Alle nummers
Archief tijdschrift

2018, nummer 5

Jaargang
61
Download dit nummer (PDF)

Nieuws

  • Comfortabel samenwerken [Redactioneel]

    “Is een bloedverdunner wat voor mij?”, vraagt de man met een matig verhoogd cardiovasculair risico. Harskamp stelt in dit nummer dat in de toekomst aanvullende diagnostiek kan helpen om patiënten hierover te adviseren. Zo kan een calciumscorebepaling in de helft van de gevallen de risicoscore bijstellen. Dat helpt voor een beter advies.

  • Weinig baat van pregabaline bij fibromyalgie

    Sinds de jaren ’60 worden anti-epileptica toegepast voor het bestrijden van chronische pijn. In die context wordt ook pregabaline – off label – voorgeschreven, onder andere bij patiënten met fibromyalgie. Helaas ervaart slechts een klein deel van de patiënten met matige of ernstige pijn bij fibromyalgie effectieve pijnvermindering.

  • Plaats van shared decision-making bij astma

    Op basis van een Cochrane-review over de effecten van shared decision-making (gedeelde besluitvorming) bij volwassenen en kinderen met astma kunnen we geen eenduidige conclusies trekken, omdat de verschillen tussen de geïncludeerde onderzoeken te groot zijn.

  • Lopend onderzoek: Kinderen met eczeem krachtiger behandelen?

    Ouders hebben vaak angst voor de gevolgen van corticosteroïdgebruik bij de behandeling van eczeem bij kinderen. Huisartsen zijn daarom vaak terughoudend met het voorschrijven van klasse 2- of 3-corticosteroïden. Ook in de literatuur en de richtlijnen is er geen consensus. Nieuw Rotterdams onderzoek in de huisartsenpraktijk moet bewijs leveren voor de beste behandeling.

  • Domperidon bij onvoldoende melkproductie

    De NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode beveelt domperidon niet aan. Deze CAT laat zien dat domperidon een verhoging van de melkproductie geeft zonder ernstige bijwerkingen bij moeder of kind. Als niet-medicamenteuze adviezen, eventueel met behulp van een lactatiekundige, onvoldoende resultaat opleveren, kan de huisarts domperidon 3 dd 10 mg overwegen.

  • Verdere stijging van aantal mensen met lymeziekte

    Het RIVM meldt een stijging van het aantal diagnoses van erythema migrans in de periode van 2014 tot 2017: van 23.500 naar 25.500 per jaar. Dat blijkt uit een peiling onder huisartsen. Ook tekenbeetconsulten komen vaker voor. Gemiddeld leidt 2 tot 3% van de tekenbeten tot lymeziekte, en bij een volgezogen teek twee keer zo vaak.

  • Nieuwe website H&W

    H&W vernieuwt! Begin januari lanceerden wij een nieuwe vormgeving van het papieren tijdschrift; vandaag presenteren wij vol trots onze nieuwe website, geschikt voor pc, tablet en smartphone, waarop wij doorlopend publiceren!

  • Apptip Evernote

    Evernote is een ware digitale schatkist. Met deze app kunt u eenvoudig notities maken, informatie opslaan en delen. Bovendien is de informatie snel terug te vinden, ook na jaren nog. Dat maakt Evernote volgens onze testers tot de handigste medische app voor artsen.

  • Verhoogd risico cardiovasculaire ziekten na zwangerschapsdiabetes

    Vrouwen met zwangerschapsdiabetes hebben een hoger risico op het ontwikkelen van diabetes mellitus type 2, hypertensie en coronairlijden dan vrouwen zonder zwangerschapsdiabetes. De screening op diabetes in de jaren na de zwangerschap laat bij deze vrouwen echter te wensen over. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit een Brits databaseonderzoek onder 9118 vrouwen met zwangerschapsdiabetes.

  • Patienttevredenheid over opiaten bij gewrichtsklachten

    Klachten over het bewegingsapparaat gaan vaak gepaard met pijn. Deze pijn is niet altijd eenvoudig met medicijnen te behandelen. Dit onderzoek laat zien dat patiënten tevredener zijn over de behandeling als zij opiaten krijgen. Er kunnen echter vraagtekens worden geplaatst bij deze resultaten.

  • Trimethoprim en verhoogd risico op nierfalen of hyperkaliemie

    Cotrimoxazol kan leiden tot acute dood bij patiënten die tegelijkertijd een RAS-remmer gebruiken, mogelijk door hyperkaliëmie of acuut nierfalen. Onderzoekers gingen na of dit ook geldt voor het gebruik van alleen trimethoprim, een veel voorgeschreven middel bij urineweginfecties. Dat blijkt inderdaad zo te zijn, maar het absolute risico is erg laag.

  • Angst voor ziektes en dokter Google

    Overmatige angst voor ziektes – vroeger hypochondrie maar in de DSM V ‘ziekteangststoornis’ genoemd – komt veel voor. Britse onderzoekers stellen dat artsen deze aandoening beter moeten herkennen en behandelen. Hiervoor is specifieke Cognitieve Gedragstherapie (CGT) ontwikkeld waarin expliciet aandacht wordt besteed aan de gevaren van het googelen op ziektebeelden en symptomen. Want, zo stellen de onderzoekers, dokter Google biedt wel veel informatie maar kan dingen niet in het juiste perspectief plaatsen. Daar hebben patiënten dokters voor nodig.

  • Met hydrochloorthiazide meer kans op huidkanker

    Hydrochloorthiazide wordt veel gebruikt, maar het middel kan leiden tot fotosensibilisatie met een mogelijk verhoogde kans op huidkanker als gevolg. Deense onderzoekers toonden recent aan dat dit voor basaalcelcarcinoom en plaveicelcarcinoom daadwerkelijk het geval is.

  • Veiligheidsnaalden bieden geen bescherming

    Om prikaccidenten te voorkomen, zijn verschillende veiligheidsnaalden ontwikkeld. Uit onderzoeken blijkt echter dat deze geen beschermend effect hebben.

  • Vragen naar alcohol geen probleem voor drinkers

    Het problematisch alcoholgebruik onder 55-plussers is fors toegenomen in vergelijking met jongere volwassenen, vooral in de groep van 55 tot 75 jaar. De huisarts kan met een eenvoudige interventie echter direct invloed uitoefenen op het drinkgedrag.

  • Aspecifieke buikpijn en alarmsymptomen bij darmkanker

    Darmkanker wordt vaak vastgesteld doordat patiënten buiten de screening om symptomen krijgen. Patiënten met darmkanker komen in het jaar voor hun diagnose vaker met buikklachten op het spreekuur. De huisarts schrijft die buikklachten soms ten onrechte toe aan andere aandoeningen en ook patiënten komen met mogelijke verklaringen voor klachten die eigenlijk alarmsymptomen zijn. Dit mechanisme kan het vaststellen van een vroege diagnose belemmeren.

  • Apathie bij ouderen voorbode van dementie

    Bij vergeetachtigheid of gedragsveranderingen denken we vaak aan dementie. Maar apathie, iets waar mensen niet zelf mee komen, is ook een mogelijke voorbode van dementie.

  • Definitieve einddatum op herhaalrecept alfablokkers

    Patiënten die middelen krijgen tegen veronderstelde prostaathypertrofie (BPH) gebruiken deze vaak langer dan zeven maanden. De NHG-Standaard adviseert zo mogelijk na zes maanden met het middel te stoppen, maar om onduidelijke redenen komt het daar vaak niet van. Het vermelden van een definitieve einddatum op het herhaalrecept biedt mogelijk een oplossing.

Wetenschap

  • Depressie bij ouderen behandelen zonder medicatie

    Ouderen met depressieve klachten worden meestal behandeld door de huisarts. Dat gebeurt overwegend met antidepressiva, hoewel een niet-farmacologische behandeling de voorkeur heeft.

  • Medische beslissingen rond het levenseinde

    Sinds 1990 wordt in Nederland vijfjaarlijks onderzoek gedaan naar de frequentie en belangrijkste kenmerken van medische beslissingen rond het levenseinde.

  • “Neem de Toetsingscommissie mee in het euthanasieproces”

    In onze Nederlandse samenleving accepteren wij dat, mits zorgvuldig, aan uitzichtloos en ondraaglijk lijden een einde gemaakt mag worden middels euthanasie. Daarmee stopt ook het leven. De vijf Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE’s) toetsen de zorgvuldigheid van (de uitvoering van) elke euthanasie en hulp bij zelfdoding (hier verder beide aangeduid als euthanasie). Niet als een ‘juridisch instituut’, maar in een beoordeling met de ‘menselijke maat’. En in 99,8% van de casus gaat het gelukkig goed. De huisartsen Thea Toemen en Wim Mulder vertellen over hun werk in de Toetingscommissie.

  • De toekomst van het cardiovasculair risicoprofiel

    Het in Nederland gebruikte risicomodel voor cardiovasculair risicomanagement gaat uit van puur klinische parameters en is niet bijzonder nauwkeurig. Aanvullende risico-indicatoren vereisen beeldvormend onderzoek of bloedonderzoek, maar kunnen wel relevant zijn voor mensen met een matig verhoogd risico (10-20%). De calciumscore op een coronaire CT-scan lijkt de grootste bijdrage te kunnen leveren. Ook de enkel-armindex, carotisechografie, high-sensitivity CRP en cardiale biomarkers zoals high-sensitivity troponine en (NT-pro) BNP zijn veelbelovend, maar hebben minder impact. Misschien is er in de toekomst plaats voor een multimodale teststrategie die deze indicatoren combineert. Hun waarde in de huisartsenpraktijk en hun plaats in toekomstige CVRM-protocollen moeten echter nog worden onderzocht.

  • Herkennen van bacteriële lageluchtweginfecties

    Voor het indiceren van antimicrobiële behandeling kan het in sommige gevallen relevant zijn om bacteriële van virale infecties te kunnen onderscheiden.

  • Nieuwe mogelijkheden bij cardiovasculaire risico-inschatting

    Wanneer we de kans dat een patiënt binnen de komende tien jaar klachten van hart- en vaatziekten krijgt kunnen schatten, om daar vervolgens beleidsconsequenties aan te verbinden, wordt het mogelijk om gericht preventief te handelen. Er zijn veel verschillende CVRM-voorspelregels bedacht, die variëren in het aantal en soort voorspellende factoren. Slechts enkele daarvan zijn gevalideerd. Hoewel de roep om verbetering van de CVRM-voorspelregels al geruime tijd klinkt, is de bewijsvoering nog steeds beperkt. Nieuwe mogelijkheden dienen zich echter aan.

Praktijk

  • Kennistoets Cardiovasculaire risicovoorspelling

    Cardiovasculaire risicovoorspelling, toets uw kennis.

  • Overbehandeling bij diabetes mellitus type 2

    Huisartsen moeten meer aandacht besteden aan de behandeling van mensen met diabetes mellitus type 2 die 70 jaar of ouder zijn. Wanneer ze het bloedglucose te streng controleren, lopen vooral ouderen een risico op overbehandeling. Voor onze praktijk hebben we een verbeterplan opgesteld om overbehandeling van diabetespatiënten van 70 jaar en ouder op te sporen en te corrigeren.

  • Pas biosimilars zonder terughoudendheid toe

    Biosimilars zijn kopieën van biologische geneesmiddelen en worden al meer dan tien jaar door specialisten in ziekenhuizen voorgeschreven. De laatste tijd krijgen ook huisartsen de beschikking over biosimilars. Hoe verloopt de ontwikkeling van deze nieuwe categorie geneesmiddelen en hoe gebruikt u ze in de praktijk?

  • Serie therapie van alledaagse klachten: Behandeling van spierpijn

    Spierpijn ontstaat door metabole myopathie als gevolg van statische of actieve overbelasting van de spieren. Alvorens te behandelen moeten vitamine-D-gebrek, bijwerkingen van medicijnen en systemische aandoeningen als oorzaak worden uitgesloten. Er zijn eigenlijk geen behandelingen die de pijn kunnen opheffen en de winst van de middelen waarvoor enig bewijs bestaat, is gering.

  • FMS-voorzitter Marcel Daniëls over ontzuiling van de zorg

    Binnen de gezondheidszorg is een ontzuiling gaande. Het denken in schotten tussen eerste, tweede en derde lijn maakt plaats voor de ontwikkeling van netwerken waar huisartsen en medisch specialisten onderdeel van uitmaken. De specialist hoeft niet gebonden te zijn aan een ziekenhuis, maar kan ook zorg bieden in bijvoorbeeld anderhalfdelijnscentra. De Federatie Medisch Specialisten publiceerde vorig jaar een visiedocument ‘Medisch Specialist 2025’. FMS-voorzitter dr. Marcel Daniëls, tevens cardioloog in Den Bosch, benoemt enkele belemmeringen in de huidige zorg en verbeterpunten voor de toekomst.

Richtlijn

  • Jaarlijkse mammografie voor BRCA-mutatiedraagsters 60-75 jaar

    In de herziene multidisciplinaire richtlijn borstkanker wordt jaarlijkse controle via de mammapoli geadviseerd voor BRCA-mutatiedraagsters van 60 tot 75 jaar. Nieuw onderzoek laat zien dat bij jaarlijkse mammografische screening het tumorstadium van de gevonden tumoren duidelijk gunstiger is dan wanneer er eens per twee jaar een mammogram wordt gemaakt.

  • Herziening NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rinitis: Azelastine bij niet-allergische rinitis

    De behandeling van allergische rinitis bestaat uit een corticosteroïdneusspray en/of een antihistaminicum. Sublinguale immunotherapie met tabletten wordt vanwege de gebrekkige effectiviteit en de hoge kosten niet aanbevolen. Omdat corticosteroïd-neusspray weinig effectief is bij de behandeling van idiopathische rinitis (een vorm van een niet-allergische rinitis), geeft de herziene standaard de voorkeur aan neusspray met azelastine. Ook nasaal ipratropiumbromide is in deze gevallen een optie.

NHG Forum

  • ‘Psychische gezondheid is vooral weerbaarheid’

    In deze rubriek portretteren we praktiserende huisartsen die iets bijzonders doen. Christine Weenink is kaderhuisarts ggz en voorzitter van het NHG-congres over ggz getiteld Dokter, kijk eens tussen mijn oren! Psychische klachten in de huisartsenpraktijk, op 9 november aanstaande.

  • Uitgelichte post HAweb Ledenforum: Cytotec bij Mirena voor nullipara?

    ‘Wie heeft er ervaring met Cytotec® en Mirena®-plaatsing bij nullipara, multipara en spiraalwisseling?’, vraagt Wiebe Bosma, huisarts in Meppel, op het HAweb Ledenforum.

  • Huiselijk geweld

    Artsen dienen te zorgen voor kinderen en volwassenen die risico lopen door kindermishandeling en huiselijk geweld.

  • ICPC geactualiseerd

    Het NHG heeft een nieuwe versie van de ICPC-1 aangeleverd voor de huisartsinformatiesystemen.

  • Column Rob Dijkstra: Stoppen met invullen

    Je ervaart het pas als je het meemaakt: het zou een uitspraak van een beroemde voetballer kunnen zijn. Laatst maakte ik een staaltje van administratieve last mee bij mijn dienst op een huisartsenpost.

  • Highlights 2017

      Wat deed het NHG in het afgelopen jaar, samen met de leden? We hadden speciale aandacht voor ouderenzorg, infectiepreventie en huidafwijkingen. We publiceerden richtlijnen, het boek Palliatieve zorg in de huisartsenpraktijk en het webdossier Organisatie van kwaliteit in de praktijk met…

  • Symposium Medisch Leiderschap

    Werk- en privéstress binnen de perken houden, je praktijkteam leiden, maar ook je nek uitsteken voor de publieke zaak. Hoe krijg je dat voor elkaar? Het is allemaal een kwestie van medisch leiderschap.