2001, nummer 10

Jaargang

Nieuws

Gedaanteverwisseling
Sinds 1957 is H&W al enige keren op de schop gegaan. In 1968 verdween de ‘Kaaskleur’, de gekartonneerde omslag en de advertentie op de voorpagina. Zes jaar later kwam er weer een nieuwe omslag en stapte men over van een twee- op een driekoloms opmaak. Daarna veranderde jarenlang voornamelijk de…
Prenatale screening
Op verzoek van de Minister van VWS heeft de Gezondheidsraad aanbevelingen geformuleerd over prenatale screening op Downsyndroom en neuralebuisdefecten, en over routine-echoscopie. Dit op basis van uitgebreide literatuurstudie en doelmatigheidsonderzoek. Naast medisch-technische aspecten zijn ook…
Het medisch jaar 2000
Vijfentwintig jaar lang bood de jaarlijkse uitgave Het Medisch Jaar steeds binnen enkele jaren een min of meer compleet beeld van de geneeskundige ontwikkelingen van de tijd. De redactie nodigde daar, goed gespreid vanuit de verschillende specialismen, auteurs voor uit. Doelstelling daarbij was…
Orale versus vaginale behandeling van vaginale Candida-infectie
Achtergrond Vaginale Candida -infecties komen vaak voor: 75% van de vrouwen voor de menopauze heeft wel eens een infectie. In deze review werden orale antimycotica vergeleken met vaginale middelen. Methoden Er werd gezocht naar gerandomiseerde trials waarin orale middelen met vaginale…
Plaswekker bij kinderen met bedplassen helpt
Achtergrond Enuresis nocturna komt bij 15-20% van de kinderen van 5 jaar en tot 2% van de volwassenen voor. Hoewel de aandoening vaak spontaan verdwijnt, kan de belasting voor kinderen en ouders groot zijn. Methode Er werd in diverse databases gezocht naar gerandomiseerde onderzoeken waarin…
Digitalis bij hartfalen
Achtergrond Digitalis wordt al meer dan 200 jaar gebruikt voor de behandeling van hartfalen. Recent zijn enkele nieuwe trials verschenen zodat een review nuttig is. Doel Nagaan wat het effect van digitalis is bij patiënten met een normaal sinusritme. Speciale aandacht ging uit naar het…
Betahistine voor de ziekte van Menière
Achtergrond De ziekte van Menière wordt gekarakteriseerd door aanvallen van invaliderende duizeligheid, gehoorverlies en oorsuizen. Betahistine wordt vaak voorgeschreven en gebruikt om de frequentie en ernst van de aanvallen te verminderen. Methode Er werd uitgebreid gezocht naar…
NHG-Standaard Jicht
In de NHG-Standaard Jicht worden onder de niet-medicamenteuze therapie, voedingsmaatregelen genuanceerd weergegeven. Purinevrije voeding valt alleen bij frequent optredende jichtaanvallen te overwegen. Een ruim gebruik van vocht en matiging in het gebruik van alcohol staan meer op de voorgrond. …
Helpt cannabis bij pijn en misselijkheid?
Veel huisartsen zullen patiënten kennen, die tegen de pijn of misselijkheid af en toe een ‘blowtje’ gebruiken. Medicinale cannabis kon zelfs tot voor kort worden afgeleverd door Nederlandse apotheken. Twee recente reviews dragen enig feitenmateriaal aan: het pijnstillend effect van cannabis…
Handelen wij evidence-based?
Van rationeel voorschrijven van medicamenten is sprake als, bij een duidelijk pathofysiologisch werkingsmechanisme, randomized controlled trials van goede kwaliteit en voldoende grootte klinisch relevante effectiviteit aantonen. Dit houdt in dat in de periode voordat effectiviteit is aangetoond,…
Zelfzorg
Mensen halen overal zelfzorgpillen, ze lenen van de buren, gaan naar de drogist of apotheek. In 2000 werd volgens Neprofarma 76% van de zelfzorgartikelen bij de drogist gekocht; 7% bij de supermarkt en de rest dus bij de apotheek. Al die pillen bij elkaar kosten de Nederlanders een miljard gulden…
De overgang breidt uit
In deze H&W wordt de NHG-standaard menopauze gepubliceerd. De medicalisering van de overgang loopt in Nederland gelukkig wat achter. In de VS hield de North American Menopause Society een consensusbijeenkomst over de periode voor de menopauze. De perimenopauze is nog te weinig onderzocht. Zowel…
Een Amerikaans Woudschoten
Toen in 1969 ‘huisartsgeneeskunde’ in de USA als specialisme werd erkend, stonden sociaal-geneeskundige hervormingen hoog op de politieke agenda. De toegankelijkheid van de gezondheidszorg moest voor iedereen gegarandeerd zijn en huisartsen zagen zichzelf in de positie van eerstelijnsarts. Vanaf…
Wonca 2002
Van 19 tot 23 juni 2002 is het WONCA-Europe congres ‘Promoting excellence in family medicine’ in Londen. Belangrijke thema's zijn: internationale samenwerking in het onderzoek, kernbegrippen in de huisartsgeneeskunde, patiëntenparticipatie, huisartsgeneeskunde als carrière, informatica, kwaliteit…
Woudschoten in Canada
Het College of Family Phycisians in Canada, CFPC, benadrukt in een nota over de toekomst van de huisarts dat de huisarts de patiënt centraal moet stellen door integrale en continue zorg aan te bieden. Voor een breed vakgebied als de huisartsgeneeskunde is samenwerking van meerdere huisartsen met…
Zieken denken slechter
Is het zinvol om echt zieke mensen uitgebreide uitleg te geven? Zijn echt zieke mensen in staat om mee te beslissen over een ingewikkelde behandeling? Een verontrustend ‘nee’ lijkt het antwoord te moeten zijn indien de resultaten van een onderzoek van Cassell et al. algemene geldigheid hebben. …
Virtuele nascholing
Het NHG heeft PIN's die je per post moet opsturen. In Nieuw-Zeeland gaat een deel van de nascholing via het net. Er zijn nascholingspunten te verdienen met virtuele cursussen op http://cmeclub.auckland.ac.nz. Iedereen kan gratis registreren. Het is uitstekende nascholing onder andere over pijn…

Wetenschap

Ontvangen proefschriften
160 bladzijden. ISBN 90-393-272-1 Promotie: 1 juni 2001, Universiteit Utrecht Promovendus: J.M. Kemmeren (1966) Promotor: prof.dr. D.E. Grobbee copromotor: dr. A. Algra 136 bladzijden. Promotie: 6 juni 2001, Katholieke Universiteit Nijmegen Promovendus: E.J.A. Kroot (1969) Promotoren:…
Depressie<
/KO>
Het onderzoek van Weel had als doel meer te weten te komen over het lange-termijnbeloop van depressie bij patiënten in de huisartspraktijk. Dat is voortreffelijk gelukt. Van Weel maakt meer dan waarschijnlijk dat het beloop van depressie in de huisartspraktijk afwijkt van dat in psychiatrische…
Menorrhagie en metrorrhagie in vier huisartspraktijken: behandeling, beloop en enkele patiëntkenmerken
In de huisartspraktijk is hevig en/of onregelmatig bloedverlies een veel voorkomende klacht; de NHG-Standaard noemt een incidentie van 15 per 1000 vrouwen per jaar. Metrorrhagie komt met name voor aan het begin en einde van de fertiele levensfase, bij menorrhagie neemt de incidentie toe tot…
De vraag naar huisartsenzorg buiten kantooruren: een rekenmodel
Een van de oplossingen voor het beperken van de werkdruk van huisartsen is het grootschalig organiseren van de diensten. In Engeland en in de Scandinavische landen heeft men reeds een aantal jaren ervaring met grootschalige dienstenstructuren. In ons land staan we nog aan het begin van deze…
Continuïteit tijdens de waarneemdienst: de behoefte aan het medisch dossier
Persoonlijke continuïteit door één huisarts wordt binnen kantooruren minder vanzelfsprekend. De verwachting is dat de huisartsenzorg van de toekomst wordt geleverd door teams waarin huisartsen, assistentes en ander hulppersoneel samenwerken, ieder vanuit hun eigen specifieke deskundigheid. Ook…
Polyfarmacie bij ouderen. Een probleem?
Polyfarmacie – het gelijktijdig gebruik van meerdere geneesmiddelen – zou verantwoordelijk zijn voor veel door geneesmiddelen geïnduceerde problemen bij ouderen, de zogenaamde adverse effects . Publicaties met provocerende titels als ‘Need we poison the elderly so often?’ of ‘Suboptimal…
Rituele besnijdenis van jongens in Nederland
De auteur, chirurg, geeft een aardig overzicht van de rituele besnijdenis door de eeuwen heen. In een aantal hoofdstukken komen achtergronden, betekenissen en uitvoeringswijzen van de rituele circumcisie aan bod. Drie hoofdstukken zijn gewijd aan het onderzoek dat hijzelf heeft uitgevoerd…

Praktijk

Vitamine-D-deficiëntie, niet alleen bij migrantenvrouwen
Patiënte is een 40-jarige vrouw van Nederlandse afkomst. Ze woont samen met een vriendin en heeft een dochter van 19 jaar. Ze werkt zowel op kantoor als thuis als schrijfster. Zij rookt en gebruikt matig alcohol. Tot nu toe is zij altijd gezond geweest. Haar moeder heeft diabetes en hypertensie…
De geboorte van een ideologie: Woudschoten en de huisartsgeneeskunde
Halverwege de jaren vijftig culmineerde de onvrede van huisartsen over hun positie in de gezondheidszorg in de oprichting van het NHG. Niet dat men bij de aanvang van de discussies over een studiegenootschap precies wist wat men wilde: ‘de een dacht bijvoorbeeld aan wetenschappelijk onderzoek,…
Patiënten met hart- en vaatziekten: is het cholesterol bekend?
De herziene cholesterolstandaard geeft aparte richtlijnen voor de groep patiënten met ischemische hart- en vaatziekten in de anamnese (HVZ). Elk cholesterolgehalte =5,0 mmol/l bij mannen onder 70 jaar en vrouwen onder 75 jaar dient behandeld vanwege het hoge risico op een nieuw vaataccident…

NHG Forum

Uw broeders hoeder?
Langzamerhand hebben we als huisartsen het gevoel gekregen dat we te veel moeten doen. Te veel ook moeten we ons bezighouden met zaken waarvan we vinden dat we daar niet voor zijn, zoals administratieve handelingen, automatisering en consulten over schimmelnagels door reclame op televisie…
Frans Huygen-lezing
Bij deze vierde Frans Huygen-lezing zal het woord worden gegeven aan Sir Dennis Pereira Gray, hoogleraar huisartsgeneeskunde te Exeter en voormalig president of the College of General Practitioners in Engeland. De lezing zal de verhouding tussen universiteit en huisartsgeneeskunde tot thema…
Nieuwe NHG-afdeling
Kernpunt van de in 1999 verschenen NHG/LHV-Beleidsnota ‘Kwaliteit op Koers’ was de accentverschuiving van aanbod naar vraag. Veel meer dan voorheen wilde het NHG aanhaken bij initiatieven in het veld op het gebied van kwaliteitsverbetering. En de behoefte aan ondersteuning bij de uitvoering van…
Refractieafwijkingen gemeten door de huisarts
In juli van dit jaar verscheen de NHG-Standaard Refractieafwijkingen als vervanging van de vroegere standaard Oogheelkundige diagnostiek. De belangrijkste richtlijn van de nieuwe standaard is dat de huisarts zelf ‘diagnostisch refractioneert’ om bij visusklachten onderscheid te kunnen maken…
Wat huisartsen moeten weten over virushepatitis
Ongetwijfeld stuit u ook af en toe op een vraag over hepatitis (of een andere leveraandoening) waarop u het antwoord schuldig moet blijven. Het is ook bijna onmogelijk dat u alle kennis over het onderwerp steeds paraat heeft en dat hoeft ook niet. Met het cahier beschikt u over een…
Huisartsenzorg van de toekomst:
Inmiddels heeft de projectgroep een groot aantal recepten ontvangen. Blijkbaar zijn veel huisartsen van mening dat het afwachten van een natuurlijk beloop van de verontrustende situatie in huisartsenland niet wenselijk is. De klachten gaan niet vanzelf over, ingrijpen is gewenst. Maar, zo stelt…
Interview met
‘Ik kreeg de gelegenheid nog een keertje te kunnen kiezen en dat is een luxe op mijn leeftijd. Op de universiteit had ik net het opstellen van het curriculum voor de basisarts afgesloten. Deze vacature kwam dus op het goede moment en hield een begeerde combinatie van activiteiten in: werken aan…