2008, nummer 4

Jaargang

Nieuws

Koortsig
Het is voorjaar en we hebben de griep dit jaar allemaal weer overleefd. Het virus reist letterlijk rond de wereld en we zijn er weer een maand of tien van verlost. Maar een goede dokter ziet vooruit en bij de griep is dat goed mogelijk. Inmiddels is het routine geworden in de huisartsenpraktijk:…
Palliatieve sedatie
Vooropgesteld dat een nauwkeurige uitvoering van de KNMG-richtlijn Palliatieve sedatie meer dan wenselijk is, vraag ik me af of de klinische les van De Kinkelder et al. daar een bijdrage aan levert.1 Het advies van de auteurs om tot een structurelere consultatie te komen voor het starten van…
Dood
Mijn vader is dood gegaan. We hebben geluk gehad. Wij sterven in de goede volgorde: hij eerst, ik later. Verder leven wilde hij niet meer. Toch lukte het sterven niet. Hij had namelijk breinziektes waaraan je niet zomaar dood gaat, zoals tobberigheid, angsten, Parkinson en dementie. Dat…
D-dimeertest in de huisartsenpraktijk: goedkoop is duurkoop
De herziene NHG-Standaard Diepe veneuze trombose (DVT) bevat zowel een deel over diagnostiek als een deel over therapie.1 Ten aanzien van de diagnostiek wordt een zogenaamde beslisregel in combinatie met de D-dimeertest besproken. In tegenstelling tot de tweedelijnsetting, waarbij eerst een…
Kinderen met urineweginfecties
In hun artikel ‘Verbetering mogelijk in de behandeling van kinderen met urineweginfecties’ constateren Harmsen et al. (H&W 2007:50;649) op grond van LINH-gegevens dat huisartsen slechts bij tweederde van de jonge kinderen met urineweginfecties antibiotica voorschrijven. Mij heeft deze uitkomst…
Primaire preventie van CVA’s bij patiënten met atriumfibrilleren
Aguilar MI, Hart R, Pearce LA. Oral anticoagulants versus antiplatelet therapy for preventing stroke in patients with non-valvular atrial fibrillation and no history of stroke or transient ischemic attacks. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 3. CD006186. DOI: 10.1002/14651858. …
Mijn oorlog, mijn hart
Niet iedereen zal de energie kunnen opbrengen om zijn memoires te schrijven en ze daarna ook nog aan de openbaarheid prijs te geven. Meijler, 82 jaar oud, deed dat gelukkig wel. Op 17-jarige leeftijd verloor hij beide ouders in een concentratiekamp. Hijzelf kon op tijd onderduiken bij een…
Stoma’s en sonden
Het nieuwe leerboek Gastro-enterologie geeft een volledig overzicht van de voor de huisarts relevante onderdelen van de gastro-enterologie. Het is praktisch opgezet met als hoofdstuktitels mondklachten, slik- en passagestoornissen, refluxziekte, dyspepsie, icterus en leverlijden, anaal…
Veranderde indicatiestelling voor influenzavaccinatie: weinig extra werk
Vanaf najaar 2008 verandert de indicatiestelling voor influenzavaccinatie: de leeftijdsgrens wordt verlaagd van 65 naar 60 jaar, terwijl voor mensen met recidiverende stafylokokkeninfecties de griepprik niet meer geïndiceerd is. Deze verandering heeft consequenties voor huisartsenpraktijken,…
Steroïden doen niets bij ernstige COPD
INSPIRE is een onderzoek dat is gefinancierd met geld uit de farmaceutische industrie. In dit onderzoek vergeleek men twee behandelingen van patiënten met COPD (GOLD klasse III en IV, dus ernstige tot zeer ernstige COPD): inhalatiesteroïden, gecombineerd met salmeterol enerzijds en tiotropium…
Effect antidepressiva mogelijk overschat
Onderzoeksverslagen van klinische geneesmiddelentrials tonen aan of medicijnen écht werken. Maar een middel dat in het ene onderzoek lijkt te werken, kan in het volgende onderzoek geen enkel effect sorteren. Opstellers van richtlijnen vegen al die onderzoeken daarom op een hoop, wegen ze, en…
Falende zorg voor hartfalers?
De vereniging van hartpatiënten – Hartezorg – heeft een rapport opgesteld over de zorg voor patiënten met hartfalen in Nederlandse ziekenhuizen. Het project is gefinancierd uit het programma ZekereZorg, dat op zijn beurt gesubsidieerd wordt door VWS om van de consumentenbeweging een volwaardige…
Toch nog een behandeling voor fibromyalgie?
Patiënten met fibromyalgie leveren de huisarts weinig voldoening op. Ze komen vaak op het spreekuur en we kunnen weinig voor ze doen. Een recente Cochrane-review geeft reden tot wat optimisme. Deze systematische review van 34 onderzoeken met in totaal 2276 patiënten liet zien dat…
De verleidingen van het grote geld
Op het laatste NHG-congres lieten Van der Linde en Bouma een filmpje zien waarin een dokter was afgekickt van zijn verslaving aan prullaria van artsenbezoekers. Dat het ook om grotere zaken kan gaan blijkt uit The New York Times waarin Carlat, een Amerikaanse psychiater, een persoonlijk verslag…
Weer geld voor onderzoek alledaagse ziekten
Van 1998 tot 2005 zijn door ZonMw via het programma Alledaagse Ziekten tientallen onderzoeksprojecten gefinancierd die zich richten op huisartsgeneeskundige thema’s. Een greep uit de onderwerpen: de behandeling van impetigo; problem solving treatment voor psychische klachten; vitamine D bij…

Wetenschap

Verpleegkundigen die problemen oplossen
Bettine Schreuders heeft in haar proefschrift onderzocht of een probleemoplossende behandeling (PST), uitgevoerd door verpleegkundigen in de huisartsenpraktijk voor patiënten met psychische klachten beter helpt dan de gebruikelijke zorg van de huisarts. Ze heeft ook gekeken wat de kosten van deze…
Bell-parese: prednisolon, aciclovir of een combinatie van beide?
In hoeverre bevordert de behandeling van een Bell-parese met prednisolon, aciclovir of een combinatie van beide het herstel? Tot op heden is de behandeling van patiënten met een Bell-parese niet eenduidig. Dit onderzoek laat zien dat behandelen met prednisolon in een vroeg stadium…
Hielbotmeting om osteoporose aan te tonen in de huisartsenpraktijk
Betekenis voor huisarts en patiënt De NHG-Standaard Osteoporose geeft huisartsen het advies om bij patiënten met een risicoscore van ≥ 4 een dual-energy X-ray-absorptiometriemeting (DEXA-meting) te doen om de diagnose osteoporose te kunnen stellen. Een aantal huisartsen heeft (tijdelijk)…
Antibiotica en luchtweginfecties: wat weet de leek?
De beslissingen van huisartsen om antibiotica voor luchtweginfecties voor te schrijven worden vaak beïnvloed door de verwachtingen van de patiënt. De kennis die de bevolking heeft ten aanzien van antibiotica en luchtweginfecties, gecombineerd met eerdere ervaringen, geven deze…
Statines ter preventie van pneumonie
Verschillende observationele onderzoeken vinden een relatie tussen het gebruik van statines en het risico op en beloop van een pneumonie. De meeste van deze onderzoeken hebben echter de inherente methodologische beperkingen van retrospectieve onderzoeken. Het wachten is nu op het eerste…
Vertrouw bij pneumonie op uw klinische blik
Modellen om een pneumonie te voorspellen hebben op de Spoedeisende Hulp hun waarde bewezen. Modellen die alleen zijn gebaseerd op klinische informatie geven in de huisartsenpraktijk geen betrouwbare voorspelling van een pneumonie. Ook aanvulling met een verhoogde CRP heeft beperkte…
‘Lawaai op de longen’ geen argument voor antibiotica
Antibiotica worden onnodig vaak voorgeschreven bij lageluchtweginfecties. Huisartsen zijn vaker gevraagd naar de redenen van voorschrijven, maar het is nog niet eerder onderzocht welke gegevens uit anamnese en lichamelijk onderzoek daadwerkelijk bijdragen aan de beslissing om een…
Probiotica voor gastro-intestinale aandoeningen: het nieuwe wondermiddel?
De Food and Agriculture Organization en de World Health Organization verklaren in een gezamenlijk rapport dat er voldoende adequaat wetenschappelijk bewijs is dat probiotica gezondheidswinst kunnen geven en dat specifieke stammen veilig zijn voor menselijk gebruik. Het werkingsmechanisme…
Advies Gezondheidsraad over griepvaccinatie
De Gezondheidsraad heeft in 2007 geadviseerd om de indicatie voor griepvaccinatie uit te breiden met alle personen van 60 tot 65 jaar, gezondheidszorgpersoneel en gezinsleden van mensen met zeer hoog risico op ernstige ziekte en sterfte in geval van griep. De Gezondheidsraad adviseert ook…
Antivirale middelen bij griep: zelden geïndiceerd
Griepepidemieën zijn al eeuwenlang een regelmatig terugkerend verschijnsel in West-Europa. Afhankelijk van de pathogeniteit van de circulerende stam varieert de morbiditeit onder de algemene bevolking van 50 tot 200 per 1000 personen per jaar en kan aanzienlijke oversterfte optreden. Door…
De huisarts staat niet met lege handen
Lagere luchtweginfecties duren relatief lang en veroorzaken veel last. Behandeling van pneumonie kan het herstel aanzienlijk bespoedigen. De patiënt is dus gebaat bij adequate diagnostiek en behandeling. Het artikel van Graffelman (pagina 185) beschrijft in hoeverre de huisarts kan inschatten of…

Praktijk

Dermatitis perioralis
Dermatitis perioralis is een huidaandoening die rond de mond is gelokaliseerd, al komt het soms ook voor op andere plaatsen in het gezicht. Een andere naam voor dermatitis perioralis is ‘clownseczeem’. De aandoening komt voornamelijk voor bij jonge vrouwen, minder dan 10% van de patiënten is…
NHG-Wetenschapsdag
Donderdag 15 mei is de NHG-Wetenschapsdag, van 9:00 tot 17:00 in De Doelen in Rotterdam. Men presenteert dan de nieuwste onderzoeksresultaten en er zijn interactieve sessies. Siep Thomas houdt de slotlezing. Meer informatie vindt u op www.nhgwetenschapsdag.nl .
Lief zijn voor elkaar…
Dit stukje schrijf ik op Valentijnsdag, dus ik moet eigenlijk heel lief zijn voor iedereen. Bovendien heb ik net het boek Eindeloos bewustzijn van de cardioloog Van Lommel gelezen over mensen die er in de dubbele zin van het woord ‘bijna geweest’ waren. Wat je er ook van kan vinden, alle…
‘Een feestje met onze grootste stakeholder’
‘We wilden het jubileum op een leuke manier gestalte geven’, vertelt Van Andel, ‘en de eerste vraag is dan met wie we ons feestje wilden vieren. Het ligt voor de hand om dan te kiezen voor de mensen van de beroepsgroep met wie je het meest te maken hebt: de huisartsen. We wilden…
De assistente en het zonnetje in huis
Huisartsen geven de praktijkassistente vaak een sturende rol in de organisatie van de dagelijkse patiëntenstroom. Bij een effectief en efficiënt instroommanagement vraagt de assistente aan de patiënt naar de reden van komst (klacht, beleving en verwachting) en zorgt zij ervoor dat de patiënt…
Zichtbare kwaliteit en veiligheid in de praktijk
Het toetsen en transparant maken van de kwaliteit van de zorg die u als huisarts in uw praktijk levert, dat is de belangrijkste doelstelling van praktijkaccreditering. De huisarts kijkt nog eens kritisch naar zijn eigen praktijkvoering en medisch handelen en kan de resultaten van zijn praktijk…