2003, nummer 13

Jaargang

Nieuws

Traumatisch hersenletsel
Het boek is volgens de tekst op het achterplat geschreven voor neurologen, neurochirurgen, neuropsychologen, traumatologen en revalidatieartsen, al dan niet in opleiding. Een deel van de inhoud is, denk ik, ook voor de geïnteresseerde huisarts de moeite waard. Na een beschrijving van…
NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode
De NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode besteedt duidelijk aandacht aan de verhoogde ijzerbehoefte in de zwangerschap. De afkappunten in eerste en tweede trimester voor hemoglobine (Hb) zijn conform internationale richtlijnen: 6,8 en 6,5 mmol/l, rekening houdend met de hemodilutie in de…
Medisch callcenter 4
Over het callcenter van Achmea heb ik vanuit het veld (inspectie, NHG, LHV) weinig positief commentaar gehoord of gezien. Graag wil ik als gebruiker enig commentaar geven. De telefonische bereikbaarheid van de huisartsenpraktijk is vaak slecht en de belasting voor de praktijk is groot. Aan de…
Medisch callcenter 3
Samen met een collegapraktijk in ons dorp deed ik mee aan de pilot Medical Call Center van Achmea zoals door Spelten en Gubbels beschreven (H&W 2003; 46;543-6). Onze assistente was eraan gewend om met actuele dossiergegevens voor de neus de telefoon op te nemen en een adequate triage met…
Medisch callcenter 2
Sardeman concludeert in zijn commentaar over de medische callcenters dat de inspectie een medisch callcenter een risicovol experiment vindt. Volgens hem kunnen taken wel verschoven worden, maar de bijbehorende verantwoordelijkheden niet. Hij stelt dat de huisarts zijn verantwoordelijkheid in een…
Nerveus-functionele klachten 1
Met verbazing lazen wij het commentaar ‘Nerveus-functionele klachten bestaan niet’ van Henriëtte van der Horst (H&W 2003;46:602). Elke huisarts ziet dagelijks patiënten met klachten waarvoor zij geen medische verklaring kan vinden. Onder hen zijn patiënten die dit soort klachten vaak en over…
Nerveus-functionele klachten 2
Henriëtte van der Horst bepleit in haar commentaar (H&W 2003;46:602) het vervangen van de term ‘nerveus-functionele klachten’ door de term ‘lichamelijk onverklaarde klachten’. Ik kan mij daar op zich zelf goed in vinden, maar tegelijk betwijfel ik het praktische nut van haar oproep. De Nijmeegse…
Nerveus-functionele klachten 3
‘Nerveus-functionele klachten bestaan niet’, schrijft Van der Horst. Onzin, dacht ik, die heeft het niet begrepen. Hoe komt het toch dat zij het contextrijke en openingen biedende ‘nerveus-functionele klachten’ wil inruilen voor het doodse, met twijfelzucht en negativiteit omgeven ‘lichamelijk…
NHG-Standaard Functiestoornissen van de schildklier
Onlangs werd ik verrast door een patiënte die vroeg om een verwijzing. Ik had geadviseerd dat dit niet nodig was. Zij vond echter op internet informatie die het tegendeel beweerde. Op de NHGsite! Overleg met een internist bevestigde dat een verwijzing inderdaad zinloos was en dat er een foutje…
Afkoeling als behandeling van koorts bij kinderen
Achtergrond Om koorts bij kinderen te behandelen worden vaak fysische methoden geadviseerd, zoals afsponzen met lauw water, in bad doen of koelen met een ventilator. Het voordeel van deze methoden is dat ze goedkoop zijn en overal beschikbaar. Het is echter onduidelijk of fysische methoden…
Paracetamol bij artrose
Achtergrond Richtlijnen adviseren verschillend over het gebruik van paracetamol of NSAID's bij artrose. NSAID's kunnen (ernstige) gastro-intestinale bijwerkingen geven. Minder bekend zijn de (ernstige) gastro-intestinale bijwerkingen van hoge doseringen paracetamol (meer dan 2 gram per dag)…
Huisartsen in de overgang schrijven vaker hormonen voor
Oudere vrouwelijke huisartsen komen niet alleen vaker vrouwen met overgangsklachten tegen op hun spreekuur, recepten voor hormoonsubstitutie zitten bij hen ook makkelijker in de pen. Vrouwen op het platteland zien de overgang minder als een probleem waarmee je naar de huisarts gaat. Deze zomer…
Gehoor voor het gehoor
De Raad voor Gezondheidsonderzoek (RGO) bepleit in zijn recente Advies Gehooronderzoek meer aandacht voor preventie van gehoorverlies bij jongeren en tijdige opsporing van slechthorendheid bij ouderen. Zo'n 10% van de bevolking (met name ouderen) lijdt in meerdere of mindere mate aan…
Drinken en suïcide in december
Heel wat aandoeningen kennen de invloed van het seizoen. Alcoholpancreatitis is er zo een. In deze feestmaand is dat een mooi onderwerp. In Finland is alcohol de voornaamste oorzaak van pancreatitis. De meeste alcohol wordt in de zomervakantie en tijdens de feestdagen in december gedronken. In…
Antivirale medicatie bij influenza
Antivirale medicatie is prijzig en de duur van griepklachten wordt minimaal bekort. Toch is het soms kosteneffectief om deze medicatie voor te schrijven bij patiënten van 65 jaar en ouder. Tot deze conclusie komen Amerikaanse onderzoekers na de constructie van een beslisboom. Hiermee werd…
Screening op alcohol
Negen procent van de patiënten in de huisartsenpraktijk zou te veel alcohol gebruiken. Dit concluderen Beich et al. in een meta-analyse over screening op alcoholgebruik in de huisartsenpraktijk. Ze sloten 8 onderzoeken in met in totaal 3250 patiënten. Als 1000 patiënten een vragenlijst invullen…
Gezellig of gevaarlijk drinken
Volgens een recent proefschrift van Anderson kunnen huisartsen een belangrijke bijdrage leveren aan de volksgezondheid door hun patiënten te adviseren over hun alcoholgebruik. Anderson begon zijn carrière als huisarts, maar maakte de overstap naar de openbare gezondheidszorg: al 15 jaar doet hij…
Gezonde scepsis
Nog op zoek naar een mooie kritische website? Surf dan naar www.healthyskepticism.org. De site wordt gemaakt door Healthy Skepticism, een internationale non-profitorganisatie die zich ten doel stelt een tegengif te zijn tegen misleidende reclame van de farmaceutische industrie. De organisatie…
Thiazidediuretica voorkomen heupfracturen
Het gebruik van thiazidediuretica vermindert het risico op heupfracturen. Dat is de opmerkelijke uitkomst van de Rotterdam Study . De onderzoekers onderzochten in een prospectief cohortonderzoek de relatie tussen de dosis en duur van thiazidegebruik en het risico op heupfracturen bij 7891…
De pil en trombose
Bij het gebruik van orale anticonceptie is het risico op trombose drie- tot zesmaal zo groot. De pil met het minste risico op trombose is die met 20 mg ethinylestradiol en levonorgestrel. Bij een pil met cyproteronacetaat is het relatief risico op trombose sterk verhoogd – gemiddeld met een…
Continuïteit is voordelig
Continuïteit is goedkoop. Belgische patiënten ouder dan 45 jaar die gebruikmaken van een en dezelfde dokter kosten de gemeenschap minder dan patiënten die meerdere huisartsen consulteren. De Maeseneer et al. onderzochten de kosten van de huisartsenzorg bij verschillende groepen in Aalst en Luik…

Wetenschap

Patiënten in geneesmiddelenonderzoek verschillen van latere gebruikers
De introductie van nieuwe geneesmiddelen gaat in het algemeen gepaard met het advies aan huisartsen om deze middelen ‘terughoudend’ voor te schrijven. Omdat nieuwe middelen vóór toelating tot de markt in relatief kortdurende onderzoeken met kleine en geselecteerde patiëntenpopulaties worden…
Pijn en functionele beperkingen bij patiënten met artrose: het vermijdingsmodel
Atrose van de knie (gonartrose) is een in Nederland veel voorkomende chronische gewrichtsaandoening. Volgens een onderzoek van Van Saase et al. is bij 30% van de mannen en 40% van de vrouwen van 65 jaar en ouder artrose in de knie op röntgenfoto's zichtbaar. In ander onderzoek bleek dat de helft…
Chronische maagzuurremmers: slikken of stoppen?
Dyspeptische klachten komen vaak voor. De NHG-Standaard Maagklachten geeft aan dat oesofagitis graad II of hoger, Barrettoesophagus, slokdarmstrictuur als gevolg van peptische oesofagitis of een maagbloeding een absolute indicatie zijn voor chronische medicamenteuze behandeling met…
De diagnostische waarde van de aanbevelingen uit de NHG-Standaard Dementie
Huisartsen zijn gewoonlijk de eersten binnen de gezondheidszorg die contact hebben met ouderen met dementiesymptomen, en zijn vaak de enige artsen die betrokken zijn bij de diagnose. Het staat ter discussie of huisartsen patiënten bij wie zij een dementie vermoeden, zelf zouden moeten…
Huisartsenpraktijk annex coffeeshop
Cannabis kan nu ook via een recept van de huisarts bij de apotheek gehaald worden. Dit is geen goede ontwikkeling. De effectiviteit is dubieus en de bijwerkingen zijn fors en onvoorspelbaar. Het gelukzalige ‘high’ gevoel mag dan verzachtend zijn in bepaalde situaties, maar hiervoor is geen recept…
Wie is er bang voor diagnostiek bij dementie?
Iedereen is bang voor dementie. Huisartsen lijken bang voor diagnostiek en stellen zich passief op. Een actieve houding bij signalering en diagnostiek van dementie is echter in het belang van de patiënt, diens naasten en dus ook van huisartsen. Het is tijd voor een attitudeverandering bij de…

Praktijk

Het vroegtijdig stellen van de diagnose: Gewoon vergeetachtig of dement?
In de NHG-Standaard Dementie wordt gesproken over diagnostiek in een vroege fase. Dementie begint sluipend, met lichte veranderingen in het functioneren. Een vroege herkenning is dus moeilijk. Patiënten kunnen de – veelal aspecifieke – symptomen verhullen, en lichte afwijkingen worden niet…
Efficiencykorting van 10 procent: Vet cool!
Mevrouw Conference, 32 jaar, komt bij u omdat ze vanaf 1 januari nog eens een serieuze poging wil wagen om af te vallen. Ze is na de geboorte van elk kind zwaarder geworden; nu haar derde kind 1 jaar is heeft ze een gewicht van 87 kilo bij een lengte van 1,70 m, dus een Queteletindex (QI) van 30…
Infectiepreventie in de huisartsenpraktijk: Van vuil naar schoon
Begin 2003 heeft een werkgroep, waarin ook het NHG was vertegenwoordigd, zich gebogen over een nieuwe richtlijn voor infectiepreventie in de huisartsenpraktijk. Deze richtlijn zal in een aantal opzichten afwijken van de adviezen uit de vroegere NHGBouwsteen Desinfectie en sterilisatie. In enkele…
Plannen voor een HOED? Denk voor, niet na!
Uit de inventarisaties ten behoeve van de Toekomstvisie Huisartsenzorg bleek dat huisartsen de onderlinge samenwerking erg belangrijk vinden. Immers, alleen dan zijn wensen als parttime werken, specialisatie en differentiatie, waarneming en vervanging goed te realiseren. En ook vindt…
Frank van Balen over de ‘physician assistant’: ‘Meer ruimte voor mijn kwaliteit, kennis en kunde’
Frank van Balen uit Utrecht is de eerste Nederlandse huisarts die een physician assistant in dienst heeft: Marcia Andela. In diverse bladen is al aandacht gegeven aan haar ervaringen, maar In de praktijk was vooral nieuwsgierig naar de huisartsenkant van het verhaal. Wat is het feitelijke…
Charmeoffensief
Eén uitzending van het programma Ook dat nog! heeft blijkbaar zoveel effect dat in drie dagen tijd driehonderd klachten over huisartsenposten binnenkwamen bij 's lands ombudsman. De bereikbaarheid is slecht, diagnosen worden gemist, en de patiënt krijgt de rekening voor een doktersconsult waar…
Fenomeen van Raynaud en wintertenen
Verkleurde pijnlijke vingers of tenen bij lage omgevingstemperatuur, dat zijn de kenmerkende verschijnselen van het fenomeen van Raynaud (FR) en wintertenen. Prevalentiecijfers van FR variëren van 5% tot 21% afhankelijk van geografische variatie, sekse en definitie. FR komt vaker voor in een…
Hartkloppingen
In een extra-nummer van H&W dat volgende week verschijnt, staat onder andere de langverwachte NHG-Standaard Atriumfibrilleren (H&W 2003;46:819-30). In deze bijdrage in de serie Diagnostiek gaan we uitgebreid in op de diagnostiek van hartkloppingen. Elke bijdrage in de serie diagnostiek…