2007, nummer 3

Jaargang

Nieuws

Abuis
In Huisarts en Wetenschap 2006;49:671 staat een addendum bij de NHG-Standaard TIA afgedrukt: Voortaan ook dipyridamol. Als een van de ESPRIT-hoofdonderzoekers verheug ik me er uiteraard over dat de resultaten van het ESPRIT-onderzoek ertoe hebben geleid dat de werkgroep de richtlijn heeft…
Addendum bij NHG-Standaard TIA
Met enige verbazing heb ik kennis genomen van het addendum bij de NHG standaard TIA, gepubliceerd in Huisarts en Wetenschap 2006;49(13):671. De verbazing betreft het onvoorwaardelijke advies om dipyridamol toe te voegen aan acetylsalicylzuur voor de secundaire preventie na een TIA of een…
Somatische fixatie
In hun artikel Somatische fixatie (H&W 2007;50(1):11-15) pleiten Lucassen et al. voor meer (wetenschappelijke) aandacht voor preventie van somatische fixatie. Daarbij stellen ze dat het begrip ‘somatiseren’ het best uit het medisch taalgebruik zou kunnen worden verwijderd, omdat dit exclusief…
Voortschrijdend inzicht
Met interesse las ik het journaalstukje (H&W 2006;49(13):646) over de review van Hayward et al. in Annals of Internal Medicine . Daarin wordt kennelijk openlijk getwijfeld aan de zinnigheid van onze NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement: ‘Ik zou het zeer plezierig vinden als we nu eens…
Leven met boezemfibrilleren
‘Geef me de moed om te veranderen wat ik moet en kan veranderen, het inzicht om te accepteren wat ik niet kan veranderen en de wijsheid om het verschil te zien.’ Deze wijsheid wordt toegeschreven aan de AA, maar vormt de leidraad van het boekje van Addy Manneke over het leven met een…
Voedingstips van Noortje Tussendoortje
Dit is geen gewone boekbespreking omdat het gerecenseerde boek geen gewoon boek is. De auteur trekt zich als huisarts het ongezonde voedingspatroon van onze kinderen aan. Zij schreef dan ook een boek voor kinderen. De hoofdpersoon: Noortje Tussendoortje, neemt ons mee om aan een gezonder…
Gezond arbeidsbeleid
Zoals de ondertitel al zegt, gaat dit boek over een integrale benadering van verzuimpreventie en over reïntegratiemogelijkheden. Jan Plug, een pedagoog met een lange ervaring in diverse personeelsfuncties, beschrijft in dit boek de achtergronden van arbeidsconflicten. Gemiddeld komen huisartsen…
Alles over depressie
Dit populair-wetenschappelijke boekje is bedoeld als voorlichting voor een breed publiek. De intrigerende titel: ‘Circus depressie’ wordt toegelicht in de inleiding van amper twee bladzijden. De auteur beschrijft depressie daarin als een circus dat ongevraagd zijn tenten bij u in de buurt heeft…
Neurologie en literatuur
In dit boek schrijven artsen, merendeels neurologen, elk over een favoriet boek dat een duidelijk raakvlak met hun vak heeft. Het enthousiasme spat eraf. Het is onmogelijk een recensie te schrijven over 35 essays. Ik licht er daarom 2 uit. Henk Maassen schrijft een lyrisch stuk over Ian McEwans…
Voorspellen klachten een bacteriële bovensteluchtweginfectie? (bijlage)
De Continue Morbiditeits Registratie Peilstations (CMR Peilstations) bestaat uit een representatieve groep van circa 67 huisartsen in circa 45 praktijken. In de praktijken is ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking ingeschreven. De praktijkpopulaties van de peilstations zijn representatief voor…
Voorspellen klachten een bacteriële bovensteluchtweginfectie?
Acute luchtweginfecties veroorzaken een aanzienlijke ziektelast en zijn een veelvoorkomende reden om de huisarts te consulteren. De meeste bovensteluchtweginfecties worden door virussen veroorzaakt en behoeven geen behandeling met antibiotica. Om gerichter antibiotica voor te kunnen schrijven,…
Patiënten met psychische problemen verhogen de werkdruk niet
Niet alle huisartsen zijn even dol op patiënten met psychische problemen. Veel huisartsen vinden dat deze patiënten onevenredig veel tijd kosten: ze komen vaker en de consulten duren ook nog langer. Maar of deze patiënten de werkdruk van huisartsen werkelijk doen stijgen, was eigenlijk niet zo…
Doordrukken?
Weet u waarom er een lipje aan de doordrukstrips van sommige medicijnen zit? Omdat het niet de bedoeling is om de tabletten door de folie heen te drukken. Aan dat lipje mankeert vaak wat, meldt het Nederlands Instituut voor verantwoord medicijngebruik DGV. En de gebruiksinstructie ontbreekt vaak…
Prostaatkankervrees
PSA-screening bij mannen met een levensverwachting van minder dan 10 jaar heeft weinig zin en wordt dan ook in richtlijnen afgeraden. Toch blijkt uit Amerikaans onderzoek gepubliceerd in de JAMA dat de gezondheidstoestand voor screening in de VS weinig uitmaakt. Walter et al. deden verslag van…
Wie is er nog niet geautomatiseerd?
Internationaal vergelijkend onderzoek liet onlangs zien dat nog maar een paar procent van de Nederlandse huisartsen niet geautomatiseerd is. Rare term, ‘geautomatiseerd’. Ik zie een lopende band voor me, waar de patiënten die zich tijdig via internet hebben aangemeld, met strikt voorgeschreven…
Een nieuwe volksziekte of een gat in de markt?
Sommige aberraties worden pas tot ziekte als er een therapie voor is. Dankzij de inspanningen van het in de buurt van Venlo gevestigde Instituut voor Pathologische Onychophagie en Onychotillomanie (IPO) lijden nu ineens 2 miljoen Nederlanders aan een milde vorm van automutilatie: nagelbijten…
NHG-patiëntenfolders in België
Onderzoek door het Centrum voor Huisartsgeneeskunde van de Universiteit van Antwerpen laat zien dat het meegeven van NHG-folders en patiëntenbrieven ook onze zuiderburen tevreden stemt en hen bovendien meer zelfredzaam maakt. De auteurs geven een aantal adviezen, waar ook de Nederlandse huisarts…
Huisartsen en e-consult: koudwatervrees of een te laag tarief?
Zoals eerdere publicaties van de Raad voor de Volksgezondheid en de NPCF al lieten zien, blijkt opnieuw dat de huisarts in Nederland nog weinig gebruikmaakt van e-consult. Dit blijkt uit een recente enquête onder huisartsen, uitgevoerd door de Nederlandse Vereniging voor E-Health in samenwerking…
Geen postpartumdepressie bij nieuwe vaders
Zouden vaders ook een postpartumdepressie kunnen hebben? Vader worden is immers een belangrijke verandering die de psychische gesteldheid kan beïnvloeden. Toch verwijzen dokters nieuwe vaders niet vaak vanwege psychische klachten, zo blijkt uit een Deens onderzoek. De onderzoekers bepaalden bij…
Academic detailing
In het onlangs aangenomen NHG-Standpunt Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg staan 45 zinvolle aanbevelingen voor de praktijk. Nummer 20 luidt: ‘De huisarts ontvangt individueel geen artsenbezoekers.’ In elk geval een aanbeveling die tijd oplevert. De industrie zit echter niet stil. Farma…
H&W verhuist
Op 15 maart verhuist het NHG en dus ook H&W naar de nieuwe Domus Medica. Het bezoekadres wordt: Mercatorlaan 1200, 3528 BL Utrecht; het postadres blijft hetzelfde. Het telefoonnummer van het redactiesecretariaat wordt: (030) 2823552.
Redactioneel
Vrouwelijke medische studenten zijn in de meerderheid, dit geldt ook voor de huisartsenopleiding. Man-vrouwverschillen bestaan ook in de mantelzorg. Vincent et al. laten in dit nummer zien dat mannen vaker thuis overlijden dan vrouwen. Dat verschil is in de laatste twintig jaar nog toegenomen…

Wetenschap

Dreiging van een influenzapandemie: hope for the best, prepare for the worst
Influenzadeskundigen waarschuwen al geruime tijd voor een influenzapandemie. Dergelijke pandemieën hebben in het verleden onze wereld geteisterd met tussenpozen van steeds enkele decennia. De vraag is niet óf er een grieppandemie uitbreekt, maar wanneer, aldus Lee Jong-wook, directeur-generaal…
Acute infectieuze conjunctivitis
De NHG-standaard ‘Het Rode Oog’ geeft gedetailleerde richtlijnen voor de diagnostiek en het beleid bij roodheid van één of beide ogen. Bij een acute infectieuze conjunctivitis is doorgaans een behandeling niet nodig. Indien de patiënt veel hinder ondervindt en de symptomen niet afnemen…
Beperkte plaats voor pioglitazon bij de behandeling van diabetes mellitus type 2
Van der Laan en Walma stellen dat de Commissie Farmaceutische Hulp alleen een plaats ziet voor een thiazolidinedion (TZD) indien de combinatie van metformine met een sulfonylureumderivaat wegens contra-indicaties of intolerantie niet mogelijk is. Dit wijkt af van de richtlijnen over de orale…
Onvoldoende bewijs voor thiazolidinederivaten bij diabetes mellitus
Het gebeurt maar zelden dat de medicamenteuze adviezen van een NHG-Standaard niet overgenomen worden in het Farmacotherapeutisch kompas (FK). Bij de positionering van pioglitazon bij diabetes mellitus in het FK 2007 is dit wel het geval. De Commissie Farmaceutische Hulp (CFH), verantwoordelijk…
Richtlijnen goede voeding, 2006; verplichte kost voor de huisarts
Reeds in 1847 publiceerde de beroemde hoogleraar Gerrit Jan Mulder (1802-1880) De Voeding in Nederland in verband tot den volksgeest . De aanbevelingen daarin gedaan waren opmerkelijk: ‘Gebruik van een gevarieerde voeding. Met meer bonen en erwten in plaats van aardappelen voor de armen. Meer…
What’s in a name?
Het huidige controlesysteem voor euthanasie en ander medisch handelen rond het levenseinde stoelt op de veronderstelling dat concrete gevallen zich eenduidig laten classificeren als ‘normaal medisch handelen’/ ‘natuurlijke dood’ en ‘levensbeëindigend handelen’/ ‘niet natuurlijke dood’. …
Het effect van lichamelijke activiteit op arm-, nek- en schouderklachten
Lichamelijke activiteit heeft in het algemeen een gunstige invloed op de gezondheid, maar of het ook een preventief effect heeft op arm-, nek- en schouderklachten is nog niet onderzocht. Sportbeoefening gedurende het hele jaar heeft een gunstig effect op nek- en schouderklachten en…
Andere tijden, andere zorg?
Mannen hebben meer kans om thuis te overlijden dan vrouwen. Mannen overlijden vaker thuis dan vrouwen. Dit verschil (55 versus 35%) is de afgelopen twintig jaar alleen maar groter geworden. Mannen met kanker sterven driemaal zo vaak thuis als vrouwen met kanker. De sterfte aan…

Praktijk

Een perifere facialisparese: altijd een afwachtende houding?
Een perifere facialisparese is op zich een gemakkelijke diagnose. De behandeling en het beleid zijn echter niet eenduidig. Is een afwachtend beleid aan de orde of moet men zo snel mogelijk beginnen met antivirale middelen, al dan niet in combinatie met corticosteroïden? Om dit therapeutisch…
Humanity and continuity
Roland Barthes, the French literary theorist, philosopher and semiotician, died in 1980. His last book, written shortly before he died, is a meditation both on photography and on the loss of his mother who had died three years earlier. He writes: In this paper, I want to argue that our…
Ruzie
‘Ruzie maken moet je leren.’ Zoiets kopte de NRC vlak voor Kerstmis als alternatieve blijde boodschap. Via ruzie maken mensen hun standpunten weer eens helder. En helderheid lucht altijd op. Blijkbaar had Joop de Wit, de maker van het blaadje van de tennisvereniging in ons dorp, dat artikel niet…
Doordraaien om bij te blijven
‘Aan een Gezamenlijk Consult nemen drie huisartsen en één specialist deel’, vertelt Schulpen, destijds arts-onderzoeker bij het Academisch Ziekenhuis Maastricht (AZM) en nu medisch directeur van de Regionale Huisartsenzorg (RHZ) Heuvelland. ‘De deelnemers aan het Gezamenlijk Consult komen…
Huisartsen en apothekers samen aan tafel
De LESA Chronische medicatie bij astma/COPD en diabetes mellitus type 2 noemt enkele punten voor bespreking in de regio. De hamvraag of huisartsen en apothekers willen samenwerken is snel positief beantwoord, maar het ‘hoe’ geeft een levendige discussie. Belangrijk uitgangspunt is de…
Een voorbeeld ter navolging
Het doel van de LESA is het bevorderen van de samenwerking en afstemming tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen bij de zorg aan patiënten met (dreigende) decubitus. Bij de huisarts en bij de wijkverpleegkundige staat het voorkómen van (verergering van) decubitus centraal. Elk contact is…
Geen pillen maar leefregels
Het NHG en de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) werkten samen aan de herziening van de NHG-Patiëntenfolders over de tractus digestivus, te weten: Maagklachten, Diarree, Obstipatie, Aambeien en Overgeven De adviezen van beide organisaties zijn nu zorgvuldig op elkaar afgestemd, zodat de patiënt…
De huisarts geeft meer lucht
Koen is 12 jaar en zit in groep 8 van de basisschool. Het is een rustige jongen met een passie voor computers en gameboys. Sporten doet hij niet veel: een enkele keer voetbalt hij met vriendjes, waarbij hij dan steevast de keeper is. Huisarts Fons Udema heeft Koen niet vaak op het spreekuur…
De leercyclus
Deze serie gaat over medisch onderwijs in de huisartsenpraktijk, over vakmanschap en meesterschap. Het mes snijdt aan twee kanten: studenten en huisartsen-in-opleiding (aios) leren van uw expertise en uw deskundigheidsontwikkeling krijgt nieuwe impulsen. We volgen de opleider op zijn weg als…