2001, nummer 2

Jaargang

Nieuws

Psychosociale hulp voor ouderen
Dit boek gaat over psychosociale problemen bij ouderen; psychiatrische problematiek zal in een tweede deel aan de orde komen. Het besef dat ouderen met psychosociale problemen evenveel recht op hulp hebben als jongeren, is groeiende. De ouderdom kleurt echter die problemen en stelt specifieke…
Richtlijnen voor auteurs 2
Huisarts en Wetenschap volgt sinds 1984 de ‘Uniform requirements for manuscripts submitted to biomedical journals’ (Vancouver-stijl). Daarnaast heeft de redactiecommissie aanvullende richtlijnen voor specifieke categorieën manuscripten opgesteld. De tekst van artikelen over onderzoek wordt…
Ontvangen
Ervaringen in omgaan met een levensbedreigende ziekte Bulthuis-Vegter P, Remie M, De Vries-Kragt K, redactie. Rotterdam: Uitgeverij Marita Meeuwes, 2000. Prijs NLG 35,-. ISBN 90-73714-35-4. Tien jaar ervaring van het Helen Dowling Instituut Visser A, Remie M, Garssen B. Rotterdam:…
Gezond bewegen
Dat dit boek voor vakgenoten werd geschreven door een Mensendieck-oefentherapeut, wil nog niet zeggen dat het voor huisartsen niet interessant zou zijn. Twee zaken vallen op: de auteur richt zich tot zowel fysio- als oefentherapeuten, terwijl deze beroepsgroepen tot voor kort meer hun verschillen…
Reizen en ziekte
Het boek begint met een algemeen deel over de organisatie en uitvoering van het reizigersconsult. Vaccinaties, malariaprofylaxe, de reisapotheek en reisverzekeringen worden besproken. Bovendien komen kleine maar veel voorkomende kwalen zoals reizigersdiarree, otitis externa, jetlag en zonnesteek…
Richtlijnen op schijf
Deze Engelstalige cd-rom is door en voor Finse huisartsen gemaakt, en wordt drie keer per jaar herzien. De bronnen zijn leerboeken, enige literatuur, Cochrane-reviews en meningen van experts, zowel huisartsen als specialisten. De 900 onderwerpen zijn toegankelijk gemaakt met beknopte paragrafen,…
Omgaan met dementie
Dit is een prima informatiebron en naslagwerk, met name voor verzorgers van dementerende patiënten, maar ook andere hulpverleners kunnen er veel aan hebben. Het boek bestaat grotendeels uit tips die betrekking hebben op de diverse deelgebieden van de dagelijkse activiteiten en de veranderingen…
Dementie
In dit zeer lezenswaardige deeltje van de annalen van het Thijmgenootschap (vereniging voor wetenschap en levensbeschouwing) wordt dementie als het schrikbeeld bij uitstek van onze cultuur beschreven. Door de waarde die we aan begrippen als autonomie en onafhankelijkheid geven, door verdringing…
Ernstige zieke kinderen
In elf korte hoofdstukken worden allerlei aspecten van de zorg voor ernstige zieke kinderen besproken. De titel doet vermoeden dat het alleen om ontwikkelingslanden gaat, maar otitis media, kinkhoest, pneumonie en mazelen worden net zo goed beschreven. Na een inleidend, zeer praktisch hoofdstuk…
Minocycline bij acne vulgaris
Minocycline wordt veelvuldig gebruikt ter behandeling van ernstige acne vulgaris. Het middel zou vele voordelen hebben ten opzichte van de eerstegeneratie-tetracyclinen, maar het is duurder en berichten over het overlijden van twee patiënten die minocycline gebruikten, hebben grote onrust…
Preventie maag-darmproblemen door chronisch NSAID-gebruik
In deze review wordt de effectiviteit onderzocht van de gangbare maatregelen ter preventie van maag-darmproblemen die worden veroorzaakt door chronisch (>3 weken) NSAID-gebruik. De auteurs zochten naar gerandomiseerde, gecontroleerde effectstudies, en selecteerden de onderzoeken naar de…
Bedrust voor acute lage-rugpijn en ischialgie
Lage-rugpijn is een regelmatig voorkomende klacht in de huisartspraktijk en het geven van adviezen over dagelijkse activiteiten vormt een belangrijk onderdeel van het huisartsgeneeskundig handelen bij lage-rugpijn. Het bepalen van het effect van bedrust bij patiënten met lage-rugpijn of…
Gedragstherapie voor chronische lage-rugpijn
De behandeling van chronische lage-rugpijn is niet primair gericht op het wegnemen van een onderliggende organische aandoening, maar op het verminderen van beperkingen door het beïnvloeden van de omgeving of door een cognitieve aanpak. Gedragsmatige interventies worden veel toegepast bij de…
Behandeling fibromyalgie
Niet-maligne pijn is een toenemend probleem in de westerse wereld. Fibromyalgie is een aandoening die steeds meer erkenning krijgt. Er werd gezocht naar gerandomiseerde en gecontroleerde effectonderzoeken. Indicaties waren fibromyalgie of gegeneraliseerde-pijn-syndromen. Het…
Thoraxfoto's bij kinderen met acute lage-luchtweginfecties
Wat is het nut van een thoraxfoto bij kinderen met een acute lage-luchtweginfectie? De auteurs zochte naar (quasi-)gerandomiseerde effectonderzoeken. De primaire uitkomstmaat was het percentage genezen patiëntjes binnen een bepaalde periode. Er werd slechts één onderzoek gevonden,…
Evidence based medicine al overleden?
De kern van alle discussie over richtlijnen is, of de patiënten in alle meta-analyses en randomized controlled trials wel lijken op onze eigen patiënten. Lucassen & Berger wezen daar in hun inleidend commentaar bij de vorige jaargang al op. Natuurlijk lijkt de 67-jarige mevrouw Abdullah niet…
Werk en gezondheid
Het Nederlands kenniscentrum Arbeid en Psyche (NKAP) heeft een kennisbank over stress en burn-out die voor huisartsen en bedrijfsartsen te raadplegen is. Complexe vragen kunnen ook per e-mail worden gesteld, waarna binnen 5 dagen een deskundig antwoord volgt. (www.nkap.nl). Op dit moment is er…
Onbegrepen mydriasis
Op een vrijdagmiddag werd ik door een enigszins opgewonden huisarts gebeld. Er zat een kind van anderhalf jaar bij hem in de spreekkamer met een wijde, lichtstijve pupil links. Er was zeker geen contact geweest met oogdruppels, niemand in het gezin werkte in een medische omgeving en niemand was…
‘Ik ben d'r weer’
‘Ik ben d'r weer’. Of: ‘Is die patiënt er alweer…?’ (bij het zien van de afsprakenlijst). Een bekend gevoel bij de huisarts. De andere kant is de patiënt met allerlei onzekerheden: ‘Kom ik niet te vaak?’ Met behulp van kwalitatief onderzoek is getracht het beslisproces bij patiënten die…
Asymptomatische bacteriurie en urineweginfecties tijdens de zwangerschap
In ons gezondheidscentrum worden alle zwangeren die zich aan het begin van de zwangerschap melden, gescreend op asymptomatische bacteriurie. Deze gewoonte komt voort uit al 25 jaar bestaande afspraken tussen de huisartsen en de plaatselijke verloskundigen. Afgesproken is om alle zwangere…
Middelmaatzoekende krachten
De openingszinnen van het redactioneel: ‘Wie zijn de wetenschappelijke onderzoekers van Nederland? Zijn ze de producten van een onafhankelijk en kritisch denkende cultuur? Of juist pionnen van een kleinburgerlijk en benepen wereldje?’ Vermaard onderzoeksjournalist Herman Vuijsje is auteur van een…
Rugpijn en werk
Niet alleen burn-out vraagt zijn tol, ook lage-rugpijn. Van de 2000 huisartsen die zich op het NHG-congres met spoedeisende zaken bezighielden, had, heeft of krijgt 60-90 procent een periode van rugpijn in het leven. Zo'n 600 hadden die dag zelf rugpijn, althans als we een rapport van de European…
Zink in plaats van ferritine
Hoewel het idee dat moeheid niets met anemie te maken heeft inmiddels wel is doorgedrongen, blijft een Hb-bepaling een veel aangevraagde test. Bij een microcytaire anemie is het gebruikelijk een ferritinebepaling aan te vragen (of met met de behandeling te beginnen natuurlijk). Zeker in…
Transmurale zorg
Overal trachten organisaties over de schotten van de zorg heen te kijken in de vorm van transmurale zorg, ketenzorg of andere projecten. Sinds 1 november 2000 is er een elektronisch tijdschrift dat daarbij van pas kan komen, de International Journal of Integrated Care. Het blad verschijnt…
‘Daar ben ik nog een keer’
Een andere invalshoek dan Neal et al. kozen de onderzoekers die de data van de vierde National Survey of Morbidity in General Practice analyseerden. Tussen 1991 en 1992 werden alle contacten in 60 praktijken vastgelegd. Twaalf keer of meer naar de dokter noemde men veel gebruik (13.271…

Wetenschap

Middenoorontsteking in Nederland
Algemeen wordt aangenomen dat otitis media acuta (OMA) thans milder verloopt dan vroeger. Het beoordelen van veranderingen van het klinische beeld van OMA in de tijd is moeilijk, omdat morbiditeitsregistraties in de huisartspraktijk tot de zestiger jaren vrijwel ontbreken. Omdat patiënten,…
Het his: een r(el)ationele indringer
‘Laten we met zijn allen radicaal digitaal gaan. Want dat doen andere Nederlanders ook’, aldus minister Borst van volksgezondheid in een toespraak tijdens het jubileumcongres van de KNMG, november 1999. Deze populaire uitspraak bevat twee boodschappen: artsen moeten leren voordeel te halen uit…
Cardiovasculaire risicofactoren
De kans op het ontwikkelen van hypertensie en hypercholesterolemie op middelbare leeftijd is afhankelijk van de bloeddruk en het serumcholesterol op jonge leeftijd. Ook een gewichtstoename van meer dan 10 kilo vormt een belangrijke risicofactor. Dat blijkt uit het proefschrift van Bakx, die…
Ontvangen
Stability of preferences for actually experienced and hypothetical health states related to treatment for breast cancer 209 bladzijden. ISBN 90-9014014-X. Promotie: 21 september 2000, Universiteit Leiden. Promovendus: S.J.Th. Jansen (1967). Promotoren: prof.dr. J. Kievit, prof.dr. P.P…

Praktijk

Silicone borstimplantaten niet schadelijk
De laatste jaren zijn diverse nieuwe onderzoeken gepubliceerd over de relatie tussen borstimplantaten en auto-immuunziekten. In deze meta-analyse werden gegevens uit 20 onderzoeken samengevoegd en geanalyseerd. Gekeken werd naar de relatie tussen de aanwezigheid van borstimplantaten en het hebben…
Huisartsgeneeskunde elders
De 51e European General Practice Research Workshop (EGPRW) vond plaats in Zagreb, de hoofdstad van Kroatië. Verschillende Oost- en Zuid-Europese landen veranderen hun gezondheidszorgsysteem en ook dichter bij huis, in Groot-Brittannië en Duitsland, vinden hervormingen plaats. De Kroatische…
Na de dood
De huisarts is vaak betrokken bij sterven. Bij een langdurig ziekbed thuis bestaat de kans dat de huisarts aanwezig is op het moment van overlijden. Bij een acuut overlijden wordt de huisarts vaak als eerste gebeld. Bij de contacten met nabestaanden zal de huisarts emotionele steun geven. Het…
Voorlichting over leefstijl
De auteurs onderzochten de effectiviteit van een voorlichtingsprogramma voor huisartsen met betrekking tot ouderen. Daartoe werden 40 huisartsen benaderd met een educatief programma, bestaande uit scholing, een praktijkbezoek, een reminder-systeem en voorlichtingsmateriaal voor patiënten. Het…
Veel vezels: ook goed bij DM-II
Wat gebeurt er met de glucose- en de lipidenconcentraties in het bloed bij patiënten met diabetes mellitus II (DM II) als zij meer vezels gebruiken dan tot nu toe werd aangeraden? Dertien patiënten met DM II die behandeld werden met alleen dieet of met tabletten en dieet, kregen 6 weken een dieet…
CRP en het risico op hart- en vaatziekten
De helft van de mensen die een hartinfarct krijgen, heeft normale bloedlipidenspiegels. Op grond van de overweging dat atherosclerose een ontstekingsproces is, onderzochten de auteurs in dit case-controle-onderzoek de voorspellende waarde van de hoogte van bepaalde stoffen die bij systemische…

NHG Forum

NHG-Beleidsplan 2001-2006
Gelukkig krijgt de financiering van de huisartsgeneeskunde de nodige aandacht. Diverse commissies van de beroepsgroep zelf, de ziektekostenverzekeraars en de overheid lichten de financieringsmogelijkheden door. Voorop staan daarbij een adequate honorering van de huisarts en de financiering van…
Wetenschap in de Praktijk
Aan het NHG-Beleidsplan Wetenschap in de Praktijk zijn vele voorbereidingen voorafgegaan. Allereerst bespraken directie en bestuur van het NHG intensief waar nu de zwaartepunten in het beleid moesten komen te liggen. Vervolgens konden ook de leden hun mening geven over inhoud en prioriteiten in…
Beleidsdoelstelling
Het NHG kent een hoge prioriteit toe aan de ontwikkeling van een nieuwe visie op het vak en is dan ook voortvarend aan de slag gegaan. Al eind 2000 is samen met de LHV een project Toekomstvisie Huisartsenzorg gestart. Binnen dit project zullen de uitgangspunten van de huisartsgeneeskunde…
Beleidsdoelstelling
Een trend die al zichtbaar was in recente jaren, zal worden voortgezet: het aantal nieuwe standaarden zal in een minder hoog tempo stijgen. Tot dusver zijn ruim zeventig standaarden ontwikkeld; de verwachting is dat het er niet meer worden dan honderd. De aandacht zal verschuiven van het maken…
Beleidsdoelstelling
Kern van de gezamenlijke LHV/NHG-Beleidsnota Kwaliteit op Koers is dat de districten zich actief gaan bezighouden met de kwaliteitsverbetering van het huisartsgeneeskundig handelen binnen het eigen district. De ‘kwaliteitscirkel’ vormt daarbij steeds de leidraad. Het NHG beschouwt zichzelf als…
Beleidsdoelstelling
Toegegeven, de bij de huisarts gepresenteerde klachten zijn zelden levensbedreigend, maar ze kunnen het leven van de patiënt en diens omgeving toch danig beïnvloeden. Bovendien wordt het grootste deel van het ziekteverzuim veroorzaakt door de alledaagse ziekten en ziektetjes, en deze vormen dan…
Interview met
‘In zijn algemeenheid vind ik het een prima en weloverwogen beleidsplan. Maar er staat wel héél veel in en daarbij mis ik een duidelijke prioriteitstelling.’ ‘Wat me aanspreekt is dat het NHG zich meer naar buiten toe wil openstellen. Het lijkt me goed om de leden over visie en beleid te…