2004, nummer 8

Jaargang

Nieuws

Jonge huisartsen in de WONCA
Tijdens de WONCA-Europe in Amsterdam kwam voor het eerst een groot aantal huisartsen-in-opleiding en jonge dokters bij elkaar. Niet alleen waren er bijna 500 heel enthousiaste Nederlandse haio's, er was ook een aparte Junior Doctor Conference. De 66 deelnemers uit 11 landen bespraken in die…
In spanning
Voor de reis van huis naar werk heeft dit boekje precies het goede formaat. Zo groot als een proefschrift, zeg maar. Gemakkelijk om mee te nemen in de trein. Het omslag is bescheiden van kleur, zodat het de medereiziger niet zal opvallen wanneer men dit boek ter hand neemt om zijn of haar …
Voeding en ziekte
Het voor u gelezen rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie legt nog eens haarfijn uit tot welke gezondheidsrisico's en ziekten een onevenwichtige voeding leidt. Er is veel aandacht voor de wereldwijde epidemie van overgewicht en in het kielzog daarvan de (secundaire) preventie van…
Altijd trouw
We vragen ons allemaal wel eens af of onze patiënten ons advies opvolgen en de voorgeschreven medicamenten trouw zullen innemen. Toch is het schokkend om vast te moeten stellen dat in de geïndustrialiseerde landen slechts de helft van de patiënten met een chronische aandoening de voorgeschreven…
Spoedeisende hulpverlening
In de spoedeisende geneeskunde is de diagnose ondergeschikt aan het toestandsbeeld. De samenstellers van dit boek hebben ervoor gekozen vooral inzicht in de problematiek van de spoedeisende hulpverlening te geven en de maatregelen op de voorgrond te stellen die het eerst genomen moeten worden…
Diagnostiek van alledaagse klachten II
De auteurs stellen dat diagnostiek veel moeilijker is dan behandeling. Immers, na het stellen van de diagnose is de therapie doorgaans bekend en voor elke behandelend arts min of meer hetzelfde. Het aantal diagnosen is bij alledaagse klachten zeer groot. Net als deel I (26 alledaagse klachten)…
Nekpijn
Het diagnostiekartikel over nekpijn (H&W 2004;47:306-9) vermeldt dat domperidon torticollis kan veroorzaken. Dit moet volgens mij metoclopramide zijn. Helaas wordt dit laatste wel vergoed en het eerste niet. M.A.J. Veldhuijzen van Zanten
Onze (her)registratie en accreditering in internationaal perspectief
De herregistratie van huisartsen is in Nederland niet in 1988 ingevoerd zoals Hobma et al. melden (H&W 2004;47:279-83), maar in 1978, vijf jaar na het instellen van het register van huisartsen. Het artikel dat de auteurs hierbij aanhalen, heeft alleen betrekking op het verbinden van de…
De Nederlandse huisarts in Europees perspectief
Met belangstelling las ik het artikel ‘De Nederlandse huisarts in Europees perspectief’ (H&W 2004;47:266-73). De auteurs schetsen hierin een helder beeld van de Nederlandse huisarts in relatie tot zijn Europese collega's. Als apotheker ben ik vooral geïnteresseerd in het stukje over het…
Visusmeting onder de loep
Met belangstelling las ik het artikel ‘Visusmeting onder de loep’ van J.E. Koster et al. (H&W 2004;47:80-2). Uit het onderzoek blijkt dat 96% van de huisartsen de visus niet op de juiste afstand of bij onvoldoende belichting meet. Dit geeft behoorlijke verschillen bij het meten van de visus…
Urologie
Vijftien jaar geleden verscheen de eerste druk van dit boek. Deze uitgave is aangepast aan de veranderde inzichten van het vakgebied in de huidige praktijk. Elk hoofdstuk heeft een cryptische titel, zoals: Een brandend probleem , Plassen met hindernissen , Hollen of stilstaan of Liever kwijt…
Zwanger worden
Dit is een handboek – totstandgekomen in samenwerking met huisartsen, specialisten, patiëntenverenigingen en het Erfocentrum – waar alles in staat over zwanger worden, aldus de tekst op het achterplat. Wellicht is het een goed boek om toe te voegen aan de patiëntenbibliotheek. Enigszins in…
Dichtende haio's
Hoewel geneeskunde aan te leren is, kan de kunst van het genezen nog wel eens lastig zijn. Geneeskunst vereist introspectie, waarbij het stilstaan bij je eigen gevoel van evident belang is. Wat doet deze patient met mij ? Bregman et al. deden bij artsen-in-opleiding onderzoek naar het gebruik…
Jongetjes hoesten en proesten meer in de wieg
Man-vrouwverschillen in gezondheid treden direct al op in het eerste levensjaar. Maar zijn het op latere leeftijd vrouwen die meer zorg vragen (en krijgen), bij de nuljarigen zijn het de jongetjes. Het zijn vooral luchtwegproblemen waar jongetjes in het eerste levensjaar mee tobben. Jongetjes…
Huisarts lid van KNAW
André Knottnerus, hoogleraar huisartsgeneeskunde in Maastricht en voorzitter van de Gezondheidsraad, is gekozen als nieuw lid van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen. De KNAW telt 200 leden die door de leden zelf op grond van hun wetenschappelijke prestaties gekozen worden. Knottnerus is…
Recidiverende buikpijn bij schoolkinderen
Schoolkinderen die regelmatig met buikpijn bij de dokter komen, hebben meestal geen ziekte. Zeker niet als er geen alarmsymptomen zijn. Maar wat is er dan aan de hand? Campo et al. onderzochten dit probleem in een case-controlonderzoek in een eerstelijns pediatrische setting in de VS. Zij…
Stress vader zorgt voor meer antibiotica kind
Finse onderzoekers laten een verband zien tussen een hoge mate van stress bij vaders en meer dan 5 antibioticakuren in de eerste 18 maanden van hun kind. Vrouwen die zwanger waren van hun eerste kind werd gevraagd om mee te doen aan een cohortonderzoek; 1443 vrouwen zegden toe en van 817 waren er…
Jicht door de eeuwen heen
Ten tijde van het Romeinse Rijk stelde Seneca al vast dat vrouwen de mannen achternagingen in (liederlijk) gedrag en eetgewoonten met als gevolg dat ze vaker jicht kregen, aldus Richard Johnson in het New England Journal of Medicine . Jicht blijkt net als andere, met name cardiovasculaire…
Indicatoren vervolgd
Volgens 2 Engelse onderzoekers is het mogelijk om de kwaliteit van Primary Care Organizations (PCO) te meten met een score die is samengesteld uit slechts 7 indicatoren. De NHS heeft 20 indicatoren voor het meten van kwaliteit vastgesteld. In een Delphi-procedure stelden 25 ervaren huisartsen…
Fietsen beter dan ontstoppen
PTCA (percutane transluminale coronaria-angioplastiek) blijkt effectiever dan andere behandelingswijzen bij het acute myocardinfarct. De methode lijkt op het eerste gezicht ook voordelen te bieden bij patiënten met angina pectoris. Een gerandomiseerd onderzoek maakte echter opnieuw duidelijk dat…
Partnerondersteuningsprogramma langdurig effectief
Depressieve symptomen komen veel voor bij partners van demente patiënten. Eerder al was aangetoond dat een uitgebreid ondersteuningsprogramma een vermindering gaf van deze depressieve symptomen. In vervolgonderzoek toonden dezelfde onderzoekers ook aan dat deze effecten langer dan 3 jaar…
Snelle toegang tot de huisarts
In de Nederlandse NS2 bleek dat patiënten klagen over toegangstijden tot de huisarts. Ze moeten te lang wachten aan de telefoon en het duurt te lang voor er een plekje vrij is op het spreekuur. Dat is niet een uitsluitend Nederlands probleem. In Engeland is Advanced Acces één van de manieren om…

Wetenschap

Huisarts kiest vaak voor antidepressiva onafhankelijk van de ernst van de depressie
Antidepressiva worden steeds vaker voorgeschreven, kennen veel bijwerkingen en zijn lang niet altijd effectief bij het behandelen van een depressieve stoornis. In 2001 verstrekten de openbare apotheken 4,7 miljoen keer een antidepressivum op recept. Hiermee was ruim 160 miljoen euro aan…
Haio's en wetenschap, een moeilijke combinatie
De huisartsopleidingen zijn niet in staat om huisartsen-in-opleiding (haio's) enthousiast te maken voor wetenschappelijk onderzoek. Dat is jammer, want relevant wetenschappelijk onderzoek is een vereiste om de hoge standaard van kwaliteit van de huisartsgeneeskunde in Nederland te kunnen…

Praktijk

Bezoekers via het Scholarship Project: Interview met huisartsen uit Kazachstan
Damilya Nugmanova (l) is huisartsopleider en directeur van de Huisartsenvereniging in Kazachstan. Dillakhan Baimenova (r) praktiseert als huisarts in Zheshkazgan. Nugmanova: ‘Eigenlijk zou ik hier niet bij mogen zijn, want een toelatingseis voor de beurzen was dat je praktiserend huisarts moest…
WONCA Junior Doctor Programme: De geboorte van een organisatie
Een nieuw initiatief bij het WONCA-Congres van dit jaar was het ‘Junior Doctor Programme’. 33 Nederlandse en 33 Europese haio's en jonge huisartsen werden uitgenodigd om in een preconference en een aantal vervolgbijeenkomsten te spreken over de toekomst van de Europese huisartsgeneeskunde. Een…
Weerzien met Phil Evans: De toekomst van de huisarts in Europa
‘Overal in Europa is een steeds groter belang van de eerstelijnszorg te signaleren’, zei dr. Philip Evans in 2002 tijdens een interview over de Europese definitie van de huisartsgeneeskunde en de taken en kerncompetenties van de huisarts. Phil Evans is huisarts in het Engelse Bury St. Edmunds en…
Debate sessions: Nooit meer indommelen…!
Een nieuwe werkvorm dit jaar vormden de ‘debate sessions’. Voor- en tegenstanders van controversiële onderwerpen in de gezondheidszorg namen beurtelings het woord. Met behulp van stemmachines werd gemeten in hoeverre de aangevoerde argumenten de mening van de deelnemers beïnvloedden. Uiteraard…
State of the art session: Models of sharing responsibilities and dividing tasks in practice
In deze workshop op vrijdagochtend over het delegeren van taken blijkt dat bijna alle Europese landen kampen met een tekort aan en een hoge werkdruk van huisartsen. Een mogelijke oplossing daarvoor is het delegeren van taken naar de praktijkassistente of practice nurse (praktijkverpleegkundige of…
Workshops communicatie en attitude: Huisartsen kijken opnieuw ‘naar hun eige…’
De tweede dag van de WONCA-Conferentie vormt een herhaling van het succesvolle NHG-Congres uit 1999. Opnieuw vullen honderden en nog eens honderden huisartsen een van de enorme hallen van de RAI, waar zij in groepjes van zes plaatsnemen aan tafeltjes met een stemmachine. Midden in de hal is een…
Workshop over fouten en bijna-ongelukken: The impact of reflection in improving clinical performance in general practice (deel 1)
De workshop start met enige uitleg: reflectie is een instrument om de dialoog aan te gaan met anderen (of jezelf) over een onderwerp dat meestal zowel je professionele als je persoonlijke leven raakt. Volgens het woordenboek heeft het woord ‘reflecteren’ te maken met weerkaatsen (van licht), met…
WONCA Europe 2004 Conference: Vier dagen leren van elkaar
Ruim tweeduizend deelnemers verzamelden zich van 1 tot en met 4 juni in de RAI te Amsterdam. Onder hen iets meer dan twaalfhonderd buitenlanders van heinde en verre, en zo'n vijfhonderd haio's die regelmatig voor een frisse wind zorgden. Het was een congres met weinig wanklanken en enkele…
Europa en zijn huisartsen
De opkomst bij de Europese verkiezingen heeft laten zien dat Europa niet erg leeft in Nederland. De Europese politiek zal echter in toenemende mate het gezondheidszorgbeleid in de lidstaten beïnvloeden. De economische uitgangspunten van de EU (vrij verkeer van personen en goederen) staan daarbij…
Bloosfactor
Tijdens een nascholingsavond dook uit het niets het begrip ‘schaamte’ op. Een verkwikkende ervaring: tussen de pap van de ratio stak fier de pollepel van emotie. Waarom krijgen emoties toch zo weinig aandacht in de opleiding en nascholing, terwijl de dagelijkse praktijk er toch mee wordt…
Bellse parese
Perifere nervusfacialisverlamming is een mutilerende aandoening waarvan de psychische en sociale gevolgen groot kunnen zijn. Indien geen oorzaak voor de verlamming wordt gevonden, spreken we van ‘idiopathische perifere facialisparese’ of ‘Bellse parese’. De gerapporteerde incidentie hiervan…
Koorts bij volwassenen
In dit artikel wordt de bewijskracht uitgedrukt met behulp van de volgende letters: [E] : voldoende bewijskracht [A] aanwijzingen of indirect bewijs [C] consensus uit richtlijnen en standaarden Koorts is in ons land gedefinieerd als een lichaamstemperatuur hoger dan 38,0 EC bij een…
Tussen allergieangst en corticosteroïdvrees
Een consult van een zuigeling met constitutioneel eczeem roept vaak een dilemma op bij de dokter: symptomatisch behandelen met corticosteroïden of benaderen als een allergisch probleem. Dat dilemma wordt in het leven geroepen deels door vragen van de ouders van het kind, deels door onzekerheid…
Leidt de huisartsopleiding, en in het bijzonder de ELWP, op tot competente huisartsen?
De driejarige huisartsopleiding draagt voldoende bij aan huisartsgeneeskundige kennis en klinische vaardigheden, maar draagt onvoldoende bij aan communicatievaardigheden. De leeropbrengst van stages in een huisartsenpraktijk is groter dan die van stages in ziekenhuizen, verpleeghuizen en…
Preconference Women and Leadership: Enhancing career opportunities
Zo'n dertig tot veertig vrouwen verzamelen zich in de zaal voor deze preconference , waarvan het doel onder meer is het oprichten van een netwerk voor Europese vrouwelijke huisartsen. Uitgebreid wordt gesproken over belemmerende en stimulerende factoren bij het kiezen voor een carriëre door…