Alle nummers
Archief tijdschrift

2024, nummer 3

Jaargang
67

Nieuws

  • Cranberries effectief als UWI-profylaxe?

    Cranberryproducten worden al tientallen jaren gebruikt ter preventie van urineweginfecties (UWI’s). In hoeverre én bij wie dit zinvol is, was tot voor kort onbekend. Een recente Cochrane-review toont dat cranberries waarschijnlijk effectief zijn ter preventie van UWI’s bij vrouwen met recidiverende UWI’s, bij kinderen met een voorgeschiedenis van 1 of meer UWI’s en bij patiënten die een verhoogd risico op UWI’s hebben na bepaalde interventies zoals blaasbestraling. Daarentegen lijken cranberries niet effectief bij zwangeren, volwassenen met neuromusculaire blaasproblemen en onvolledige blaaslediging en ouderen in instellingen. Cranberryproducten lijken geassocieerd met een verhoogd risico op milde gastro-intestinale bijwerkingen.

  • Nog te vroeg voor een DNA-paspoort

    Genetisch testen bij risicogeneesmiddelen leidt tot een lagere incidentie van ernstige bijwerkingen bij eerste- en tweedelijns patiënten. Dit blijkt uit een gerandomiseerd open-label cross-over onderzoek dat is uitgevoerd in 7 landen, waaronder Nederland. Dit toont echter nog niet aan dat screenend farmacogenetisch testen klinisch relevant is.

  • Operatie of afwachten bij een liesbreuk?

    Sommige patiënten die een liesbreukoperatie ondergaan krijgen erna last van chronische pijnklachten. Daarom wordt een liesbreuk die geen of nauwelijks klachten geeft vaak niet geopereerd. Uit een follow-uponderzoek van een RCT blijkt echter dat patiënten met milde klachten op de lange termijn vaak toch een operatie ondergaan.

  • Willen wat je kunt

    Noem een probleem in de zorg en de kans is groot dat de huisarts wordt genoemd als ‘oplossing’. Komen de hoge verwachtingen een keer niet vanuit de overheid, zorgverzekeraar of patiënt, dan doen we zelf wel een duit in het zakje.

  • Nieuw onderzoek naar leefstijlinterventie bij de behandeling van depressie

    Bij een depressieve stoornis of depressieve klachten (hierna ‘depressie’) kan een gezonde leefstijl zowel de somatische als de psychische gezondheid verbeteren. Maar juist tijdens een depressie kan motivatie hiervoor ontbreken. Wij hebben daarom een leefstijlinterventie (GLI-LEEF!) ontworpen die hier rekening mee houdt. Dit onderzoek beoogt de haalbaarheid hiervan in de huisartspraktijk te beoordelen.

  • Beschermt vaccinatie tegen long-COVID?

    Coronavaccinatie verlaagt de kans op het krijgen van een (ernstige) corona-infectie. Maar verlaagt coronavaccinatie ook de kans op long-COVID? Een groot cohortonderzoek met data uit een Zweedse populatie toont een beschermend effect van vaccinatie voor het ontwikkelen van long-COVID. Er zijn echter verschillende punten die de interpretatie van deze data moeilijk maken.

  • De rollator: vriend of vijand

    Ze zeggen weleens dat je als arts alle ziekten en gebreken die je patiënten doormaken zelf moet ervaren om je patiënten beter te begrijpen.

  • Behandeling alopecia areata is meestal weinig effectief

    Er is weinig bewijs dat behandeling van alopecia areata effect heeft. Baricitinib, een oraal immunosuppressivum, is het enige geneesmiddel dat bij een deel van de patiënten de haargroei verbetert. Dat blijkt uit een cochranereview. Baricitinib is echter bestemd voor behandeling in de tweede lijn. Er zijn geen effectieve middelen beschikbaar in de huisartsenpraktijk.

  • Minder scepsis over vaccinaties door video-interventie?

    Kan een video-interventie direct na de COVID-19-vaccinatie bezorgdheid over bijwerkingen verminderen en de vaccinatiebereidheid verbeteren? Ja, een beetje, concludeerden Nieuw-Zeelandse onderzoekers in een onderzoek onder COVID-19-gevaccineerden.

Wetenschap

  • Rol voor openbaar apotheker als behandelaar bij recidiverende blaasontsteking?

    Blaasontsteking of cystitis bij vrouwen is een van de meest voorkomende bacteriële infecties in de eerstelijnszorg. Gezien deze hoge incidentie en het stijgende tekort aan zorgverleners in de huisartsenpraktijk vinden wij dat openbaar apothekers ingezet moeten worden bij de behandeling van vrouwen met een recidiverende ongecompliceerde blaasontsteking.

  • Verborgen verdriet en boosheid door eetproblemen bij kanker

    Ongeveer de helft van de kankerpatiënten ervaart voedingsproblemen door de ziekte of behandelingen, wat kan leiden tot slechte eetlust, verminderde voedingsinname en gewichtsverlies. Minder bekend is dat deze eetproblemen ook psychosociale gevolgen kunnen hebben, zoals boosheid, teleurstelling en verdriet. Huisartsen lijken zich terdege bewust van voedingsproblemen bij hun patiënten, maar richten zich vooral op fysieke gevolgen. Patiënten kunnen echter grote behoefte hebben aan erkenning van ook deze psychosociale problemen. Bewustwording bij huisartsen van de psychosociale gevolgen van eetproblemen en wat zij daarin voor patiënten en diens naasten kunnen betekenen, is de eerste stap in betere zorg bij deze problematiek.

  • Rouw bij een onvervulde kinderwens

    Zodra definitief wordt dat een kinderwens niet vervuld zal worden, kan dit grote impact hebben op de levens van vrouwen en mannen. Het is belangrijk te beseffen dat bij een onvervulde kinderwens sprake is van een verlieservaring en verwerking daarvan nodig is. Iets wat iemands grootste wens is, ligt buiten handbereik. Dit artikel besteedt aandacht aan de gevolgen van ongewenste kinderloosheid, (persisterende) rouw en maatschappelijke en individuele rituelen om rouw te verwerken. Ook biedt het handvatten voor de huisarts om anamnestisch te differentiëren tussen normale rouw, een persisterende rouwstoornis en een depressie.

  • Geïntegreerde eerstelijns dementiezorg met DementieNet

    Zorg voor mensen met dementie die thuis wonen is complex en vraagt om afstemming tussen betrokken eerstelijns hulpverleners. Met DementieNet, een tweejarig programma, faciliteerden we de samenwerking tussen professionals in eerstelijns zorgnetwerken. Netwerksamenwerking en kwaliteit van zorg verbeterden gedurende de 2 jaar. Deze verbeteringen werden in stand gehouden na beëindiging van het programma. Zorgkosten bleven gelijk. Het DementieNet-programma lijkt daarmee een duurzame verandering naar meer geïntegreerde dementiezorg te stimuleren.

  • Rouw, meer weten helpt

    Over het omgaan met rouw en verlies weet Manu ­Keirse, expert rouwverwerking en palliatieve zorg, eindeloos te vertellen. Tijdens dit interview hangen we aan zijn lippen als hij vertelt over rouwarbeid en hoe je kunt leren comfortabel te zijn met rouw en verdriet. Beluister vooral ook de 2 H&W-podcasts over dit onderwerp.

  • Is een leefstijlinterventie in de huisartsenpraktijk (kosten)effectief?

    Hart- en vaatziekten (HVZ) worden voornamelijk veroorzaakt door een ongezonde leefstijl. Daarom adviseren meerdere NHG-Standaarden het aanpakken van een ongezonde leefstijl als essentiële stap in de preventie van HVZ. Naast een gepersonaliseerde aanpak zijn er sinds 2019 ook gecombineerde leefstijlprogramma’s beschikbaar. In theorie kan de huisarts een grote rol spelen bij preventie door leefstijlverandering, maar het is onduidelijk of dat (kosten)effectief is. In het niet-gerandomiseerde stepped-wedge implementatieonderzoek naar het ‘Healthy Heart’-programma is het effect onderzocht van een leefstijlinterventie op de korte (6 maanden) en langere termijn (24 maanden).

Praktijk

  • Levensbeëindiging bij psychisch lijden [Kennistoets]

    Toets je kennis.

  • Levensbeëindiging op verzoek bij patiënten met psychisch lijden

    Wanneer huisartsen te maken krijgen met een verzoek tot levensbeëindiging bij patiënten met psychisch lijden kan dit zeer ingrijpend zijn. Deze nascholing beoogt meer inzicht te geven in hoe te handelen bij een dergelijk verzoek, met aandacht voor zowel de wens van de patiënt als de eigen grenzen van de huisarts. We bespreken de 4 fases zoals beschreven in de richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) om deze complexe casuïstiek beheersbaar te maken. Daarnaast behandelen we kort de complexe relatie tussen suïcide en levensbeëindiging bij psychisch lijden.

  • Gevolgen van meisjesbesnijdenis en indicaties voor genitale reconstructie

    Meisjesbesnijdenis is een culturele traditie, verbonden met opvattingen over reinheid, schoonheid en vrouwelijkheid. Motieven voor vrouwelijke genitale verminking (VGV) zijn onder andere het bewaken van de maagdelijkheid van (jonge) vrouwen en van de eer van de familie. Met de migratie van mensen uit culturen waar VGV vaak voorkomt, zoals Somalië, Egypte, Ethiopië, Eritrea, Soedan en Irak, kan ook een huisarts in Nederland met VGV te maken krijgen. Veel huisartsen missen kennis over de gevolgen van VGV, zoals recidiverende urineweginfecties en andere urogenitale klachten. De gevolgen en de mogelijkheden van een genitale reconstructie lichten we in onderstaand artikel toe.

Richtlijn

  • Herziene interdisciplinaire richtlijn Slaapproblemen in de laatste levensfase

    De interdisciplinaire richtlijn Slaapproblemen in de laatste levensfase is bestemd voor alle zorgverleners betrokken bij de zorg voor mensen met slaapproblemen en met een levensverwachting die korter is dan 3 maanden. Hierbij krijgt de laatste week - de stervensfase - apart aandacht. De richtlijn sluit aan op de binnenkort te verschijnen herziene NHG-Standaard Slaapproblemen. Belangrijke nieuwe elementen in de behandeling van slapeloosheid in deze levensfase zijn het toepassen van de onderdelen van cognitieve gedragstherapie, vooral stimuluscontrole, slaaprestrictie en ontspanningsoefeningen, en het toepassen van midazolam via een subcutane pomp alleen gedurende de nacht.

NHG Forum

  • NHG in het zorg- & ICT-landschap

    Nederland verandert. Grote technologische ontwikkelingen, een krappe arbeidsmarkt en een samenleving met een toenemende zorgvraag hebben invloed op het werk van huisartsen.