2008, nummer 5

Jaargang

Nieuws

Lijstjes
Hoe doet u dat nou? Een beetje huisarts heeft tegenwoordig al gauw een kast vol met lijstjes: de Internationale Prostaat Symptoomscore (IPSS), een hoofdpijndagboek, een dieetlijstje, lijstjes voor bloeddrukmeting thuis, en zo kunnen we nog even doorgaan. In deze H&W brengen we de inmiddels…
Hypochondrie
Dit zelfhulpboekje gaat over hypochondrie: angst voor het hebben of krijgen van een ernstige ziekte zonder dat daar medisch gezien aanleiding toe is. Het doel van het boekje is om de patiënt en zijn omgeving, waaronder ook de behandelaar, meer inzicht te geven in hypochondrie en hoe zij daar mee…
Het onverklaarde accepteren
Lichamelijk onverklaarde klachten staan steeds meer in de belangstelling. De klachten komen vaak voor en geven arts en patiënt regelmatig een ontevreden gevoel. De arts kan zich machteloos voelen tegenover het onbegrepen lijden van de patiënt. De patiënt voelt zich op zijn beurt vaak onbegrepen…
PSA-testen: ook niet bij jongere mannen
Het journaalbericht naar aanleiding van een artikel over PSA-testen1 heeft als kop: ‘PSA-testen ook niet bij jongere mannen’2 . Net daarvoor las ik als samenvatting: ‘Younger men amenable to PSA testing’.3 Het artikel uit uw journaalbericht heeft als conclusie: ‘Using an age based threshold of…
Verstandelijke beperking
Het lezenswaardige artikel Gezondheidsproblemen van mensen met verstandelijke beperkingen in de huisartsenpraktijk (H&W 2008;51:62-5) roept – zoals elke nuttige informatiebron – weer enkele nieuwe vragen op. Ten eerste: het aantal mensen met een verstandelijke beperking dat in de…
Niet gezellig
Bep was oud, 92 jaar. Ik was betrekkelijk jong, 47 jaar. Toen we elkaar leerden kennen, was zij de 70-jarige patiënt met weinig gezondheidsproblemen en was ik de jonge dokter die 70 jaar onnoemelijk oud vond. We woonden in hetzelfde hofje. Zij was dus ook de oude buurvrouw die altijd zwaaide en…
Comorbiditeit beïnvloedt het voorschrijfgedrag bij depressie
Depressie gaat meestal gepaard met andere psychiatrische, somatische of sociale problematiek. Soms is dit toeval, maar vaak is er een verband. De NHG-Standaard Depressieve stoornis adviseert om het beleid bij een depressieve stoornis onder andere af te stemmen op eventuele comorbiditeit van de…
Zelfmanagement helpt niet bij ouderen
Het aantal mensen met chronische aandoeningen neemt toe en de vergrijzing van onze populatie vordert snel. De vraag rijst of we ook in de toekomst nog kunnen voldoen aan de zorgbehoefte van onze patiënten. Daarom willen onderzoekers mensen leren om weer meer voor zichzelf te zorgen. Maar lukt dat…
Toch maar tapen?
Kniepijn komt veel voor en patiënten gaan hiermee vaak naar de huisarts. De meest voorkomende chronische klacht bij jongere patiënten ( 50 jaar) is de meest voorkomende oorzaak van kniepijn artrose van patellofemorale- en tibeofemorale gewrichten. Volgens de NHG-Standaard Niet-traumatische…
Depressie en fouten
De huisarts vindt het soms moeilijk om een depressie bij zijn patiënt te herkennen, maar heeft de huisarts zijn eigen depressie wel in de smiezen? En beïnvloedt de depressie zijn zorg? Een onderzoek onder 123 assistenten-kindergeneeskunde in 3 Amerikaanse ziekenhuizen liet zien dat 20% van hen…
Dikkertje Dap
Afvallen is moeilijk, maar het is nog veel moeilijker om afgevallen te blijven. Met een min of meer intensief programma verliezen de meeste patiënten wel een paar kilootjes, maar in het leven van alledag blijkt al die moeite al snel vergeefs. Voor onderzoek naar het effect van interventies om af…
Koffie verkeerd
De koffieconsumptie van zwangeren blijft de gezondheidspolitie bezighouden. Vorig jaar berichtten wij nog dat zwangeren vrijelijk bij elkaar op de koffie konden blijven komen (H&W 2007;50:235), maar nu zijn er aanwijzingen dat cafeïne toch niet geheel onschuldig is. Deze stof, vooral afkomstig…
Gebakken lucht?
Bij ernstige COPD kan het nodig zijn om de patiënt conform de richtlijnen continu zuurstof toe te dienen. In de UK past men regelmatig intermitterend of ‘zo nodig’ gebruik van zuurstof toe bij COPD-patiënten om hun inspanningsvermogen te verbeteren. Evidence based richtlijnen voor dit beleid…

Wetenschap

Partnerassistentie bij zelfonderzoek naar melanomen
Vroege opsporing van (terugkerende) melanomen is van belang voor de prognose en behandelmogelijkheden. De nog steeds stijgende sterfte bij mannen op middelbare leeftijd aan melanomen benadrukt het belang van vroege opsporing. De Nederlandse Melanoom Werkgroep (NMW) heeft richtlijnen…
Taakherschikking in de huisartsenpraktijk
Dit proefschrift van Miranda Laurant draagt bij aan de evidence over de inzet van praktijkondersteuners in de huisartsenpraktijk. Hoewel onderdelen uit haar onderzoek mogelijk alweer gedateerd zijn, bevat het werk van Laurant toch een aantal belangrijke uitkomsten die kunnen helpen bij de verdere…
Astmacontrole bij kinderen
Wanda Hagmolen of ten Have deed onderzoek naar de mate van astmacontrole bij kinderen met astma, die onder behandeling zijn in huisartsenpraktijken in Almere. Haar belangrijkste conclusie is dat een deel van de kinderen met astma momenteel onderbehandeld wordt. Bijna de helft van de kinderen…
Diabeten hebben verhoogd risico op infecties
Mensen met diabetes mellitus hebben vaker infecties, onder andere van urinewegen (UWI), lageluchtwegen (LWI) en huid- en slijmvliezen (HSI). Hulpverleners en patiënten moeten alerter zijn bij het signaleren en behandelen van deze infecties. Dit is het credo van het proefschrift dat Leonie Venmans…
Huisartsenpost en spoedeisende eerste hulp: wel of niet integreren?
Momenteel bestaan er in ons land veel initiatieven om de HAP en SEH verregaand met elkaar te integreren. Veel gehoorde argumenten daarbij zijn dat de aanbieders van acute zorg buiten kantooruren elkaar sterk overlappen en de zorgketen ondoelmatig is. Vanuit de huidige literatuur zijn…
Hormoongebruik in de overgang en het ovariumcarcinoom
Afgelopen jaar is het NHG-Standpunt Hormoongebruik in de overgang aangepast naar aanleiding van nieuw aangetoonde verhoogde risico’s op hart -en vaatziekten en mamma- en endometriumcarcinoom. In de spreekkamer en bij herhalingsreceptuur moet de huisarts een op de individuele patiënt…
Vijftig jaar bovensteluchtweginfecties vóór en dóór huisartsen
Huisarts en Wetenschap is vijftig jaar geleden opgericht met als doel om wetenschappelijke kennis over te dragen die afkomstig is uit de huisartsenpraktijk. Aanvankelijk baseerde de huisarts zijn kennis op de klinische geneeskunde en het ziektepatroon bij ziekenhuispopulaties. De…
De behandeling van acute nekpijn
Slechts weinig mensen gaan vanwege nekpijn naar de huisarts. Bij gebrek aan richtlijnen en bewezen effectieve behandelingen zijn er nogal wat verschillen in de manier waarop huisartsen nekpijn behandelen. In verreweg de meeste gevallen geeft de huisarts ófwel een verwijzing voor…
Hoe functioneren de huisartsenposten in Nederland?
De opschaling van huisartsenzorg van waarneemgroepen naar huisartsenposten heeft positieve effecten gehad voor huisartsen: de werkdruk en een groot aantal knelpunten namen af en de arbeidssatisfactie is gestegen. Patiënten zijn over het algemeen tevreden en het aantal klachten is minimaal…
Hebben we nog tijd voor zorg?
Een zoen bij overlijden? Tijdens een visite in de weekenddienst werd ik bij aankomst omhelsd en gezoend door de nabestaanden. Ze bedankten me uitvoerig voor de aandacht en de tijd die ik aan hen en hun moeder had besteed. ‘Dat dit nog kan in deze tijd.’ Maar was mijn zorgverlening wel efficiënt?…

Praktijk

De Vierdimensionale Klachtenlijst (4DKL) spoort psychische problemen op
De 4DKL is een handzaam hulpmiddel om veelvoorkomende psychosociale klachten in kaart te brengen en te bepalen of nadere diagnostiek nodig is. Bespreking van de 4DKL-scores is een goede manier om de patiënt te betrekken bij het formuleren van een gezamenlijke ‘diagnose’ en een plan van…
NHG-Wetenschapsdag
Het NHG organiseert samen met de afdeling Huisartsgeneeskunde van het Erasmus Medisch Centrum de NHG-Wetenschapsdag op 15 mei in Rotterdam. Er is dit jaar geen speciaal thema aangewezen. Huisartsgeneeskundig onderzoek in de volle breedte komt aan de orde. Diagnostisch, prognostisch en…
Een luisterend oor…!
Al vanaf mijn zesde jaar wist ik met vrij grote zekerheid wat ik wilde worden: onderwijzer. De boekjes van Theo Thijssen vrát ik als puber. Ik kon niet wachten tot ik in ‘mijn’ klas de gordijnen op vrijdagmiddag halfdicht zou doen en uit een immens spannend boek ging voorlezen. Tranen in mijn…
‘Alles op één hoop onder de noemer depressie’
Van Weel vindt haar motivatie bovenal in het zoeken naar gespreksinterventies waar de huisarts iets aan kan hebben en ook haar proefschrift richtte zich op de ‘huisartsenkant’ van depressie: ‘De media schilderen depressie af als zijnde alleen maar somber en ernstig. Je komt daar als het ware…
Breinbrekers voor de praktijk?
Het echtpaar Bakker wil een rondreis maken door Zuid-Afrika. Mevrouw Bakker is gezond, maar haar 61-jarige echtgenoot onderging in het verre verleden een maagoperatie (resectie volgens Bilroth II) en had vorig jaar een hartinfarct waarvoor hij werd gedotterd. Hij gebruikt acetylsalicylzuur,…
Over bewegingsbeperkingen en pijnlijke trajecten
Een Focusgroep is een ‘gelegenheidsgezelschap’; voor elke standaard die moet worden besproken, wordt een nieuwe Focusgroep samengesteld. Hiertoe wordt steeds een andere afdeling Huisartsgeneeskunde benaderd. Voordat een Focusgroep bijeenkomt, denken de deelnemers na over een aantal vragen,…
De training ‘Het zonnetje in huis’
Yolande gaat vandaag wat opgewonden naar haar werk, want vanmiddag is de training Instroommanagement. Het is voor het eerst dat de assistentes met elkaar gaan luisteren naar hun telefoongesprekken met patiënten. Zelf heeft ze drie gesprekken opgenomen, uiteraard met toestemming van de patiënt,…