het addendum bij de richtlijn CVRM over (kwetsbare) ouderen, dat onlangs verscheen op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging.

  • Artsen spelen een grote rol bij stoppen met roken

    Voor driekwart van de rokers die vorig jaar een serieuze stoppoging ondernamen, is doktersadvies de reden om te stoppen. De NHG-Behandelrichtlijn (voorheen NHG-Standaard) geeft de huisarts handvatten hoe hij kan bijdragen aan het stoppen met roken.

  • Herziene NHG-Behandelrichtlijn Koortslip

    Een koortslip is een veelvoorkomende, self-limiting, recidiverende infectie die wordt veroorzaakt door het herpessimplexvirus. Patiënten vragen hiervoor meestal geen medische hulp. Een koortslip kan lokaal worden behandeld met zinkoxide- of zinksulfaatgel, of met een indifferente crème. Soms kan antivirale crème de genezingsduur iets bekorten.

NHG Forum

  • Uitgelichte post HAweb Ledenforum: Vet- en suikertaks

    'Vet- en suikertaks, doen of vreselijk idee?’ luidt een oproep op HAweb van Wida Khatab, eerstejaars aios huisartsgeneeskunde. ‘De helft van de Nederlanders was in 2016 te zwaar. Is het niet tijd om dit via accijns een halt toe te roepen?’

  • Jan Kremer: ‘Complexiteit omarmen’

    Vijf jaar geleden verscheen Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022. Halverwege de looptijd van dat rapport, in december, keek het NHG tijdens het symposium ‘Het NHG kijkt vooruit’ naar de toekomst. Dat deden we samen met belangrijke stakeholders die recentelijk hun visie hebben uitgebracht: de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), Zorgverzekeraars Nederland, en de Federatie Medisch Specialisten (FMS).

  • Rookvrije start

    De kruitdamp van het vuurwerk is nog niet opgetrokken of de goede voornemens vliegen ons alweer om de oren. Onze patiënten willen meer bewegen en afvallen.

  • Interview met adviesraad richtlijnen: ‘Wij kunnen ons met de inhoudelijke kant bezighouden

    De NAS adviseert bij richtlijnontwikkeling over knelpunten uit de praktijk, over toepasbaarheid en haalbaarheid van standaarden, en over de onderwerpskeuze. De adviesraad bestaat uit tien praktiserende huisartsen, bij voorkeur uit verschillende delen van het land en met verschillende functies als huisarts.