Alle nummers
Archief tijdschrift

2023, nummer 7

Jaargang
66
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Podcast: juli 2023

    SGLT2-remmers kunnen diverse bijwerkingen hebben bij mensen met DM2, zoals genitale schimmelinfecties. Informeer patiënten hierover tijdig. En hoe zit het met het gebruik van krachtiger corticosteroïden bij eczeem? Verder: wat kunnen we doen tegen medicijnverspilling? Meer weten? Luister naar de H&W Podcast van deze maand.

  • Een kwestie van wachten

    ‘Het gaat de laatste tijd niet goed met me,’ zegt de huisarts tegen de psychiater. ‘Ik voel me zo gejaagd en ik kan me moeilijk concentreren op mijn taken. Dat frustreert me. Dan wil ik bijvoorbeeld patiënten verwijzen naar de ggz, maar is de wachttijd ruim een jaar! Vervolgens moet ik al die arme mensen ter overbrugging begeleiden. Ik zie het niet meer zitten.’

  • Vegen, vegen, vegen

    Ik ken haar als een vriendelijke, stijlvolle, maar wat gereserveerde dame. In mijn ogen een echte Zwitserse. Ze volgde 50 jaar geleden de liefde van haar leven en woont sindsdien in ons vlakke land. Hem zag ik recent een aantal keren vanwege zijn uitgebreide gordelroos, die maar niet wilde genezen. Nu zit ik bij hen thuis tussen indrukwekkende foto’s van de bergen, omdat hij ‘warrig’ overkomt.

  • Krachtiger corticosteroïd geeft een beter resultaat bij eczeem

    Hoewel lokale corticosteroïden al ruim 50 jaar bij eczeem worden toegepast, is er twijfel over het optimale gebruik ervan. Een cochranereview van afgelopen jaar laat zien dat een matig of krachtig corticosteroïd (klasse 2 of 3) voor de lokale behandeling van een opvlamming van matig tot ernstig eczeem waarschijnlijk effectiever is dan een mild cortico­steroïd. Mogelijk zijn een- en tweemaal daags smeren even effectief. Om een opvlamming te voorkomen, is het gebruik van een krachtig lokaal corticosteroïd gedurende 2 opeenvolgende dagen per week (weekendtherapie) effectiever dan geen gebruik van een lokaal corticosteroïd.

  • Is clopidogrel een risicofactor voor traumatische intracraniële bloedingen?

    Het gebruik van antistolling wordt gezien als belangrijke risicofactor voor het optreden van intracraniële bloedingen na een hoofdtrauma. Anders dan de tweedelijnsrichtlijn beschouwt de NHG-Standaard Hoofdtrauma trombocyten­aggretatieremmers, zoals clopidogrel, niet als belangrijke risicofactor. Ons onderzoek lijkt erop te wijzen dat dat wel het geval is, hoewel het bewijs beperkt is en het risico relatief mild verhoogd is. We denken dat clopidogrelgebruik bij hoogrisicopatiënten een extra risicofactor is voor het optreden van een traumatische intracraniële bloeding.

  • Nieuw onderzoek naar COVID-19-behandeling met platformtrial

    De COVID-19-epidemie is inmiddels een endemie. Kwetsbare mensen kunnen echter nog steeds ernstig ziek worden en ook gezonde patiënten kunnen langdurige klachten hebben van een milde COVID-19-infectie. Het is nog onduidelijk hoe we corona het beste kunnen behandelen. In het voorjaar van 2023 zijn we daarom gestart met de PLATFORM-COVID-trial, die zich richt op het evalueren van de effecten van bestaande geneesmiddelen op de ziektelast van COVID-19.

  • Dé praktijkhandleiding om persoonsgerichte zorg te verbeteren

    De huisartsenpopulatie is zeer divers. Het geven van zorg vraagt daarom om maatwerk. Als huisartsen proberen we deze persoonsgerichte zorg te leveren door rekening te houden met de context, gezondheidsvaardigheden en etnische achtergrond van elke patiënt. In richtlijnen is daar incidenteel informatie over te vinden. Het boek Persoonsgerichte zorg voor iedereen biedt huisartsenpraktijken handvatten om deze vorm van zorg te optimaliseren. Het gaat dieper in op communicatie en organisatie, en op de effecten van sociale omstandigheden, etnische diversiteit en migratie.

  • Ouderen met niet-specifieke klachten op de SEH zijn kwetsbaar

    Een kwart van de ouderen op de spoedeisende hulp (SEH) presenteert zich met niet-specifieke klachten, zoals vermoeidheid. Deze patiënten zijn ouder, vaker vrouw en kwetsbaarder dan ouderen die zich presenteren met specifieke klachten, zoals pijn op de borst. Ook lopen zij een hoger risico op functionele achteruitgang of opname. Dat blijkt uit een recent prospectief onderzoek.

  • Denk aan de SGLT2-remmer bij diabetes type 2

    Een SGLT2-remmer mag vaker worden voorgeschreven bij patiënten met diabetes die een zeer hoog risico hebben op hart- en vaatziekten (HVZ). Dat is de conclusie van een evaluatieonderzoek naar het voorschrijven van SGLT2-remmers in de eerste lijn volgens de richtlijnen van de aangepaste NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2.

  • Daling moedersterfte in Nederland

    De laatste jaren is moedersterfte in Nederland gehalveerd. Dat blijkt uit een recent promotieonderzoek bij het LUMC. Hart- en vaatziekten zijn de meest voorkomende oorzaken van overlijden tot een jaar postpartum. Een vermijdbare factor is diagnostisch delay, ook in de huisartsenpraktijk.

  • Is een cultuursensitieve video over baarmoederhalsscreening nuttig?

    Nederlandse vrouwen met een Turkse of Marokkaanse migratieachtergrond nemen minder vaak deel aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker dan andere Nederlandse vrouwen. Zou het nuttig zijn om deze groep naast de standaard informatiebrochure ook een cultuursensitieve video aan te bieden? Uit recent onderzoek blijkt dat zo’n video een klein positief effect heeft op de mening over dit bevolkingsonderzoek van vrouwen met een Marokkaanse migratieachtergrond.

  • Baclofen vermindert terugval in alcoholgebruik

    Medicatie kan een onderdeel zijn van de behandeling van patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol. Er zijn verschillende soorten medicatie die kunnen helpen. Baclofen lijkt hierop een aanvulling. Dat blijkt uit een cochranereview.

  • Nachtelijke bloeddrukstijging komt relatief vaak voor

    Ongeveer 1 op de 10 patiënten bij wie bloeddrukmeting is geïndiceerd, heeft ’s nachts een hogere bloeddruk dan overdag. Dat blijkt uit een onderzoek bij patiënten uit huisartsenpraktijken in het Verenigd Koninkrijk. Er is alle reden om deze bevindingen goed in de gaten te houden. Juist patiënten met nachtelijke hypertensie hebben een verhoogd risico op zowel mortaliteit als op het doormaken van een cardiovasculair event.

Wetenschap

  • Het test- en voorschrijfgedrag bij chlamydia- en gonorroe-infecties

    Driekwart van de vrouwen met een vaginale chlamydia-infectie krijgt ook een anorectale infectie. Azitromycine en doxycycline zijn even effectief bij de behandeling van vaginale chlamydia, maar doxycycline werkt beter bij anorectale chlamydia. Het NHG heeft daarom besloten om in de nieuwe NHG-Standaard Het soa-consult doxycycline als voorkeursmiddel te adviseren bij vrouwen met chlamydia. Wij onderzochten het test- en voorschrijfgedrag van huisartsen bij vermoedelijke chlamydia- en gonorroe-infecties. Onze bevindingen laten zien dat het belangrijk is dat huisartsen de nieuwe NHG-Standaard volgen.

  • Een nieuwe, eenvoudige score voor sepsis

    Tijdige herkenning en behandeling van sepsis kan veel sterfte voorkomen. Vooral kwetsbare ouderen hebben een verhoogd risico en juist bij hen zijn de symptomen vaak subtiel of aspecifiek. Er is een nieuwe sepsisscore voor huisartsen op basis van leeftijd, temperatuur, bloeddruk, pols, saturatie en bewustzijn, die het risico op sepsis goed voorspelt.

  • Positieve ervaringen consultatieve psychiatrie in spreekkamer

    Consultatieve psychiatrie maakt het huisartsen mogelijk een psychiater een vraag te stellen over een patiënt met psychische problemen. De geconsulteerde psychiater kan de vraag beantwoorden en heeft de ruimte om naar eigen inzicht aanvullende adviezen te geven. Ook kan de psychiater in gesprek gaan met patiënten, die vaak met meervoudige psychiatrische problematiek kampen. De ervaringen van zowel patiënten als zorgverleners zijn positief vanwege de toegankelijkheid en korte wachttijden van het consult, de vertrouwde omgeving van de huisartsenpraktijk en de deskundigheid van de consulent psychiater.

  • De combinatiepil is geen goede keuze (meer) voor 35-plussers

    Betrouwbare, toegankelijke en gemakkelijk te gebruiken anticonceptie is 1 van de grote verworvenheden van de twintigste eeuw. De combinatiepil verhoogt echter het risico op veneuze trombose, hoewel het absolute risico zonder bijkomende risicofactoren zeer laag is. Veel vrouwen weten niet dat een leeftijd boven de 35 jaar zo’n extra risicofactor is. Zij gebruiken de combinatiepil vaak al langer en hoeven niet naar de huisarts voor herhaalrecepten. De apotheek signaleert pas bij gebruik boven de gemiddelde menopauzeleeftijd. We pleiten er daarom voor om 35-plussers actief te informeren over hun tromboserisico en hun andere vormen van anticonceptie aan te bieden.

  • Observeren doe je samen

    Observeren doe je het best in het kader van samen werken en leren, betoogt Chris Rietmeijer, die onlangs op een onderzoek naar observeren in de huisartsenopleiding promoveerde. Als een vlieg aan de wand observeren hoe de aios zelfstandig werkt kan niet, want de observator beïnvloedt per definitie de situatie.

  • Ervaringen met SGLT2-remmers

    SGLT2-remmers hebben een prominente plaats in het medicamenteuze stappenplan van de NHG-Standaard Diabetes mellitus voor de zeerhoogrisicopatiënten met diabetes. Tot nu toe was er weinig ervaring met deze middelen in de eerste lijn. Wij vroegen praktijkondersteuners en diabetesverpleegkundigen uit de huisartsenpraktijk naar hun eerste ervaringen met bijwerkingen van SGLT2-remmers bij mensen met diabetes mellitus type 2. Genitale schimmelinfectie was de meest gemelde bijwerking, bij vrouwen vaker dan mannen. Om ernstige bijwerkingen als normoglykemische ketoacidose te voorkomen dienen patiënten goede uitleg te krijgen over contra-indicaties en situaties waarbij SGLT2-remmers tijdelijk gestaakt moeten worden.

Praktijk

  • Morbide obesitas [Kennistoets]

    Toets uw kennis.

  • Morbide obesitas, bariatrische chirurgie en de farmacokinetiek

    Morbide obesitas en bariatrische chirurgie hebben invloed op de farmacokinetiek van geneesmiddelen. Dit kan verstrekkende consequenties hebben. Om fouten bij het voorschrijven van medicatie te voorkomen, kan in het HIS automatische medicatiebewaking worden ingeschakeld door de juiste contra-indicaties vast te leggen.

  • Pijn door chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie

    Chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie (CIPN) is een onderschatte, veelvoorkomende bijwerking van chemotherapie, die een negatieve impact heeft op de kwaliteit van leven. Ongeveer een kwart van de patiënten krijgt naast de symptomen van een doof gevoel en verminderde motoriek ook spontane pijn in handen en voeten. Vraag patiënten expliciet naar deze klachten. Alleen voor de pijnklachten van CIPN is symptomatische behandeling mogelijk. Wanneer medicamenteuze behandeling onvoldoende effect heeft, kan een pijnbehandelcentrum uitkomst bieden. Verwijs naar een neuroloog voor aanvullend onderzoek bij neurologische alarmsymptomen.

  • Ecg-casus ‘Onrustige hartslag in het kraambed’

    Patiënt: Een pas bevallen 31-jarige vrouw heeft ’s nachts een onregelmatige hartslag. Voorgeschiedenis: Hooikoorts, angststoornis. Medicatie: Sertraline 1 dd 100 mg. Anamnese: De patiënte is 3 dagen eerder bevallen. In verband met een totaalruptuur is ze post partum voor…

  • Ecg-casus ‘Onrustige hartslag in het kraambed’ [Antwoord]

      Frequentie en regelmaat | Het RR-interval is meestal 5 blokken = 25 mm en regelmatig. De frequentie is gemiddeld 64/min. Sommige slagen vertonen een veel langer RR-interval, er is dus een wisselende regelmaat. As | Niet te bepalen op een eenkanaalsregistratie. P-top | De P…

  • Steek van de pieterman

    De pieterman is een zeevis met stekels, die zich overdag ingraaft in het zand. Vooral badgasten en zeevissers lopen risico op een zeer pijnlijke steek. De beste remedie is het gestoken lichaamsdeel zo snel mogelijk onder te dompelen in zo heet mogelijk water en dit 30–90 minuten vol te houden.

Richtlijn

  • Houdingsafhankelijke tachycardie na COVID-19

    Hoewel houdingsafhankelijke tachycardie niet specifiek is voor COVID-19, komt de aandoening geregeld voor bij patiënten met langdurige klachten na COVID-19. Dit fenomeen is nog relatief onbekend en huisartsen herkennen het mogelijk nog niet altijd.

  • Aanpassingen medicamenteus beleid in NHG-richtlijnen

    Recent zijn een aantal aanpassingen doorgevoerd in de NHG-Standaarden Rood oog en oogtrauma, Het soa-consult en Fluor vaginalis en in de NHG-Behandelrichtlijn Hordeoleum en chalazion. Het betreft wijzigingen in het medicamenteuze beleid.

NHG Forum

  • Twee nieuwe huisartsenbrochures zeldzame ziekten beschikbaar

    Meer huisartsbrochures over zeldzame ziekten vindt u op www.nhg.org/zeldzame-ziekten.

  • Een ‘hete’ zomer?

    De zomer staat voor de deur en voor veel mensen betekent dat: vakantietijd. Even loskomen van het werk, ontspannen en genieten. Ik hoop van harte dat dit voor u ook geldt. Want de zomer kan een periode met uitdagingen zijn, zoals het vinden van een waarnemer, extra werken als collega’s op vakantie zijn, of drukke tijden op de HAP.

  • NHG-Wetenschapsdag | 22 september 2023

    Met ruim 120 ingediende abstracts dit jaar voor de NHG-Wetenschapsdag, kunnen we stellen dat huisartsgeneeskundig onderzoek volop in de belangstelling staat. Dat is goed nieuws, want zo maken we met elkaar – iedere dag – de zorg een beetje beter. Wilt u de presentaties en workshops meebeleven? Kom dan 22 september naar Groningen en kies uit het brede programma de onderwerpen die u aanspreken.

  • Informatisering cruciaal voor goede huisartsenzorg

    Een kerntaak van het NHG is het faciliteren van ICT in de huisartsenzorg. Dit doen we door het digitale beheer en uitwisseling van patiëntgegevens te ondersteunen en communicatierichtlijnen te publiceren en hulpmiddelen te maken om digitale processen te faciliteren.